8.2 Concurrentie
bewegingsvrijheid beperken
Het kan wenselijk zijn om de bewegingsvrijheid van de werknemer na zijn uitdiensttreding bij uw onderneming te beperken. Om dat te regelen heeft u diverse mogelijkheden.
Concurrentiebeding
bescherming
Een concurrentiebeding kan de vrije arbeidskeuze van de ex-werknemer (tijdelijk) beperken, bijvoorbeeld qua toekomstige werkgever, werkzaamheden of toekomstig werkgebied. Dit moet uw onderneming bescherming bieden tegen de situatie dat een werknemer met veel kennis van uw organisatie en klanten (kort) na uitdiensttreding bij een concurrent of concurrerend aan de slag gaat. Het belang van die bescherming moet in redelijke verhouding staan tot de beperkingen die de werknemer via het beding krijgt opgelegd.
met meerderjarige
Een concurrentiebeding is alleen geldig als het schriftelijk met een meerderjarige werknemer is overeengekomen. Het beding hoeft overigens niet per se in de arbeidsovereenkomst van de werknemer te worden opgenomen, maar kan bijvoorbeeld ook in de beëindigingsovereenkomst staan. Uw onderneming mag bij een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd alleen een concurrentiebeding afspreken als daar een zwaarwegend bedrijfsbelang voor is.
Als u een werknemer aan een (eventueel eerder afgesproken) concurrentiebeding wilt houden, moet u dat vermelden in de beëindigingsovereenkomst. U moet immers het concurrentiebeding – en het daaraan gekoppelde boetebeding – uitsluiten van het finale kwijtingsbeding.
onredelijk zwaar
Er moet vaak een rechter aan te pas komen om te bepalen of een concurrentiebeding de ex-werknemer in de praktijk onredelijk zwaar beperkt. De werknemer kan een geldig overeengekomen concurrentiebeding altijd aanvechten, ook als hij er zelf mee akkoord is gegaan bij bijvoorbeeld in- of uitdiensttreding.
Als de rechter inderdaad vindt dat het concurrentiebeding de werknemer onredelijk zwaar belemmert, kan hij het beding vernietigen of beperken. De rechter kan het beding ook in stand houden maar uw onderneming veroordelen tot het betalen van een (schade)vergoeding aan de werknemer.
Factoren om redelijkheid beding te bepalen
schade
mildere variant
De belangrijkste factoren voor rechters bij hun belangenafweging of een concurrentiebeding redelijk is, zijn:
- in hoeverre uw vrees gegrond is dat uw onderneming schade lijdt van het overgaan van specialistische kennis naar een concurrent;
- in hoeverre de ex-werknemer gebonden is aan de branche waarin u opereert, of dat hij ook in een andere branche aan de slag kan;
- in hoeverre de ex-werknemer bij een andere werkgever een carrièreverbetering kan maken.
Relatiebeding
Een relatiebeding is de mildere variant van een concurrentiebeding. Een relatiebeding legt aan banden dat de werknemer contact onderhoudt met uw zakenrelaties, maar belemmert hem niet om bij een concurrent of via een eigen concurrerende onderneming aan de slag te gaan.
Een relatiebeding kan een uitputtende lijst van uw zakenrelaties bevatten, maar kan ook een algemene omschrijving geven van wie er precies als relaties kwalificeren.
om te zetten
Soms kunt u ervoor kiezen om het concurrentiebeding van de werknemer om te zetten in een relatiebeding. Denk bijvoorbeeld aan de situatie dat u het de ex-werknemer gunt om zoals hij wenst bij een specifieke concurrent te gaan werken, en u hem vanwege uw goede verstandhouding dan niet aan zijn concurrentiebeding houdt. Als u het concurrentiebeding dan omzet in een relatiebeding, voorkomt u daarmee wel dat hij (op korte termijn) zakelijke relaties van uw organisatie mag benaderen. Op rendement.nl/salarisdossier vindt u een handige tool voor deze omzetting.
Geheimhoudingsbeding
nadrukkelijk
U kunt ook een geheimhoudingsbeding met werknemers afspreken, waarmee u hen nadrukkelijk verbiedt om geheime informatie over uw organisatie of klanten openbaar te maken. Dat kan bijvoorbeeld verstandig zijn als een werknemer in zijn functie over veel gevoelige informatie beschikt.
Het geheimhoudingsbeding geldt zowel tijdens als na het dienstverband. Het kan in de praktijk lastig zijn om overtreding van een geheimhoudingsbeding vast te stellen.