5.2 Winst uit onderneming
naast parttime dienstverband
Het kan zijn dat u met werknemers te maken heeft die ook ondernemer voor de inkomstenbelasting (IB) zijn (of niet-werknemers die dat zijn, zie paragraaf 5.4). De werknemers die naast hun parttime dienstverband bij uw organisatie bijvoorbeeld een eenmanszaak hebben of zelfstandige zonder personeel (zzp’er) zijn, moeten in de IB-aangifte hun winst uit onderneming opgeven, naast hun overige inkomsten zoals die uit loondienst.
IB-ondernemers zijn verplicht om digitaal aangifte IB te doen via ‘Mijn Belastingdienst’ (zie ook paragraaf 2.3) of via administratiesoftware. Uitbesteding aan een fiscaal intermediair behoort uiteraard ook tot de mogelijkheden.
Ondernemer
deelnemen
wet en jurisprudentie
de opdrachtgevers
Als werknemers met hun (andere) activiteiten deelnemen aan het economisch verkeer en winst kunnen verwachten, kunnen zij als IB-ondernemer kwalificeren. De fiscus beoordeelt op basis van de wet en jurisprudentie of er gezien de omstandigheden sprake is van ondernemerschap voor de inkomstenbelasting. Hierbij wordt op zaken gelet als:
- Wordt er winst gemaakt? En zo ja, hoeveel?
- Hoe zelfstandig is de ondernemer?
- Beschikt de ondernemer over kapitaal?
- Hoeveel tijd besteedt de ondernemer aan de activiteiten?
- Wie zijn de opdrachtgevers?
- Hoe wordt de onderneming naar buiten bekendgemaakt?
- Loopt de ondernemer ondernemersrisico?
- Is de ondernemer aansprakelijk voor de schulden van de onderneming?
Werknemers die bij de Kamer van Koophandel staan ingeschreven als zelfstandige zonder personeel (zzp’er), freelancer of mkb’er, kwalificeren niet per se als IB-ondernemer. Wijs hen op de OndernemersCheck op belastingdienst.nl om te kunnen achterhalen wat het geval is.
Winst
fiscale regels
De werknemers-IB-ondernemers moeten hun winst uit onderneming berekenen door bepaalde fiscale regels toe te passen op hun commerciële winst-en-verliesrekening en balans. Denk aan de waardering van balansposten en toerekening van kosten aan een boekjaar. Hierbij moet het principe van goed koopmansgebruik worden toegepast.
mkb-winstvrijstelling
urencriterium
ophoging
Bij de winstberekening kunnen de werknemers-IB-ondernemers hun zakelijke kosten aftrekken én gebruikmaken van fiscale regelingen die de belaste winst verlagen, zoals:
- mkb-winstvrijstelling: IB-ondernemers hoeven deze aftrekpost niet aan te vragen, de Belastingdienst houdt er in de IB-aangifte automatisch rekening mee. De vrijstelling bedraagt in 2024 13,31% van de winst (na ondernemersaftrek). De aftrek is voor inkomens boven de € 75.518 (belastingtarief 49,50) begrensd op maximaal 36,97%;
- investeringsaftrek: IB-ondernemers die hebben geïnvesteerd in nieuwe bedrijfsmiddelen die zijn erkend als milieu-investeringen dan wel energie-investeringen, komen in aanmerking voor de milieu-investeringsaftrek dan wel energie-investeringsaftrek. Hierbij kan een bepaald percentage dan wel bedrag in aftrek komen van de winst;
- zelfstandigenaftrek: IB-ondernemers die in het kalenderjaar minstens 1.225 uur aan hun onderneming besteden (urencriterium) en – als zij in de vijf voorafgaande jaren al ondernemer waren – meer tijd aan de onderneming besteden dan aan andere werkzaamheden, zoals in loondienst, hebben recht op deze aftrek. De zelfstandigenaftrek – onderdeel van de ondernemersaftrek – is € 3.750 in 2024 (de helft voor ondernemers met de AOW-leeftijd aan het begin van het kalenderjaar);
- startersaftrek: IB-ondernemers die in één of meer van de vijf voorafgaande jaren geen ondernemer waren en in die periode hooguit twee keer de zelfstandigenaftrek toepasten, krijgen een ophoging van de zelfstandigenaftrek. Deze startersaftrek – onderdeel van de ondernemersaftrek – bedraagt € 2.123 in 2024.
De werknemer-IB-ondernemer hoeft niet per se winst te maken, maar kan ook verlies lijden. Hij kan een negatieve ondernemingswinst (verlies uit onderneming) verrekenen met positieve inkomsten in box 1. Dit kan leiden tot een negatief inkomen in box 1 (verlies uit werk en woning).