6.3 Verticaal toezicht
compliance
De Belastingdienst houdt op verschillende manieren toezicht op het nakomen van uw fiscale verplichtingen. Alle toezicht draait uiteindelijk om het sturen van uw gedrag. Doel is dat u zoveel mogelijk uit uzelf de regels en plichten naleeft. In belastingjargon heet dit ‘compliance’ (zie hoofdstuk 9). Een belastingcontrole is in die zin vergelijkbaar met de middelen die de verkeerspolitie inzet. Ook die hebben tot doel dat u uit uzelf het gewenste weggedrag vertoont.
6.3.1 Middelen
aandachts-gebieden
Om het gedrag van belastingplichtigen te beïnvloeden zet de fiscus diverse middelen in. Dat begint in eerste instantie ondersteunend, met informatieverstrekking en voorlichting. Door middel van handhavingscommunicatie, bijvoorbeeld de jaarlijkse aankondiging van de aandachtsgebieden waarop extra wordt gelet bij de aangifte inkomstenbelasting, probeert de Belastingdienst belastingplichtigen al iets dwingender te sturen in hun gedrag.
Verticaal toezicht
tijdrovend
Boekenonderzoeken, bedrijfsbezoeken, vragenlijsten en opsporing zijn andere veelgebruikte instrumenten. De Belastingdienst checkt achteraf door middel van deze instrumenten de betrouwbaarheid van de aangifte van uw onderneming. Dit verticaal toezicht is in de praktijk vaak een tijdrovende exercitie. Daarom introduceerde de Belastingdienst in 2015 horizontaal toezicht.
Bij horizontaal toezicht controleert de Belastingdienst de aangifte niet meer achteraf, maar vindt er vooraf afstemming plaats tussen de fiscus en de belastingplichtige. In plaats van op controle ligt de focus op wederzijds vertrouwen, begrip en transparantie.
6.3.2 Controlemogelijkheden
verbands-controles
De Belastingdienst heeft verschillende controlemogelijkheden waarmee de aannemelijkheid van de volledigheid van de aangeleverde informatie kan worden bevestigd of juist ontkracht. Het gaat onder meer om:
- waarneming ter plaatse (WTP);
- cijferanalyses zoals cijferbeoordelingen, verbandscontroles, privévermogensvergelijkingen en kasanalyses;
- onderzoek bij derden, zoals leveranciers of afnemers;
- verificatie met documenten uit de administratie van de onderneming en renseignering (informatie van derden).