U bent hier

Onderneming & Fiscus
Fiscale aansprakelijkheden3. Spelregels rondom aansprakelijkstelling3.4 Procedure aansprakelijkstelling

3.4 Procedure aansprakelijkstelling

Dit artikel is eerder verschenen als Themadossier Fiscaal Rendement
Publicatiedatum: februari 2024

beschikking

De ontvanger zal een derde aansprakelijk stellen door middel van een schriftelijke kennisgeving. Deze aansprakelijkheidsbeschikking wordt per aangetekende brief verzonden. In die beschikking staat:

  • wie aansprakelijk wordt gesteld;
  • welke openstaande belastingschuld het betreft;
  • op welke grond u aansprakelijk wordt gesteld;
  • hoe en binnen welke termijn u bezwaar kunt aantekenen tegen de aansprakelijkstelling.

Als u geen bezwaar maakt tegen de aansprakelijkstelling, moet u het aansprakelijkheidsbedrag binnen zes weken na de dagtekening van de beschikking betalen.

3.4.1 Vooraankondiging van aansprakelijkstelling

Europees recht

Voor sommige belastingsoorten geldt de regel dat als de Belastingdienst een maatregel wil toepassen, hij dit eerst moet aankondigen. Deze regel vloeit voort uit het Europese recht en geldt dus alleen voor die belastingsoorten die vallen onder het Europese recht. Een voorbeeld hiervan is de BTW.

BTW

voor-
aankondiging

Als de ontvanger een derde aansprakelijk wil stellen voor een BTW-schuld, moet de ontvanger eerst een vooraankondiging sturen. In de vooraankondiging staat waarvoor en waarom de ontvanger het voornemen heeft om een derde aansprakelijk te stellen. U kunt dan als derde uw bezwaren kenbaar maken tegen die vooraankondiging. Als de ontvanger die bezwaren afwijst, zal hij over moeten gaan tot het sturen van een beschikking aansprakelijkstelling. Daartegen heeft u als derde formeel de mogelijkheid om in bezwaar te gaan.

3.4.2 Informatieverplichting voor de ontvanger

bezwaar

U heeft als aansprakelijkgestelde recht op de gegevens die de ontvanger heeft gebruikt voor de aansprakelijkstelling. Daar moet u wel om vragen. Het gaat daarbij niet alleen om de gegevens die voor u redelijkerwijs van belang kunnen zijn om bezwaar en beroep aan te tekenen tegen de aansprakelijkstelling.

Gegevens

controle-rapport

gespreks-verslag

Ook de gegevens die zijn gebruikt om de aanslag (waarvoor u aansprakelijk wordt gesteld) vast te stellen moet u kunnen inzien. Denk aan bijvoorbeeld:

  • een controlerapport;
  • informatie over betalingsoverzichten;
  • afboekingen van betalingen en verrekeningen;
  • correspondentie met betrekking tot de aanslagen of invordering tussen de Belastingdienst en de belastingschuldige;
  • gespreksverslagen die door de Belastingdienst zijn gebruikt ter onderbouwing van standpunten.

De ontvanger hoeft bepaalde gegevens niet te verstrekken als sprake is van een gewichtige reden, zoals algemeen belang van controle en toezicht of opsporing en vervolging van strafbare feiten.

3.4.3 Bezwaar

motivering

U heeft binnen een termijn van zes weken vanaf de dagtekening van de beschikking de mogelijkheid om bij de ontvanger bezwaar aan te tekenen tegen de aansprakelijkstelling. In uw bezwaar geeft u aan waarom u denkt dat u niet aansprakelijk bent. Daarnaast kunt u in uw bezwaarschrift de hoogte van de betreffende aanslag zelf aanvechten. Motiveer altijd in uw bezwaar waarom u denkt dat u niet aansprakelijk bent. Als u geen motivering geeft in uw bezwaar, zal de ontvanger u in de gelegenheid stellen om alsnog te komen met een motivering. In hoofdstuk 12 leest u welke mogelijkheden u heeft om verweer te voeren.

Uitstel van betaling

Een bezwaarschrift tegen een aansprakelijkstelling wordt ook aangemerkt als een verzoek om uitstel van betaling van de aansprakelijkheidsschuld. In de meeste gevallen zal de ontvanger dan ook uitstel van betaling verlenen gedurende de behandeling van het bezwaar.

3.4.4 Hoorzitting

mondeling

Als u bezwaar heeft ingediend, moet de ontvanger uw bezwaar beoordelen. Voordat de ontvanger uitspraak doet, zal hij u uitnodigen voor een hoorzitting. In zo’n hoorzitting kunt u verder uw bezwaren mondeling toelichten. U bent niet verplicht om gebruik te maken van uw hoorrecht, maar het kan zeker geen kwaad.

Inzagerecht

onderbouwing

Maakt u gebruik van uw recht om gehoord te worden, dan heeft u ook het recht op inzage in de relevante stukken. Onder relevante stukken vallen alle bescheiden die hebben geleid tot de aansprakelijkstelling, of die van belang kunnen zijn voor de aansprakelijkstelling. Als u ook bezwaar heeft aangetekend tegen de hoogte van de aansprakelijkstelling, dan behoren tot de relevante stukken ook de stukken voor de onderbouwing van de aanslagen.

In bepaalde gevallen hoeft de ontvanger bepaalde stukken niet te laten zien. Het gaat dan bijvoorbeeld om interne aantekeningen of stukken van controle-strategische aard. De ontvanger moet dan wel aangeven waarom hij die stukken niet laat zien.

Hoorverslag

melden

Van het hoorgesprek wordt een hoorverslag opgemaakt en daarvan krijgt u een afschrift. Als u het niet eens bent met de inhoud van het hoorverslag is het belangrijk dit te melden aan de ontvanger. De ontvanger geeft u ook de gelegenheid om te reageren op dat hoorverslag.

niet-
ontvankelijk

Als u het bezwaar te laat heeft ingediend of uw bezwaar niet gemotiveerd is (ook niet na een herinnering), kan de ontvanger uw bezwaarschrift niet-ontvankelijk verklaren. In dat geval hoeft de ontvanger u ook niet te horen.

3.4.5 Uitspraak op bezwaar

verlengen

De ontvanger moet in principe binnen zes weken, gerekend vanaf de dag waarop het bezwaarschrift had moeten zijn ingediend, op het bezwaarschrift uitspraak doen. Die termijn van zes weken kan de ontvanger eenmalig verlengen. In bepaalde gevallen wordt de termijn voor het doen van uitspraak opgeschort. Als u bijvoorbeeld uw bezwaar niet heeft gemotiveerd, krijgt u alsnog een termijn om dat te doen. De termijn voor het doen van een uitspraak wordt dan ook opgeschort met de termijn om uw bezwaar alsnog te motiveren.

Verdere verlenging van de uitspraaktermijn kan alleen als u daar mee instemt. Als u niet instemt met een verdere verlenging, moet de ontvanger binnen de geldende termijnen uitspraak doen.

Dwangsom

beroep

in gebreke

Als de ontvanger niet tijdig uitspraak op bezwaar doet, kunt u onder voorwaarden de ontvanger daartoe dwingen door middel van een dwangsom. U kunt dan ook beroep aantekenen bij de rechtbank. Zowel voor een beroep op een dwangsom als een beroep bij de belastingrechter moet u eerst de ontvanger schriftelijk in gebreke stellen. Dit wil zeggen dat de ontvanger in gebreke is om tijdig uitspraak op uw bezwaar te doen.

Ambtshalve beoordeling

Als u het bezwaar te laat heeft ingediend of bijvoorbeeld uw bezwaar niet gemotiveerd is (ook niet na een herinnering), zal de ontvanger uw bezwaarschrift niet-ontvankelijk verklaren. Ook in die gevallen zal de ontvanger uw zaak wel inhoudelijk beoordelen, dat noemen we een ‘ambtshalve beoordeling’. Mocht uit die ambtshalve beoordeling blijken dat uw bezwaar terecht is, dan zal de ontvanger alsnog tegemoetkomen aan uw bezwaar.

3.4.6 Beroep

in cassatie

De ontvanger zal uiteindelijk uitspraak op uw bezwaar doen. U heeft tegen de uitspraak op bezwaar het recht om in beroep te gaan bij de belastingrechter. Dat moet u doen binnen zes weken na dagtekening van de uitspraak op bezwaar. Eventueel kunnen partijen ook nog in hoger beroep bij het gerechtshof en in cassatie bij de Hoge Raad.

Niet-ontvankelijk

Als een bezwaarschrift niet-ontvankelijk is (bijvoorbeeld het is te laat ingediend), kunt u alleen door de rechter uw zaak nog inhoudelijk laten beoordelen. Maar dan moet u wel aantonen dat de niet-ontvankelijkheid ten onrechte is. Als het bezwaarschrift terecht niet-ontvankelijk is verklaard door de rechter, zal de rechter uw beroep ook niet-ontvankelijk verklaren. Dit betekent dat u niet meer uw zaak inhoudelijk kunt laten beoordelen door de rechter.

Uitstel van betaling

afzonderlijk

Let er wel op dat een beroepschrift bij de belastingrechter geen verzoek is om uitstel van betaling gedurende de behandeling van dat beroepschrift. Dit geldt ook bij hoger beroep of beroep in cassatie bij de Hoge Raad. U zult dus afzonderlijk bij de ontvanger een verzoek moeten doen om uitstel van betaling van de aansprakelijkheidsschuld gedurende de behandeling van het beroep.

3.4.7 Geen verplichte procesvertegenwoordiging

advocaat

In een aantal civielrechtelijke procedures bent u verplicht een advocaat in te schakelen. Bij beroepsprocedures voor de belastingrechter (ook bij fiscale aansprakelijkheidsprocedures) geldt die verplichting niet en mag u uw zaak zelf bepleiten.

Gezien de complexiteit van het fiscale aansprakelijkheidsrecht is het raadzaam om u wel te laten bijstaan door een deskundige, zoals een belastingadviseur of een fiscaal advocaat. Dit is echter niet verplicht.