11.1 Concurrenten, zakenrelaties en werknemers
Zo véél belang u als nieuwe eigenaar heeft bij een warme overdracht, zo weinig belang heeft u erbij dat de vertrekkende dga na de overdracht:
- een nieuwe, concurrerende onderneming begint of op een andere manier met de verkochte bv concurreert;
- relaties van de verkochte onderneming afpakt;
- werknemers van de verkochte onderneming aftroggelt of de verkochte bv op een andere manier schade berokkent.
goodwill
Ter bescherming van de bij de overname betaalde goodwill is het verstandig om in de koopovereenkomst een non-concurrentiebeding, relatiebeding en/of niet-aftroggelbeding op te nemen.
Op rendement.nl/bvdossier vindt u een kant-en-klaar non-concurrentiebeding, relatiebeding en niet-aftroggelbeding dat u alleen nog hoeft op te nemen in uw koopovereenkomst.
Motieven voor verkoop
pensioen
meerdere ondernemingen
In veel gevallen zal de verkopende dga niet de intentie hebben om de concurrentie aan te gaan. De reden voor de verkoop is juist vaak dat de dga met pensioen gaat of iets anders wil gaan doen (zie paragraaf 8.2). Maar dat gaat niet altijd op. Zo kan het zijn dat de verkopende dga meerdere ondernemingen heeft, waarvan hij er één verkoopt maar de andere behoudt. Of dat de verkopende dga weer een nieuwe onderneming wil beginnen.
termijn
In deze situaties is het van belang om de grenzen van het non-concurrentiebeding, het relatiebeding en het niet-aftroggelbeding scherp vast te leggen, zeker voor wat betreft:
- de toegestane en niet-toegestane activiteiten;
- de ‘territoriale’ (geografische) werking;
- de termijn waarvoor het beding geldt.
Geen non-concurrentiebeding
Soms ontbreekt in een koopovereenkomst een non-concurrentiebeding. Maar dat betekent nog niet dat de verkopende dga de concurrentie aan mag gaan met zijn ‘oude’ onderneming, blijkt uit het oordeel van de rechtbank in Haarlem.
Rechter legt concurrentieverbod op
vergelijkbare onderneming
verwachting van partijen
In deze zaak merkte de rechter op dat in de ‘zeer summiere’ koopovereenkomst niets stond over een verbod op concurrentie. Maar dat betekent niet dat het de ondernemer vrijstaat om na de verkoop een vergelijkbare onderneming te starten, die zich richt op dezelfde activiteiten, aldus de rechter. Naast wat er letterlijk in het contract stond, was ook van belang wat de verwachting van de partijen was geweest.
Overnameovereenkomst
oude klanten
In dit geval ging het om een overnameovereenkomst, en zo’n contract ‘verzet zich er in de regel tegen’ dat de verkoper zijn ‘oude’ onderneming gaat beconcurreren. Door de aard van de overeenkomst mocht de koper er op vertrouwen dat deze concurrentie niet zou plaatsvinden. En die dreiging was er wel degelijk. In een mail van de verkopende dga aan zijn oude klanten stond namelijk: ‘Ik hoop u (…) weer als klant te mogen verwelkomen’. De rechter legde daarom een concurrentieverbod op voor de verkopende dga voor de duur van één jaar.
Rechtbank Noord-Holland, 22 februari 2021, ECLI (verkort): 1271
Situatie bij een persoonlijke holding
Het non-concurrentiebeding, relatiebeding en het niet-aftroggelbeding zullen vrijwel altijd zo zijn opgesteld dat zij ook gelden voor de verkopende dga als persoon. Ook als de verkoper de persoonlijke holding van de dga is. Uiteindelijk gaat het immers om de activiteiten die (direct of indirect) door de persoon worden ondernomen.
omzeilen
Zou een beperkend beding alleen gelden voor de holding van de dga en niet voor de dga persoonlijk, dan zou die dga het beding immers gemakkelijk kunnen omzeilen door in een andere bv nieuwe activiteiten te ontplooien.