10.3 Vastgestelde waarde
afwijking van de hoofdregel
Voor bepaalde vormen van loon in natura moet u een vastgestelde waarde hanteren. Dat kan zowel een daadwerkelijke waarde zijn als een bedrag van € 0, de zogenoemde nihilwaardering. Als er zo’n forfaitaire waarde of normbedrag geldt, moet u – in afwijking van de hiervoor besproken hoofdregel – van dat vaste bedrag uitgaan.
Hierna komen de vormen van loon in natura aan bod waarvoor u met zo’n vastgestelde waarde te maken heeft.
Werkplek heeft fiscaal een belangrijke rol
verantwoordelijkheid
Zoals u zult zien, speelt de werkplek een grote rol bij de waardering van € 0. Fiscaal geldt als werkplek elke plek waar uw (eigen en eventuele ingeleende) werknemers werkzaam zijn en waar u op grond van de Arbeidsomstandighedenwet verantwoordelijk voor bent. Die verantwoordelijkheid kan blijken uit een op grond van die Arbowet verplicht op te stellen arboplan of risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E).Plekken zoals een bureau, fabriekshal, kantine, kantoortuin, parkeergarage op het bedrijfsterrein, vergaderzaal, vervoermiddel, werkruimte thuis en de openbare ruimte kunnen fiscaal een werkplek zijn.
Auto van de zaak
privévoordeel
Als u werknemers een (bestel)auto ter beschikking stelt die zij ook privé kunnen gebruiken, vormt dit privévoordeel loon in natura. Ter belasting van dit voordeel moet u een forfaitair bedrag bij het loon van de betreffende werknemer tellen. Die loonbijtelling wegens privégebruik is een (van de CO2-uitstoot van de auto afhankelijk) percentage van de cataloguswaarde van de auto.
De bijtelling voor privégebruik van de auto van de zaak is verplicht loon voor de werknemer. Dit kunt u dus niet door gebruik van de vrije ruimte in onbelast loon voor de werknemer omzetten. U vindt alle bijtellingspercentages en regels voor auto’s en bestelauto’s van de zaak op rendement.nl/fiscaaldossier.
aantoonbaar
geen onderdeel maaltijd
U hoeft niet bij te tellen wegens privégebruik als de werknemer op jaarbasis aantoonbaar maximaal 500 privékilometer met de auto van de zaak rijdt.
Consumpties op de werkplek
Voor op de werkplek verstrekte consumpties die geen onderdeel vormen van een maaltijd, mag u een waarde van € 0 hanteren. Door deze nihilwaardering kunt u dit loon in natura dus onbelast verstrekken aan werknemers.
tussendoortjes
Bij op de werkplek verstrekte consumpties die geen deel uitmaken van een maaltijd kunt u denken aan koffie, thee, limonade, fruit, gebak, snacks, soep en andere tussendoortjes met een lage waarde.
Het is voor de nihilwaardering niet nodig dat u de consumpties die geen onderdeel zijn van een maaltijd onder werktijd verstrekt, zolang u dat maar op de werkplek doet. Het kan hierbij dus ook gaan om consumpties tijdens een personeelsevenement op de werkplek.
Hoe u extern verstrekte consumpties en consumpties die wel deel uitmaken van een maaltijd moet verwerken voor de loonheffingen, vindt u terug in hoofdstuk 12.
Dienstwoning
waarde
Er is sprake van een dienstwoning als u de werknemer een woning ter beschikking stelt ter behoorlijke vervulling van zijn dienstbetrekking. Anders is er sprake van een ‘reguliere’ woning. Beide woningen vormen loon in natura.
herrekenen
Als waarde van een dienstwoning voor werknemers neemt u de huurwaarde in het economisch verkeer, zijnde de huur die betaald zou moeten worden bij verhuur van de woning. Dit geldt ongeacht of de werknemer normaal gesproken minder aan huur zou uitgeven. Wel geldt hierbij als maximumwaarde 18% van het jaarloon van de werknemer – exclusief de voor de dienstwoning bijgetelde waarde en inclusief vakantiebijslag – berekend bij een 36-urige werkweek. Heeft de werknemer een langere werkweek dan mag u het jaarloon van de werknemer niet herrekenen, bij een kortere werkweek bent u verplicht om dat wel te doen.
geldt maximum niet
Bij de terbeschikkingstelling van een reguliere woning houdt u ook de huurwaarde in het economisch verkeer aan, maar dan geldt niet het maximum van 18% van het jaarloon van de werknemer.
Geen keuzeloon voor de vrije ruimte
verplicht loon werknemer
De belaste waarde van een dienstwoning of reguliere woning kunt u niet als eindheffingsloon in de vrije ruimte onderbrengen, want dit is verplicht loon voor de werknemer.
Het deel van de huurwaarde in het economisch verkeer dat is toe te rekenen aan buitengewone beveiligingsmaatregelen kunt u echter wel als eindheffingsloon aanwijzen. Dat geldt ook voor door de dienstbetrekking veroorzaakte huisvesting buiten de woonplaats (pied-à-terre).
Huisvesting en inwoning
voorwaarden
feitelijk onbelast
Bij huisvesting (of inwoning) gaat het om een plaats waar de werknemer verblijft vanwege zijn werkzaamheden. Voor op de werkplek ter beschikking gestelde huisvesting (of inwoning) ter behoorlijke vervulling van de dienstbetrekking geldt een nihilwaardering. Dit betekent dat dit loon in natura vanwege de toegekende waarde van € 0 feitelijk onbelast is voor werknemers. Hierbij gelden wel als voorwaarden dat:
- de werknemer niet op de werkplek woont;
- hij de huisvesting redelijkerwijs móet gebruiken.
Voorbeelden van situaties waarin de werknemer redelijkerwijs gebruik moet maken van de huisvesting, zijn de brandweerman die op de kazerne slaapt en de werknemer die op een boorplatform verblijft.
Geldt voor de ter beschikking gestelde huisvesting een nihilwaardering, dan kunt u ook de bijbehorende verstrekking van energie, bewassing en water onbelast laten.
bedrag per dag
Is de nihilwaardering niet van toepassing omdat niet aan de voorwaarden wordt voldaan – zoals bij een matroos die aan boord woont of de inwoning van agrarisch personeel op de werkplek – dan moet u voor de op de werkplek ter beschikking gestelde huisvesting (of inwoning) in 2022 een normbedrag van € 5,75 per dag als loon bij de werknemer verwerken of als eindheffingsloon ten laste van de vrije ruimte brengen. In dit normbedrag is de verstrekking van energie, bewassing en water inbegrepen. Het te belasten bedrag blijft overigens altijd € 5,75 per dag per werknemer, ook als zijn gezin met hem inwoont.
Als u de belaste huisvesting of inwoning ten laste van uw vrije ruimte brengt, kunt u volstaan met vermenigvuldiging van het aantal werknemers met het aantal dagen aan huisvesting met het normbedrag per dag. U hoeft dit loon in natura dan niet meer per werknemer te administreren.
Kantinemaaltijd
niet-zakelijke maaltijden
niet per werknemer
Voor kantinemaaltijden geldt in 2022 een normbedrag van € 3,35 per maaltijd, ongeacht of u de werknemer een ontbijt, lunch of diner verstrekt. Dit normbedrag kunt u aanhouden voor niet-zakelijke maaltijden in de bedrijfskantine of in een soortgelijke ruimte, zoals een vergaderkamer. Belaste kantinemaaltijden moet u als loon bij de werknemer of als eindheffingsloon ten laste van de vrije ruimte verwerken. Als u voor dat laatste kiest, kunt u volstaan met vermenigvuldiging van het totale aantal verstrekte kantinemaaltijden met het normbedrag per maaltijd. U hoeft dit loon in natura dan niet langer per werknemer bij te houden.
Hoe u overige maaltijden voor werknemers fiscaal moet behandelen, komt aan bod in hoofdstuk 12.
Kinderopvang
waarde economisch verkeer
Aan werknemers verstrekte kinderopvang vormt loon in natura dat u als loon bij hen of als eindheffingsloon ten laste van de vrije ruimte moet verwerken. Bij de waardering van verstrekte kinderopvang zijn er twee mogelijkheden, afhankelijk van de locatie en organisatie van de opvang:
- Slechts in één situatie is er een normbedrag van toepassing, namelijk als u de kinderopvang op de werkplek organiseert. In dat geval hanteert u als waarde het aantal uren kinderopvang vermenigvuldigd met de uurprijs volgens de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen (€ 8,50 in 2022). Voor toepassing van dit normbedrag moeten de ouders wel kinderopvangtoeslag of een tegemoetkoming op grond van de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen krijgen als zij daar recht op hebben.
- Bij de andere twee mogelijke situaties – als u de kinderopvang buiten de werkplek organiseert of u de kinderopvang (ongeacht de locatie) inkoopt bij een kinderopvanginstelling – moet u uitgaan van de waarde in het economisch verkeer.
Organiseert u kinderopvang op één van uw vestigingen, dan geldt het normbedrag alleen voor de werknemers van die vestiging. Voor de werknemers van andere vestigingen vindt de opvang niet op hun werkplek plaats en geldt dus de waarde in het economisch verkeer.
Ov-abonnementen
(ook) reizen voor het werk
U kunt als waarde € 0 aanhouden voor aan werknemers ter beschikking gestelde abonnementen voor het openbaar vervoer en ter beschikking gestelde voordeelabonnementen die recht geven op maximaal 50% korting op de standaardtarieven. Deze nihilwaardering voor dit loon in natura geldt alleen als de werknemer het abonnement – dat op zijn naam mag staan – (ook) gebruikt voor reizen voor het werk.
Hieraan is geen minimumaantal reizen verbonden per bijvoorbeeld maand of jaar. Dit was in het verleden wel het geval, maar de regels zijn versoepeld.
Nihilwaardering vervalt bij wijziging situatie
blijven gebruiken
U mag een ter beschikking gesteld ov-abonnement niet langer op € 0 waarderen als de omstandigheden van de werknemer zodanig wijzigen dat hij het abonnement niet meer voor zakelijke reizen gebruikt, bijvoorbeeld bij verhuizing of uitdiensttreding. Als hij het abonnement niet hoeft in te leveren maar mag blijven gebruiken, moet u één van de volgende waarden als loon bij hem of als eindheffingsloon ten laste van de vrije ruimte verwerken:
- factuurwaarde: als het ov-abonnement nog niet is ingegaan;
- waarde economisch verkeer: als het ov-abonnement al is ingegaan.
Rentevoordeel personeelslening
elk ander doel
Voor het rentevoordeel dat een werknemer heeft van een personeelslening geldt een nihilwaardering. Dit geldt echter alleen als de werknemer het geld leent van uw onderneming – of van een met u verbonden vennootschap – voor aanschaf van een (elektrische) fiets of elektrische scooter.
niet mogelijk
Voor elk ander doel van de personeelslening is het eventuele rentevoordeel ervan belast loon in natura. Dit loon kunt u bij de werknemer zelf verwerken maar u mag er ook voor kiezen om het als eindheffingsloon in de vrije ruimte onder te brengen. Dat laatste is echter niet mogelijk als het gaat om een personeelslening voor een eigen woning van de werknemer waarvan de rente aftrekbaar is in de inkomstenbelasting. Dat is altijd belast loon!
Er ontstaat een rentevoordeel voor werknemers als zij over de personeelslening minder rente hoeven te betalen dan in de situatie dat zij de lening bij een reguliere kredietverstrekker waren aangegaan.
afspraken bepalen moment
U berekent de waarde van een belast rentevoordeel door een marktconform rentepercentage van het geleende bedrag te nemen en daar het eventuele door de werknemer betaalde rentebedrag af te halen.
op de werkplek
De met de werknemer gemaakte afspraken over het moment of de momenten van aflossing van de personeelslening bepalen het moment dan wel de momenten dat u het rentevoordeel in de loonheffingen moet betrekken.
Werkkleding
De aan werknemers ter beschikking gestelde werkkleding is onbelast vanwege een nihilwaardering als zij deze kleding geheel of deels op de werkplek dragen. Daaraan zijn wel strenge regels verbonden! Kleding is niet zomaar fiscaal werkkleding. Alleen kleding die fiscaal wél als werkkleding geldt, kan de waarde van € 0 toegekend krijgen – en valt dus onder de nihilwaardering. Welke kleding hiervoor in aanmerking komt – en wat u te doen staat als dit niet het geval is – vindt u terug in hoofdstuk 12.
Alleen aan werknemers ter beschikking gestelde werkkleding valt onder de nihilwaardering. Vergoede of verstrekte kleding krijgt nooit een waarde van € 0, zelfs niet als het om fiscale werkkleding gaat. Die moet u dus altijd belasten of onderbrengen in de vrije ruimte.
Werkplekvoorzieningen
Voor op de werkplek ter beschikking gestelde voorzieningen geldt een nihilwaardering, zodat dit loon in natura feitelijk onbelast is voor werknemers. Bij zulke werkplekvoorzieningen die als waarde € 0 krijgen toegekend, kunt u denken aan het bureau voor de werknemer, de kopieermachine, de vaste telefoon, zijn desktop en de internetverbinding op kantoor, maar ook bedrijfsfitness.
De verstrekking of terbeschikkingstelling van fitness komt uitgebreider aan bod in hoofdstuk 12.