4.4 Arbeidsomstandigheden

Arbowet

Op grond van de Arbowet is uw werkgever verplicht om te zorgen voor gezonde en veilige arbeidsomstandigheden. De werkplek moet gezond en veilig zijn, waar deze zich ook bevindt. Het is dus zaak dat u als arboprofessional controleert of uw werkgever goede voorzieningen en voorlichting over een goede (thuis)werkplek aanbiedt.

investeren

Als een werknemer al thuiswerkend schade aan zijn gezondheid oploopt, is uw werkgever daarvoor aansprakelijk. Hij hoort dus te investeren in een goede thuiswerkplek. De kwestie van aansprakelijkheid komt verderop in dit hoofdstuk aan bod.

4.4.1 Werkplekinrichting

ergonomisch

Het Arbobesluit schrijft het volgende voor als het gaat om de inrichting van een werkplek:

• De werknemer moet zittend, op ergonomisch verantwoorde wijze, kunnen werken. Er moeten dus een degelijke stoel en bureau of tafel staan.
• De werkplek kan goed worden verlicht.

Faciliteiten voor de thuiswerker

Voldoende ruimte

Arbeids­inspectie

De werknemer moet voldoende ruimte hebben. De minimum­eis per werknemer is 4 m2 vrije vloeroppervlakte, naast de ruimte die de werkplek en eventuele kasten innemen. Uw werkgever kan dit als voorwaarde opnemen in de thuiswerkovereenkomst. Kan een werknemer thuis niet voldoende plek vrijmaken? Dan kan de leidinggevende overwegen om thuiswerken niet toe te staan. Trek één lijn om scheve gezichten te voorkomen. Dus niet thuiswerken bij de ene werknemer wel toestaan en bij de andere niet.

KANS

werkhouding

Thuiswerken brengt een groter risico op KANS (Klachten Arm, Nek en/of Schouder) met zich mee. Thuiswerkende werknemers zijn tenslotte vaker uit uw zicht en dat van de leidinggevende. Niemand wijst de werknemer erop dat hij te lang werkt of in de verkeerde werkhouding zit. Dat vergroot de kans op klachten. Neem thuiswerken daarom mee in het gezondheids­beleid van uw organisatie. Natuurlijk moet thuiswerken ook in de RI&E staan.

Beeldschermen

tafel

kijkafstand

Om ervoor te zorgen dat beeldschermwerk tot zo weinig mogelijk klachten leidt, is het belangrijk dat een bureau, tafel of werkblad aan de volgende eisen voldoet:

• De tafel is verstelbaar in hoogte, variërend van 62 centimeter tot 85 centimeter. Als de tafel niet in hoogte verstelbaar is, zijn óf verhogingen (blokken) nodig voor grote mensen óf voetensteunen voor kleine mensen.
• Het blad is ten minste 120 centimeter breed en 80 centimeter diep. Bij grote schermen van 17 inch is de beste kijkafstand tussen ogen en scherm zo’n 70 centimeter. Platte beeldschermen kunnen zonder problemen op elke tafel worden gebruikt.
• Het bureau heeft een blad dat niet dikker is dan 5 centimeter, zonder hinderlijke constructies daaronder waartegen een werknemer zijn benen of knieën kan stoten.

4.4.2 Eisen beeldschermwerk

arbowetgeving

Veruit de meeste thuiswerkers hebben te maken met beeldschermwerk. Voor de gezondheid van de werknemer is het van groot belang dat dit werk voldoet aan de eisen die de arbowetgeving aan beeldschermwerk stelt. Denk hierbij onder meer aan de eisen aan de plaats van het beeldscherm, de leesbaarheid van teksten en de verlichting.

Beeldscherm afstellen

opticien

Uw werkgever moet ervoor zorgen dat werknemers ook op hun thuiswerkplek voldoen aan de eisen voor het gebruik van een beeldscherm. Deze eisen luiden als volgt:

• Het beeldscherm moet bij voorkeur haaks op de richting van het inkomende daglicht staan. Is dit niet mogelijk, dan moet uw werkgever voorzieningen treffen tegen het spiegelen van het licht in het beeldscherm, bijvoorbeeld door zonwering te plaatsen.
• Moet een werknemer veel van papier aflezen, dan is hij verplicht om een documenthouder te gebruiken.
• Een werknemer moet zijn ogen kunnen laten onderzoeken door de bedrijfsarts. Die kan hem eventueel doorverwijzen naar een opticien of optometrist.

4.4.3 Thuiswerk en RI&E

hoge werkdruk

aparte werkruimte

daglicht

Voor de thuiswerker kunt u in de RI&E aandacht besteden aan de risico’s die de thuiswerkplek kan veroorzaken, zoals een hoge werkdruk en een onregelmatig arbeidspatroon. U kunt uw werkgever de volgende vragen stellen over de thuiswerker:

• Beschikt hij thuis over een goede stoel, een goed bureau en voldoende licht?
• Heeft hij een aparte werkruimte?
• Werkt hij op zijn thuiswerkplek met een vaste computer of met een laptop?
• Staat het beeldscherm van de computer op de thuiswerkplek op de juiste manier opgesteld?
• Is hij op de hoogte van de normen voor een goede houding?
• Is er voldoende daglicht in de werkruimte?
• Heeft hij op de thuiswerkplek ergonomisch of aangepast meubilair nodig?
• Houdt hij zich aan de Arbeidstijdenwet? Neemt hij tussendoor voldoende pauze?
• Heeft hij voldoende contactmogelijkheden met zijn collega’s op kantoor?
• Kan hij tijdens het thuiswerken een goede scheiding maken tussen werk en privé?

Plan van aanpak

RI&E

overleggen

Na de evaluatie van de geïnventariseerde risico’s die werknemers (thuis) lopen, volgt in de RI&E het plan van aanpak. Bij thuiswerk kunt u dan denken aan maatregelen om de werk-­ruimte en de werkplek in de woning van de werknemers geschikt te maken voor thuiswerk. Maar u kunt ook denken aan maatregelen om te voorkomen dat thuiswerkende werknemers elkaar nauwelijks meer zien en dus zelden kunnen samenwerken of overleggen.

bijeenkomst

Dit kan uw organisatie ondervangen door – bijvoorbeeld – een tweewekelijkse vergadering waarbij alle werknemers aanwezig zijn of door een maandelijkse informele bijeenkomst te organiseren. Uw werkgever kan dan van de thuiswerkers vragen om op kantoor te verschijnen.