4.5 Zakendoen aan de hand van het BOB-model
Voor de besluitvorming van de OR kunt u het BOB-model hanteren. BOB staat voor beeldvorming, oordeelsvorming en besluitvorming. Hieronder leest u een voorbeeld over de manier van samenwerken tussen bestuurder en OR aan de hand van dit model.
4.5.1 Beeldvorming
kennis
andere oplossing
Het begint met de beeldvorming op basis van de juiste kennis. Bij belangrijke besluiten levert de beeldvorming vaak de eerste problemen op. Veel adviesaanvragen en instemmingsverzoeken vormen het einde van een lang en soms ingewikkeld proces van besluitvorming van het management. Dat ziet de OR dan terug in de betreffende aanvraag, die vaak perfect weergeeft waarom het voorgenomen besluit de beste oplossing zou zijn, maar niet vertelt welke andere oplossingen er mogelijk waren geweest.
De OR moet vaak zijn informatierecht (artikel 31 WOR) benutten om een goed beeld van de afgelegde weg vóór een adviesaanvraag te krijgen.
Gevolgen
open vragen
Op basis van de eigen kennis en visie kan de OR vervolgens vaststellen wat er speelt en welke keuzes er zijn gemaakt. Vaak is het ook nodig om de gevolgen beter in beeld te krijgen. De OR moet zich in deze fase zakelijk opstellen: op basis van de eigen kennis moet de OR de juiste open vragen stellen. Vaak komen vanuit de achterban detailvragen, omdat werknemers benieuwd zijn naar de persoonlijke gevolgen, terwijl de OR behoefte heeft aan bredere informatie om een beeld te kunnen vormen.
4.5.2 Oordeelsvorming
niet volledig
druk
In de oordeelvormingsfase is er zakelijk overleg om tot concrete afspraken te komen over een eventuele wijziging, de verwachte gevolgen en de uitvoering van het voorgenomen besluit. Er vindt overleg plaats tussen de bestuurder en de OR. De OR stelt vragen, die de bestuurder niet altijd volledig beantwoordt of kan beantwoorden. De OR kan zijn zorgen uitspreken over de mogelijke ontwikkelingen en gevolgen, en zoekt aan de hand van zijn visie naar meer helderheid over de toekomst of over de implementatie van de voorstellen. In deze fase onderhandelt de OR – al dan niet met toepassing van druk – met de bestuurder en zijn achterban. Die gesprekken resulteren in afspraken over en weer. Als dat niet het geval is, omdat er geen ruimte voor afspraken ontstaat of wordt geboden, voert de OR de druk verder op.
Als het om een reorganisatie gaat en er een vakbond betrokken is, voert de vakbond in deze fase de onderhandelingen over een sociaal plan. De OR zoekt naar manieren om plannen bij te stellen en probeert zo goed mogelijk betrokken te blijven.
4.5.3 Besluitvorming
juridische procedure
In de besluitvormingsfase gaat het om zakelijke afwegingen, het toetsen aan de eigen visie, het besluit en de consequenties. De OR gaat over tot het opstellen van zijn advies, instemming of andere besluiten. De OR zet de argumenten en afspraken op een rijtje en raadpleegt de achterban, of communiceert over de uitkomst met de achterban. Als er een uitkomst op tafel ligt die afwijkt van het voorgenomen besluit, kan de OR overwegen om alvast voorbereidingen te treffen voor een eventueel juridisch vervolg. Een juridische procedure is echter een uiterste mogelijkheid bij een verschil van inzicht met de bestuurder. De OR doet er dan ook verstandig aan om de plooien in de onderhandelingen glad te strijken.