2.5 (Persoonlijke) aansprakelijkheid bestuurder
aansprakelijk
externe partij
Bestuursleden van een rechtspersoon, in dit geval een vereniging, kunnen in de meeste gevallen niet persoonlijk aansprakelijk worden gesteld voor de handelingen van de organisatie. Maar let wel goed op de toevoeging ‘in de meeste gevallen’, want er zijn uitzonderingen. Dit zijn de belangrijkste:
- Interne bestuurdersaansprakelijkheid: hiervan is sprake als u de vereniging schade berokkent door een onbehoorlijke vervulling van uw taak als bestuurder. Het moet dan wel gaan om een ‘ernstig verwijt’. Denk aan een verwaarloosde administratie, waardoor een faillissement dreigt. In dat geval kunt u als bestuurder met uw privévermogen aansprakelijk worden gesteld voor de openstaande schulden van de vereniging.
- Externe bestuurdersaansprakelijkheid: in dit geval kunt u met uw privévermogen aansprakelijk worden gesteld voor de schade die bij een externe partij is veroorzaakt door onbehoorlijk bestuur.
- Niet ingeschreven bij KvK: als de vereniging na oprichting bij de notaris niet is ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel, ligt er een persoonlijke aansprakelijkheid bij de bestuurder. Bij informele verenigingen blijft de bestuurder zelfs te allen tijde persoonlijk aansprakelijk.
2.5.1 Schorsing en ontslag
zonder opgaaf
verweer
Bestuurders worden door de algemene ledenvergadering aangesteld en ze kunnen door datzelfde orgaan ook worden geschorst of ontslagen. De wijze van schorsing en ontslag moet wel in de statuten van de vereniging zijn vastgelegd. Een schorsing of ontslag kan wettelijk zonder opgaaf van reden plaatsvinden, hoewel zich dit in de praktijk amper zal voordoen. Vanzelfsprekend moet de ALV ruimte bieden voor verweer: als getroffen bestuurder moet u mondeling (of schriftelijk) de maatregel kunnen aanvechten. Maar wordt daarna met meerderheid van stemmen besloten om u als bestuurslid te schorsen dan wel te ontslaan, dan eindigt daar ook uw verweer. De rest van het bestuur zal nu met een oplossing moeten komen voor het overnemen van de taken van het opzij geschoven bestuurslid.
De schorsing en/of het ontslaan van een bestuurslid is een zware maatregel. Veel verenigingen kiezen daarom in hun statuten voor een aangepaste stemregel bij zulke aangelegenheden. Bijvoorbeeld dat er bij een ontslagbesluit een gekwalificeerde meerderheid is vereist van twee derde van het aantal uitgebrachte stemmen.
Aftreden bestuur
redenen
Het komt voor dat het bestuur van een vereniging in zijn geheel aftreedt. De belangrijkste redenen daarvoor zijn:
- Het bestuur meent te weinig vertrouwen te krijgen van de ALV.
- Bestuursleden verschillen onderling te veel van mening over het gewenste beleid.
Let erop dat de boodschap ‘Het bestuur heeft besloten met onmiddellijke ingang in zijn geheel op te stappen’ wettelijk niet mogelijk is. Een vereniging zónder bestuur is namelijk in strijd met de wet. Het bestuur zal zich naar de ALV toe demissionair verklaren totdat de ALV de benoeming van een nieuw bestuur heeft geregeld.