1. De ontwikkeling van de loonaangifte in het kort
Als inhoudingsplichtige moeten werkgevers bepaalde gegevens over de arbeidsverhoudingen met hun werknemers aan de overheid aanleveren. De overheid gebruikt die gegevens om haar taken te kunnen uitvoeren. De aanlevering van de benodigde gegevens gebeurt via de aangifte loonheffingen. De zogeheten loonaangifteketen moet de administratieve lasten hierbij voor alle betrokkenen zo veel mogelijk beperken.
Onder de noemer loonheffingen vallen de loonbelasting/premie volksverzekeringen (samen de loonheffing), de premies werknemersverzekeringen en de inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet (ZVW).
De loonbelasting is een werknemerslast, die u – samen met de premie volksverzekeringen – als voorheffing op de inkomstenbelasting op het loon van de werknemers moet inhouden. De premies werknemersverzekeringen zijn een werkgeverslast, net zoals meestal het geval is voor de inkomensafhankelijke bijdrage ZVW die dan in de vorm van een werkgeversheffing is verschuldigd.
De inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet kan ook een werknemerslast zijn. In dat geval moet u deze als werknemersbijdrage op het loon inhouden.
Alle informatie over deze loonheffingen – en overige benodigde informatie rond de betreffende dienstbetrekkingen – geeft u voor uw onderneming aan de Belastingdienst door via de loonaangifte. Die aangifte bestaat uit een (collectief) deel met de werkgeversgegevens en een (nominatief) deel met de werknemersgegevens (zie hoofdstuk 6).
Vereenvoudigen
In de loop der jaren is het proces rond de loonaangifte flink veranderd. Alle doorgevoerde veranderingen zijn gericht op het vereenvoudigen van de processen en het verminderen van de administratieve lasten voor werkgevers en van de uitvoeringskosten voor de overheid.
Buiten het feit dat het loonbegrip voor de inhouding van de onderdelen van de loonheffingen is geüniformeerd (zie paragraaf 4.1), is de loonaangifteketen tegenwoordig ingericht volgens het principe van eenmalige uitvraag, meervoudig gebruik. Dat houdt in dat waar u voorheen de gegevens meerdere malen en aan verschillende instanties moest aanleveren, uw onderneming dat nu nog maar één keer hoeft te doen. Die ene aanlevering doet u bij de Belastingdienst, via de aangifte loonheffingen. U heeft dus ook nog slechts met de fiscus als enige contactpartij te maken.
Polisadministratie
De via de loonaangifte binnengekomen gegevens worden niet zoals vroeger in aparte administraties bijgehouden, maar worden in de zogeheten polisadministratie van UWV verzameld. De instanties die gegevens over arbeids- en inkomstenverhoudingen nodig hebben om hun taken uit te voeren – in hoofdstuk 2 ziet u welke dat allemaal zijn – kunnen voor deze informatie terecht in die polisadministratie.
Niet alleen werkgevers vallen onder de inhoudingsplichtigen die via de loonaangifte informatie voor de polisadministratie leveren. Ook uitkeringsinstanties en pensioenfondsen staan aan het begin van de loonaangifteketen, en leveren gegevens over inkomstenverhoudingen.