1.3 Oprichting van een vereniging
leden
In tegenstelling tot een stichting ligt de hoogste macht van een vereniging niet bij het bestuur, maar bij de algemene ledenvergadering. Een vereniging heeft minstens twee leden. De leden hebben in principe allemaal één stem op de ledenvergadering. De ledenvergadering benoemt het bestuur, dat meestal uit leden bestaat.
Akte
oprichtingsakte
Voor de oprichting van een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid moet u naar de notaris. Daar tekent u de oprichtingsakte. De oprichtingsakte bevat in elk geval de statuten van de vereniging, waarin zaken zijn opgenomen zoals het doel van de vereniging, de verplichtingen van de leden naar de vereniging toe en de wijze waarop bestuurders worden aangesteld en ontslagen. Hoofdstuk 3 gaat hier uitgebreid op in.
Statuten vereniging
passeren
Richt u een vereniging op en laat u de akte bij de notaris passeren, dan staan hier ook de statuten in, net als bij een stichting. Hierin neemt u in ieder geval op:
- de naam en vestigingsplaats van de vereniging;
- het doel;
- de verplichtingen van de leden;
- de wijze waarop de algemene vergadering bijeen wordt geroepen;
- de regels voor benoeming en ontslag bestuurders;
- de bestemming van het overschot na ontbinding van de vereniging.
Wilt u de statuten aanpassen, dan moet u opnieuw langs de notaris.
Huishoudelijk reglement ontbreekt vaak niet
Naast de statuten hebben veel verenigingen een huishoudelijk reglement, waarin de praktische zaken zijn geregeld. Voor het opstellen van deze regels heeft u geen notaris nodig. Het is belangrijk om de regels in de statuten en het huishoudelijk reglement zo duidelijk mogelijk te stellen om interpretatieverschillen te voorkomen. Bepaal bijvoorbeeld wie een beslissing neemt als er onder tijdsdruk een besluit genomen moet worden.
1.3.1 De algemene ledenvergadering
De algemene ledenvergadering heeft een aantal belangrijke wettelijke bevoegdheden. Daarom is dit het centrale orgaan van een vereniging. De bevoegdheden zijn:
- benoeming en ontslag van bestuurders;
- beslissen over statutenwijzigingen;
- het ontbinden van de vereniging;
- toestemming verlenen voor structurele wijzigingen van de vereniging, zoals bij een fusie of splitsing.
Verschillen
De algemene ledenvergadering heeft verder alle bevoegdheden die niet door de wet of de statuten aan een ander orgaan zijn toegekend. Dit kan dus van vereniging tot vereniging verschillen. De verdeling van de bevoegdheden over de verschillende organen – ook als er meer zijn dan een bestuur en een algemene ledenvergadering – bepaalt de hiërarchie binnen de vereniging. De algemene ledenvergadering hoeft dan niet het hoogste orgaan te zijn.
1.3.2 Persoonlijke aansprakelijkheid
Als de vereniging schade heeft opgelopen als gevolg van handelingen van bestuursleden, kan de algemene ledenvergadering dat betreffende bestuurslid aansprakelijk stellen. Het maakt daarbij niet uit of de fout bewust of onbewust is gemaakt. Alleen als een bestuurder ontslagen is, kan hij niet meer aansprakelijk worden gesteld voor schade die zijn handelen heeft veroorzaakt.