10.3 Fiscale aspecten

BTW-
ondernemer

Voor de loonbelasting en BTW gelden voor een vereniging dezelfde regels als bij andere rechtsvormen. Neemt de vereniging personeel in dienst, dan krijgt u te maken met loonheffingen. Voldoet de vereniging aan de eisen van ondernemerschap, dan is zij BTW-ondernemer. Fiscaal spelen voornamelijk bijzonderheden voor de VPB en schenk- en erfbelasting.

10.3.1 Vennootschapsbelasting

beperkte 
belastingplicht

vrijstelling

uitnodiging

Een bv moet altijd VPB-aangifte doen. Het maakt niet uit of zij wel of niet winst behaalt. Bij een vereniging is dat anders. Een vereniging heeft beperkte belastingplicht. Een vereniging moet alleen VPB-aangifte doen:

• als zij met een organisatie van kapitaal en arbeid deelneemt aan het economisch verkeer en daarbij winst maakt of naar winst streeft (zij drijft een onderneming) en er is geen vrijstelling van toepassing, of
• als zij een activiteit ontplooit waarmee zij concurreert met ondernemers en er is geen vrijstelling van toepassing, of
• als zij van de inspecteur een uitnodiging krijgt om aangifte te doen.

Winststreven

regelmatig overschotten

Het winststreven blijkt uit het feitelijk handelen van de vereniging. Het maakt niet uit of er in de statuten staat dat het maken van winst geen doel is. Uit de rechtspraak blijkt dat al sprake is van een winststreven als de vereniging feitelijk regelmatig overschotten behaalt. Ook als behaalde overschotten uitsluitend worden aangewend voor de verwezenlijking van de doelen van de vereniging (bijvoorbeeld voor het opbouwen noodzakelijke financiële buffer) is voor de VPB sprake van een winststreven.

Vrijstellingen

zorg

Voor onder meer amateursportverenigingen en stichting derdengelden (van notarissen en advocaten) gelden specifieke regels voor het winststreven. Daarnaast is er een categorie instellingen waarvoor een specifieke vrijstelling geldt. Dit zijn onder meer instellingen die werkzaamheden verrichten in de zorg en bibliotheken.

niet meer dan € 15.000

vier jaren 
samen

Naast de specifieke vrijstelling bestaat een algemene vrijstelling. De winst (het overschot) die (dat) een vereniging behaalt, is vrijgesteld van VPB als:

• de winst (het overschot) van het betreffende jaar niet meer bedraagt dan € 15.000; of
• in het betreffende jaar en de vier voorgaande jaren samen niet meer dan € 75.000.

Verzoek

verlies

In een jaar waarin aan de voorwaarden wordt voldaan, is de vrijstelling automatisch van toepassing. Dit betekent dat er geen verzoek voor hoeft te worden gedaan. Dit is vooral van belang in een jaar waarin een verlies wordt gerealiseerd. Door de toepassing van de vrijstelling wordt het belastbaar bedrag in een verliesjaar vastgesteld op nihil.

bezwaar

De vereniging kan verzoeken om de algemene vrijstelling niet toe te passen. U dient daarvoor een verzoek in bij de Belastingdienst. De Belastingdienst beslist op het verzoek bij voor bezwaar vatbare beschikking.

10.3.2 Schenk- en erfbelasting

schenking

bij elkaar 
optellen

Een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid kan een erfenis of een schenking ontvangen. Daarmee krijgt zij te maken met erf- en schenkbelasting. Over schenkingen tot € 2.274 (bedrag in 2022) hoeft uw vereniging geen schenkbelasting te betalen. De vrijstelling geldt per schenking, als deze van verschillende (rechts)personen worden ontvangen. Als uw vereniging van dezelfde (rechts)persoon meerdere schenkingen krijgt, moet u de schenkingen bij elkaar optellen. Voor ontvangen erfenissen geldt dezelfde vrijstelling.

Sociaal Belang Behartigende Instelling (SBBI)

niet vooraf aanvragen

maatschappelijke waarde

Als uw vereniging de zogenaamde SBBI-status heeft, hoeft de vereniging geen schenk- of erfbelasting te betalen. De SBBI-status hoeft de vereniging niet vooraf aan te vragen. U doet er een beroep op bij de aangifte van een ontvangen schenking of erfenis. Uw vereniging is een sociaal belang behartigende instelling als uw organisatie op de eerste plaats de individuele belangen van uw leden of een kleine doelgroep behartigt, maar ook een maatschappelijke waarde heeft. Dat is het geval als de activiteiten van uw vereniging bijdragen aan:

• de individuele ontplooiing van de leden;
• de samenhang van de samenleving;
• een gezondere samenleving.

geen lijst

personeels-vereniging

Voor de SBBI-regeling is geen lijst beschikbaar met verenigingen die voldoen aan de voorwaarden. De Belastingdienst beoordeelt de status alleen als uw vereniging daadwerkelijk een schenking of erfenis heeft ontvangen. Voorbeelden van SBBI’s zijn muziekverenigingen, amateurtoneelverenigingen, sportclubs, speeltuinen. buurtverenigingen en buurthuizen (als ze niet-commercieel zijn), personeelsverenigingen en ouderenverenigingen.

Aftrekbare gift

periodiek

minimaal 
vijf jaar

De schenker kan de gift alleen in aftrek brengen als hij een periodieke gift doet aan een vereniging die minimaal 25 leden heeft. Uw gift is een periodieke gift als deze aan drie voorwaarden voldoet:

• U geeft jaarlijks hetzelfde bedrag aan dezelfde vereniging.
• U betaalt het bedrag minimaal vijf jaar achter elkaar.
• U heeft vastgelegd wanneer uw jaarlijkse gift stopt. Overlijdt u vóór die termijn afloopt, dan moet de jaarlijkse gift op dat moment stoppen.