5.2 Inventarisatie PSA
beperken
Volgens de Arbowet moet u PSA opnemen in de risico-inventarisatie en -evaluatie en in het plan van aanpak maatregelen om PSA te voorkomen of anders te beperken. Tijdens de arborondgang komt dit dus zeker aan bod. Verder moet u werknemers die blootstaan aan (één of meer) vormen van PSA voorlichten over de risico’s die ze lopen. Voor PSA bestaan geen doelvoorschriften, zoals die er wel zijn voor bijvoorbeeld geluid. Voor PSA geldt een zogenoemde agendabepaling, een opsomming van de elementen van het te voeren beleid. Inspectie SZW controleert hierop.
Plicht
inventarisatieplicht
Veel organisaties worstelen met deze inventarisatieplicht. Werkdruk en ongewenste omgangsvormen komen in veel RI&E’s amper voor of er is slechts een halve pagina aan gewijd. De vraag is dan ook hoe u PSA op een gemakkelijke, maar ook efficiënte manier kunt inventariseren. Ga eerst na welke informatie er al beschikbaar is binnen uw organisatie. Voorbeelden hiervan zijn:
- een uitgevoerd medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO);
- een rapportage van een groeps-PMO;
- functioneringsgesprekken of exitgesprekken;
- interviews of een medewerkersenquête.
Bevraag ook de vertrouwenspersoon van uw organisatie over klachten op het gebied van ongewenste omgangsvormen of de bedrijfsarts over informatie uit zijn spreekuur.
Job Demands en Resources
taakeisen
Een praktische methode om PSA te inventariseren (in enquêtes of gesprekken) is het JD-R model (Job Demands en Resources). Dit model gaat uit van:
- taakeisen (zoals werkdruk);
- energiebronnen (zoals sfeer);
- persoonlijke hulpbronnen (denk aan mentale weerbaarheid).
Energiebronnen kunnen het ongewenste effect (zoals verzuim, uitputting en burn-out) van te hoge taakeisen bij medewerkers opvangen. Hoge taakeisen in combinatie met een gebrek aan energiebronnen staan het behalen van de persoonlijke en organisatiedoelen in de weg. Met stressgerelateerde klachten tot gevolg.
Oorzaken
risico
sociale steun
Psychische klachten ontstaan vrijwel altijd door een chronische emotionele overbelasting. Een medewerker die zwaarder wordt belast dan hij aankan, houdt dit niet tot in lengte van dagen vol. De medewerker loopt namelijk het grootste risico op psychische klachten als hij:
- te hoge verwachtingen van het werk heeft;
- te weinig invloed op zijn werk heeft;
- (te) weinig waardering ervaart voor zijn prestaties;
- (te) weinig sociale steun ervaart.