7.2 Soorten controleverklaringen
getrouwheid
In de controleverklaring geeft de accountant zijn/haar oordeel weer over de getrouwheid van de jaarrekening. De strekking van de controleverklaring bij de jaarrekening van decentrale overheden is in de regel goedkeurend. In dat geval geeft de jaarrekening een getrouw beeld van het vermogen en het resultaat. En de baten, lasten en balansmutaties zijn rechtmatig tot stand gekomen.
Is dat volgens de accountant niet het geval, dan geeft hij afhankelijk van de situatie een andere verklaring af.
vier soorten
Er zijn vier soorten verklaringen:
- goedkeurende verklaring;
- verklaring met beperking;
- verklaring van oordeelonthouding;
- afkeurende verklaring.
7.2.1 Goedkeurende verklaring
grondslagen
In de goedkeurende controleverklaring verklaart de accountant het volgende:
- De verantwoording voldoet aan de daaraan gestelde eisen.
- De jaarrekening geeft een getrouw beeld van het vermogen en het resultaat.
- De jaarrekening is in overeenstemming met de van toepassing zijnde grondslagen voor de financiële verslaggeving.
- De jaarrekening voldoet aan de wettelijke bepalingen van een jaarrekening.
7.2.2 Verklaring met beperking
objectieve verhindering
onenigheid
Een verklaring met beperking geeft de accountant af zodra hij bedenkingen heeft over de verantwoording of als er sprake is van onzekerheid. Volgens de controlerichtlijnen (COS 710:7) leiden drie typen oorzaken tot een accountantsverklaring met beperking:
- een objectieve verhindering; er is onvoldoende en geschikte controle-informatie beschikbaar;
- subjectieve verhindering; er is een afwijking van materieel belang als gevolg van het niet voldoen aan wet- en regelgeving;
- subjectieve verhindering; er is sprake van een materiële onenigheid tussen de ondernemingsleiding en de accountant. Denk bijvoorbeeld aan de waardering van vaste activa en voorraden (bijzondere waardevermindering).
Bij een andere dan goedkeurende verklaring neemt de accountant in de verklaring een paragraaf ter onderbouwing van het oordeel op. Daarnaast kan hij in zijn verklaring nadere toelichtingen opnemen, die als zodanig geen afbreuk doen aan de strekking van het oordeel.
Voorbeeldtekst oordeel met beperking
Naar ons oordeel geeft de jaarrekening, uitgezonderd het effect van hetgeen is vermeld in de paragraaf “Onderbouwing van het oordeel met beperking”, een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van X B.V. per 31 december 20XX en van het resultaat over 20XX in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.
7.2.3 Verklaring van oordeelonthouding
minimumeisen
afwijkingen
De accountant geeft een verklaring van oordeelonthouding onder meer af als de interne organisatie van uw onderneming niet aan de minimumeisen voldoet. In dat geval kan de accountant namelijk niet vaststellen of de jaarrekening een getrouw beeld geeft. Het gaat hierbij om de begrippen materieel belang en van diepgaande invloed. Afwijkingen en onzekerheden zijn van materieel belang als ze de beslissingen van de gebruiker op basis van de jaarrekening kunnen beïnvloeden. Ze zijn van diepgaande invloed als ze verstrekkende gevolgen hebben voor de jaarrekening en het oordeel van de gebruiker.
Voorbeeldtekst bij oordeelonthouding
Gezien het belang van hetgeen is vermeld in de paragraaf ‘Onderbouwing van de oordeelonthouding’ hebben wij geen controle-informatie kunnen verkrijgen die voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Dientengevolge geven wij geen oordeel omtrent de getrouwheid van de jaarrekening.
7.2.4 Afkeurende verklaring
onjuistheden
verkeerde conclusie
Voldoet de jaarrekening niet aan de daaraan te stellen eisen, dan geeft de accountant een afkeurende verklaring af. Dit gebeurt bij afwijkingen met diepgaande invloed. Bij materiële onjuistheden zou de beslissing van een gebruiker beïnvloed kunnen worden. Dit hoeft dus niet per se te gebeuren. Maar bij materiële onjuistheden met diepgaande invloed wordt het beeld van de jaarrekening dusdanig aangetast dat de gebruiker van de jaarrekening met hoge mate van zekerheid een verkeerde conclusie zal trekken. De kans bestaat dan dat hij een andere beslissing neemt dan hij zou doen als de jaarrekening wél een getrouw beeld zou geven. Dergelijke situaties komen in de praktijk echter zelden voor, aangezien dit voor de onderneming vaak grote gevolgen heeft.