9.1 Verschillende manieren
starters
U kunt op verschillende manieren een ruisende terugkeer tot stand brengen. De ruisende terugkeer leidt ertoe dat u als zelfstandig ondernemer gebruik kunt maken van de specifieke ondernemersfaciliteiten, zoals die bedoeld zijn voor starters. De Belastingdienst beschouwt u als starter als u in de vijf voorgaande kalenderjaren niet vaker dan twee keer zelfstandigenaftrek heeft genoten.
9.1.1 Verkoop gehele onderneming
Deze manier van ruisende terugkeer ligt het meest voor de hand als de meerwaarden relatief beperkt zijn, de onderneming slecht draait en er geen onroerende zaken zijn.
Afrekening
zelfstandig ondernemer
Door de verkoop van de onderneming van de bv aan u in privé, bent u weer zelfstandig ondernemer. Daarnaast blijft u dga, maar dan wel van een bv zonder onderneming. In verband met de aankoop van de onderneming betaalt u in privé een koopsom aan de bv of blijft u de koopsom schuldig in de vorm van een geldlening. De verkoop van de onderneming leidt in principe tot afrekening over de winst die gelijk is aan de verkoopprijs minus de boekwaarde.
Over de winst betaalt de bv VPB. Als de bv echter onverrekende verliezen heeft, komen die verliezen in mindering op de verkoopwinst.
Liquideren
meerwaarde
Als u af wilt van de bv kunt u de aandelen van de bv verkopen of de bv liquideren. Over de eventuele meerwaarde (de waarde boven de verkrijgingsprijs van de aandelen) bent u 25% inkomstenbelasting verschuldigd.
9.1.2 Bedrijfspand blijft achter
in privé verhuren
Om onmiddellijke afrekening over de meerwaarde op het bedrijfspand te voorkomen, blijft het pand achter in de bv en wordt het aan u in privé verhuurd. De overige zaken verkoopt u echter wel. Dit is eigenlijk een variant op de vorige manier.
9.1.3 Samenwerkingsverband
arbeid en vlijt
opvolger
Bij de oprichting van een samenwerkingsverband in de vorm van een maatschap, een vennootschap onder firma (vof) of een commanditaire vennootschap (cv) bestaat uw inbreng uit arbeid en vlijt en zo mogelijk kapitaal en brengt de bv haar onderneming in.
Voorbehouden
afrekening voorkomen
Bij de inbreng van de onderneming moet de bv zich de – op de bedrijfsactiva aanwezige – meerwaarden voorbehouden (zie kader). Hiermee voorkomt u directe afrekening over de meerwaarden. Afrekening komt pas aan de orde als u een ingebracht bedrijfsmiddel verkoopt en als de voorbehouden stille reserve op het tijdstip van verkoop nog aanwezig is. De winst van het samenwerkingsverband wordt tussen de vennoten (de bv en ondernemer X) zakelijk verdeeld. De bv betaalt over het winstaandeel VPB en de zelfstandig ondernemer betaalt inkomstenbelasting.
Meerwaarden voorbehouden voorkomt afrekening
helft van de boekwinst
Stel dat Huizer bv een bedrijfspand heeft met een stille reserve van € 400.000 en een boekwaarde van € 200.000. De goodwill is € 200.000. Bij inbreng in een vof krijgt de andere vennoot ook de helft van de onderneming. Stel dat de vof direct na de inbreng wordt verkocht en dat de boekwinst € 600.000 bedraagt. Zonder voorbehoud heeft de andere vennoot recht op de helft van de boekwinst, dat is dus € 300.000.
Achterblijven
Het voorbehoud van stille reserves kan dit voorkomen. U brengt de onderneming in, maar de stille reserves en goodwill blijven dan achter bij Huizer. De boekwinst is dan nog steeds € 600.000, maar die komt volledig toe aan de heer Huizer.
Bedrijfsopvolging
In het kader van bedrijfopvolging door uw kinderen kan de terugkeer naar de IB-onderneming een eerste stap zijn in het proces van bedrijfsopvolging. Stap twee is het aangaan van een samenwerkingsverband met uw opvolger. U en de opvolger zijn voor de inkomstenbelasting startende ondernemers en profiteren van alle daarbij behorende faciliteiten. Na drie jaar – of zoveel later als wenselijk – neemt u de derde stap: de geruisloze overdracht van uw aandeel in de firma of de maatschap aan de kinderen.