5.2 Feestdagen
Werknemers hebben dan ook geen wettelijk recht op een vrije dag op een bepaalde feestdag. Het staat de werkgever vrij om met werknemers af te spreken dat ze op deze dagen wel vrij zijn. In Nederland zijn de volgende dagen officiële feestdagen:
- Nieuwjaarsdag;
- Goede Vrijdag;
- Pasen (eerste en tweede paasdag);
- Koningsdag;
- Bevrijdingsdag;
- Hemelvaartsdag;
- Pinksteren (eerste en tweede pinksterdag);
- Kerst (eerste en tweede kerstdag).
nationale feestdag
Koningsdag op 27 april (of als dit op zondag valt, de dag ervoor) en Bevrijdingsdag op 5 mei zijn nationale feestdagen. Toch is niet iedereen dan vrij. Wel is in veel cao’s de bepaling opgenomen dat deze datum eens in de vijf jaar een vrije dag is.
goed werk-geverschap
Voorkom verwarring in uw agenda en leg alle feestdagen aan het begin van het jaar in één keer vast in uw Outlook-agenda. Op rendement.nl/salarisdossier vindt u infographic met alle feestdagen en schoolvakanties in 2021, met als bonus een jaarkalender met weeknummers.
5.2.1 Goed werkgeverschap
Als uw organisatie niet onder een cao valt, is uw organisatie niet verplicht om werknemers op erkende feestdagen vrij te geven. In de praktijk komt het echter nauwelijks voor dat organisaties hun werknemers laten werken op een feestdag als hier geen noodzaak toe is. Dat getuigt tenslotte niet echt van goed werkgeverschap.
Zijn de vrije dagen niet via een cao geregeld, dan kan uw organisatie de afspraken via het personeelsreglement of de individuele arbeidsovereenkomst maken. Is er bij u niets schriftelijk vastgelegd, maar heeft uw organisatie sinds jaar en dag bepaalde dagen als vrije dag aangemerkt? Dan behouden de werknemers het recht op deze vrije dagen.
5.2.2 Doorbetaling of niet?
vakantiedag
bedrijfsbelang
Staan er in de cao of arbeidsovereenkomst geen bepalingen over wel of niet werken op feestdagen, dan betekent dat nog steeds niet dat de werknemer automatisch recht heeft op een betaalde vrije dag. Het staat een werknemer die moet werken natuurlijk wel altijd vrij om op de betreffende feestdag een vakantiedag aan te vragen. U kunt deze aanvraag niet zomaar afwijzen. Er moet sprake zijn van een zwaarwegend bedrijfsbelang. Bijvoorbeeld als een zorgorganisatie voor Koningsdag geen geschikte vervanger kan regelen en de gezondheid van patiënten moet beschermen.
Uw organisatie heeft maximaal twee weken de tijd om te reageren op een vakantieaanvraag. Reageert u niet op tijd, dan mag de werknemer vakantie nemen volgens de aanvraag die hij indiende.
Toeslag
feestdagentoeslag
tijd voor tijd
Zijn de werknemers volgens de cao, arbeidsovereenkomst of het arbeidsvoorwaardenreglement vrij op een feestdag? Dan hebben zij recht op loondoorbetaling. Een werknemer die op een feestdag moet werken, heeft geen wettelijk recht op een toeslag van bijvoorbeeld 50% of 100% boven op zijn normale loon. Natuurlijk kan er wel een feestdagentoeslag zijn vastgelegd in de cao of arbeidsovereenkomst en dan heeft de werknemer er wel recht op. Soms krijgen werknemers die op een feestdag moeten werken de mogelijkheid om op een ander moment alsnog een (betaalde) vrije dag op te nemen: dat heet tijd voor tijd.
Gelijke behandeling parttimers en fulltimers
pro-rata- berekening
Feestdagen die niet in het weekend vallen, kunnen oneerlijk uitpakken voor parttimers. Denk aan een werknemer die op maandag zijn vrije deeltijddag heeft en daardoor tweede paasdag en tweede pinksterdag ‘misloopt’ ten opzichte van zijn fulltime collega. In feite is er dan sprake van ongelijke behandeling. U kunt dit oplossen door een pro-rataberekening te maken. Breng eerst in kaart hoeveel feestdagen er in een jaar op een doordeweekse dag vallen. Vermenigvuldig dit aantal dagen vervolgens met de parttimefactor van de werknemer. U kunt deze uren in uw administratie verwerken als vakantie-uren. Voor de berekening van de vrije uren kunt u een jaarurensysteem gebruiken; u vindt dit op rendement.nl/salarisdossier.
5.2.3 Niet-christelijke feestdagen
culturen
De vele culturen in Nederland kennen alle hun eigen feestdagen. Deze vallen natuurlijk niet altijd samen met de erkende Nederlandse feestdagen. Denk maar aan het Suikerfeest, het Chinees Nieuwjaar en het Holifeest. Ook voor deze feestdagen geldt dat uw organisatie in de arbeidsovereenkomst of cao kan regelen dat werknemers recht hebben op een betaalde vrije dag.
verlof
Een werknemer mag uiteraard wel vanwege zijn geloofsovertuiging een vrije dag opnemen. Als een werknemer tijdig toestemming voor verlof vraagt om een voor hem belangrijke religieuze feestdag te vieren, moet uw organisatie hiervoor toestemming geven. Gelijke behandeling van werknemers betekent namelijk ook een gelijke behandeling als het gaat om hun feestdagen.