1.4 Arbeidsvoorwaarden-apk
loonstijging
Ook voor de arbeidsvoorwaarden geldt dat onderdelen van het pakket die aangepast moeten worden, de (meeste) aandacht krijgen. Gespreksonderwerpen aan de (cao-)onderhandelingstafel worden vaak ingegeven door externe ontwikkelingen, zoals ontwikkeling van de inflatie en de premie- en belastingdruk, die de hoogte van de gewenste loonstijging inkleuren.
Het zijn vaak intensieve en tijdrovende trajecten om tot nieuwe afspraken te komen en mede daardoor wordt er elke onderhoudsronde gefocust op een beperkte set arbeidsvoorwaarden. Dit betekent dat bepaalde arbeidsvoorwaarden jarenlang niet getoetst of gewijzigd worden.
1.4.1 Werkkostenregeling
werkkostenregeling (WKR)
vrije ruimte
consequenties
De invoering van de werkkostenregeling (WKR) in 2015 was een moment waarop menig organisatie de stofkam door alle regelingen haalde. Onder de WKR kunt u een percentage van het totale fiscale loon besteden aan onbelaste vergoedingen, verstrekkingen en terbeschikkingstellingen aan werknemers. Bij een overschrijding van deze zogeheten vrije ruimte moet uw organisatie over het meerdere 80% eindheffing betalen. De invoering van de WKR vormde de aanleiding voor grootschalig onderhoud. Organisaties toetsten verschillende arbeidsvoorwaardelijke regelingen opnieuw op nut en noodzaak, maar ook op fiscale consequenties.
1.4.2 Aanpassingen
Los van wettelijke maatregelen, zoals de invoering van de WKR, is het zinvol om periodiek te toetsen of de bestaande set van arbeidsvoorwaarden nog wel bij de huidige tijd past en bij de manier waarop uw organisatie wil opereren. Denk aan een vergoeding van de vaste telefoonaansluiting voor werknemers die thuis bereikbaar moeten zijn. Hebben zij inmiddels niet allang een mobiele telefoon gekregen? Hebben ze überhaupt nog een vaste telefoonaansluiting?
loopbaan
Het kan ook gaan om afspraken over zaken als werktijden of werkplekafhankelijk werken. Dat kunnen regelingen zijn geworden die de gewenste manier van werken binnen de organisatie eerder dwarsbomen dan ondersteunen. En wat te denken van initiatieven om werknemers meer regie te geven over hun loopbaan, die stranden omdat de bijbehorende regelingen niet aangepast zijn? Agendeer daarom een periodieke toetsing van het arbeidsvoorwaardenpakket: een apk voor de regelingen.
1.4.3 Hoe werkt zo’n periodieke toetsing?
vastlopen
Een herijking van het arbeidsvoorwaardenpakket in de vorm van een apk zou u eens in de drie jaar kunnen doen, zolang er geen directe aanleiding is om het eerder te doen. Zo’n directe aanleiding kan bijvoorbeeld ontstaan als u merkt dat er steeds meer werknemers vertrekken met als argument dat zij niet tevreden zijn over één of meer arbeidsvoorwaarden. Dit signaal komt misschien wel op het moment dat wervingsprocedures elke keer vastlopen op het arbeidsvoorwaardengesprek. Het kan natuurlijk ook zo zijn dat u zelf constateert dat bepaalde regelingen niet meer goed passen bij de organisatie van vandaag de dag of die van morgen.
Mening
enquête
Het voortouw voor de toetsing ligt bij HR. Betrek de werknemers, de OR en de directie bij het traject. Om niet alleen de indrukken van nieuwe of vertrekkende werknemers als basis voor de toetsing te gebruiken, kan een enquête onder álle werknemers – mogelijk via een medewerkersbetrokkenheidsonderzoek – uitkomst bieden.
Vraag daarbij niet alleen wát de mening van werknemers over een regeling is, maar vooral ook hoe belangrijk zij deze vinden.
Het is fijn als de werknemers ergens héél tevreden over zijn, maar jammer als zij tegelijkertijd helemaal niet zo veel waarde aan die arbeidsvoorwaarde hechten. Uw organisatie wil vast niet veel tijd en geld besteden aan een regeling die voor het personeel niet het verschil maakt.
De OR en arbeidsvoorwaarden
WOR
geen instemmingsrecht
Op basis van artikel 28 van de Wet op de ondernemingsraden (WOR) heeft de ondernemingsraad een stimulerende taak: het is aan de OR om te bevorderen dat gemaakte afspraken over arbeidsvoorwaarden door de werkgever worden nageleefd.
Als er een cao van toepassing is, heeft de OR geen instemmingsrecht voor regelingen op het gebied van een aantal (primaire) arbeidsvoorwaarden, tenzij anders tussen de werkgever en de OR is afgesproken (binnen de kaders van de cao).