U bent hier

Onderneming & Fiscus
Bijzondere BTW-regelingen7. Intracommunautaire leveringen7.2 ABC-transacties

7.2 ABC-transacties

Dit artikel is eerder verschenen als Themadossier Fiscaal Rendement
Publicatiedatum: augustus 2021

uiteindelijke eigenaar

Goederen worden vaak meerdere malen verhandeld voordat ze bij de uiteindelijke eigenaar terechtkomen. Dergelijke transacties worden ABC-transacties genoemd. Voor de BTW wordt elke transactie als een afzonderlijke levering aangemerkt. In intracommunautair verband kan er echter maar één levering als intracommunautaire levering gelden. Jurisprudentie heeft dit bevestigd.

grens-
overschrijdend

De intracommunautaire levering is de levering waaraan het grensoverschrijdende vervoer van het goed is toe te rekenen. De overige transacties worden gezien als (belaste) binnenlandse leveringen. Het is dus van groot belang om te weten bij welke transactie het vervoer plaatsvindt.

Nieuwe regels

keten

vooraf

volgen

Sinds 1 januari 2020 gelden vereenvoudigde regels om te bepalen aan welke van de opvolgende leveringen in de keten het intracommunautair vervoer of de verzending moet worden toegeschreven. Alleen die levering wordt dan aangemerkt als de intracommunautaire levering. Het komt simpel gezegd neer op het volgende:

  • De leveringen in de keten die voorafgaan aan de intracommunautaire levering zijn binnenlandse leveringen die plaatsvinden in de EU-lidstaat van aanvang van het intracommunautaire vervoer.
  • De leveringen in de keten die volgen op de intracommunautaire verwerving zijn binnenlandse leveringen die plaatsvinden in de EU-lidstaat van aankomst van het intracommunautaire vervoer.

Tussenhandelaar

voor zijn 
rekening

Het intracommunautaire vervoer van de goederen wordt toegerekend aan de levering aan of door de tussenhandelaar. Voor de toepassing van deze regeling moet u dus eerst vaststellen wie in de keten die betreffende tussenhandelaar is aan wie het intracommunautaire vervoer of de intracommunautaire verzending wordt toegeschreven. De tussenhandelaar wordt gedefinieerd als: ‘De leverancier in de keten die de goederen ofwel zelf verzendt of vervoert ofwel voor zijn rekening door een derde laat verzenden of vervoeren én die niet de eerste leverancier in de keten is.’

Twee mogelijkheden

aanvang

Als vaststaat wie de tussenhandelaar is, zijn er twee mogelijkheden:

  • De intracommunautaire levering vindt plaats aan de tussenhandelaar als hij een BTW-identificatienummer heeft in een andere EU-lidstaat dan de lidstaat van aanvang van het vervoer.
  • De intracommunautaire levering vindt plaats door die tussenhandelaar als hij een BTW-nummer heeft in dezelfde EU-lidstaat als de lidstaat van aanvang van het vervoer.

Levering aan of door tussenhandelaar

einde vervoer

Als het intracommunautaire vervoer van de goederen toe te rekenen is aan de levering aan de tussenhandelaar, verricht de tussenhandelaar een intracommunautaire verwerving in het land waar het vervoer eindigt.

aanvang

Als het intracommunautaire vervoer van de goederen toe te rekenen is aan de levering door de tussenhandelaar, verricht de tussenhandelaar een intracommunautaire levering in het land waar het vervoer aanvangt.

Voorbeeld ABC-transactie

relatie

Ondernemer A is gevestigd in Nederland en verkoopt goederen aan ondernemer B die in Duitsland is gevestigd. Vervolgens verkoopt B de goederen aan ondernemer C die ook in Duitsland is gevestigd. Er vinden leveringen plaats in de relatie A-B en in de relatie B-C. In welke relatie vindt het vervoer van de goederen plaats?

Toerekenbaar

tussen-
handelaar

registreren

Regelt B het vervoer van de goederen (tussenhandelaar) en verstrekt B zijn Duitse BTW-nummer aan A, dan is het intracommunautaire vervoer toe te rekenen aan de levering A-B. A geeft dan een intracommunautaire levering aan tegen het nultarief. B geeft een intracommunautaire verwerving in Duitsland aan. De levering B-C is een binnenlandse levering in Duitsland belast met Duitse BTW. Is het intracommunautaire vervoer toerekenbaar aan B-C, omdat B een Nederlands BTW-nummer aan A verstrekt, dan vindt eerst een binnenlandse levering plaats in Nederland. A brengt dan Nederlandse BTW in rekening aan B. B levert het goed vervolgens door aan C en verricht een intracommunautaire levering in Nederland belast tegen het nultarief. Voor de intracommunautaire levering registreert B zich in Nederland. C geeft voor de levering een intracommunautaire verwerving in Duitsland aan.

Hoofdregel

De levering aan de tussenhandelaar is de hoofdregel. De levering door de tussenhandelaar geldt alleen als de tussenhandelaar aan zijn leverancier een BTW-identificatienummer verstrekt dat aan hem is verstrekt door de EU-lidstaat van waaruit het vervoer of de verzending vertrekt.

schakel in keten

Doordat in de gehele EU het intracommunautaire vervoer van de goederen aan dezelfde schakel in de keten zal worden toegerekend, wordt in alle EU-lidstaten dezelfde levering als intracommunautair aangemerkt. Als gevolg hiervan worden ook alle andere transacties in de keten door de betrokken EU-lidstaten op gelijke wijze in de heffing betrokken als binnenlandse leveringen in het land van aanvang van het intracommunautaire vervoer, of in het land van aankomst van het betreffende goederenvervoer.

Vereenvoudigde ABC-regeling

registreren

drie partijen

goederen 
vervoeren

rechtstreeks

De werkwijze in het voorbeeld leidt tot de nodige complicaties als de partijen van een ABC-transactie elk in een afzonderlijke EU-lidstaat gevestigd zijn. B zal zich dan in het land van leverancier A dan wel in het land van afnemer C moeten registreren. Voor deze situatie is daarom een vereenvoudigde regeling in het leven geroepen. Om gebruik te maken van deze regeling moet u voldoen aan een aantal voorwaarden:

  • Er moet sprake zijn van drie partijen die elk in een ander EU-land zijn gevestigd.
  • De goederen worden vervoerd in het kader van de levering van A aan B.
  • De goederen worden rechtstreeks vervoerd naar afnemer C.

Twee leveringen én twee verwervingen

geen BTW

factuur

Als aan de voorwaarden is voldaan, wordt voor de BTW gehandeld alsof er sprake is van twee intracommunautaire leveringen én twee verwervingen. In de relatie tussen A-B en in de relatie tussen B-C vinden er dus een intracommunautaire levering en verwerving plaats. A hoeft geen BTW in rekening te brengen aan B omdat hij een intracommunautaire levering tegen het nultarief verricht. B geeft vervolgens een intracommunautaire verwerving aan op zijn periodieke aangifte in zijn eigen land. Op dezelfde manier vindt de levering plaats in de relatie van B-C. B moet op de factuur aan C zowel zijn eigen BTW-identificatienummer vermelden als het BTW-identificatienummer van C.

BTW verleggen

niet registreren

Daarnaast moet ondernemer B op de factuur vermelden dat de BTW-schuld voor de levering naar C wordt verlegd. Op deze manier weet ondernemer C dat sprake is van een vereenvoudigde ABC-levering. Zoals eerder genoemd is het grote voordeel dat B zich niet hoeft te registreren in het land van A of het land van C.

Voorbeeld vereenvoudigde ABC-levering

rechtstreeks

Ondernemer A, gevestigd in Nederland, verkoopt goederen aan ondernemer B die in Duitsland gevestigd is. Vervolgens verkoopt B de goederen aan ondernemer C die in België is gevestigd. B vraagt aan A de goederen rechtstreeks te leveren aan C. A levert de goederen dus zelf in België. B geeft het BTW-identificatienummer van zijn land van vestiging door aan A. Toepassing van de vereenvoudigde ABC-levering is in deze situatie mogelijk.