5.1 Juridische aspecten

statuten

Voor het oprichten van een bv gaat u langs de notaris. De notaris stelt een akte van oprichting op. In deze akte van oprichting staan de regels voor de bv: de statuten. In de statuten staat onder meer:

• hoe de bestuurders worden benoemd;
• hoe de winst wordt verdeeld;
• bepalingen over de zeggenschap in de bv.

5.1.1 Aandelen

winstrecht

Het kapitaal van de bv is in aandelen verdeeld, die in het bezit zijn van de aandeelhouders. De aandeelhouders zijn de eigenaren van de bv en hebben de beslissende stem (stemrecht). Aandelen kunnen ook recht geven op een deel van de winst (winstrecht). In de algemene vergadering nemen de gezamenlijke aandeelhouders besluiten.

bestuurders

in natura

De dagelijkse leiding van de onderneming ligt in handen van de bestuurders. Begint u in uw eentje een bv, dan kan het goed zijn dat u zowel bestuurder als aandeelhouder van de bv bent. Alle bestuurders worden ingeschreven in het handelsregister. Bij oprichting moet u minimaal € 0,01 op de aandelen storten. Een hoger bedrag mag, daarnaast mag u ook in natura storten.

5.1.2 Statuten

officiële naam

Het is wettelijk verplicht statuten op te stellen bij de oprichting van de bv. In de basis zijn statuten van een bv vrij standaard. In het statuut staat in de eerste plaats de officiële naam van de bv. Deze naam eindigt altijd met ‘bv’. Bij de KvK kunt u eventueel meerdere handelsnamen inschrijven. De notaris controleert of de naam van de bv aan de regels voldoet en of deze beschikbaar is.

Er is niks mis mee om de creativiteit de vrije loop te laten, maar er zijn ook enkele wettelijke spelregels om rekening mee te houden. Deze vindt u in de Handelsnaamwet.

Doel

uitgebreid 
omschrijven

teruggedraaid

overschrijding

In de doelomschrijving staan de activiteiten die u met de bv wilt verrichten. Zorg dat u het doel goed en uitgebreid omschrijft. Gaat de bv activiteiten verrichten die niet in de doelomschrijving staan, dan kunnen rechtshandelingen van de bv worden teruggedraaid. Stel dat een bv als doelstelling heeft de exploitatie van een schildersbedrijf. Als de bv daarnaast gaat handelen in verf, is dat niet in overeenstemming met de doelomschrijving in de statuten. In dat geval is dus sprake van ‘doeloverschrijding’.

Aandelen

De hoeveelheid aandelen van de bv staat altijd in de statuten. Bij oprichting van de bv is in de statuten altijd opgenomen hoe de aandelen verdeeld zijn over de aandeelhouders. Als er andere aandelen dan ‘gewone’ aandelen zijn, moet dat ook in de statuten worden vermeld.

Blokkeringsregeling

beperkt de
overdracht

U wilt natuurlijk niet dat eventuele mede-aandeelhouders zomaar hun aandelen verkopen aan anderen. De nieuwe aandeelhouders krijgen namelijk een stem in de bv. Met een blokkeringsregeling voorkomt u dat derden tot de bv toetreden. Deze regeling beperkt de overdrachtsmogelijkheden van aandelen. Vaak bevatten de statuten dan een aanbiedingsregeling. Die houdt in dat een aandeelhouder die zijn aandelen wil verkopen, deze eerst moet aanbieden aan de medeaandeelhouders.

Boekjaar

Normaal gesproken loopt het boekjaar van een bv gelijk aan een kalenderjaar. Maar in de agrarische sector is het vrij gebruikelijk dat het boekjaar afwijkt, meestal loopt het boekjaar daar van 1 mei tot en met 30 april. In de statuten kunt u een afwijkend boekjaar laten opnemen.

5.1.3 Publicatieplicht

jaarrekening

Als u bestuurder bent van een bv, heeft u de wettelijke plicht om een deel van de inhoud van de jaarrekening openbaar te deponeren bij de KvK. Deze regel is bedoeld om bescherming te bieden aan iedereen die zaken wil doen met uw bv. Afhankelijk van de inhoud van de statuten en of het boekjaar gelijk is aan het kalenderjaar moet u de publicatiestukken jaarlijks uiterlijk 8 november deponeren.

meteen 
vaststelling

De wet gaat ervan uit dat als alle aandeelhouders ook bestuurders zijn de ondertekening van de jaarrekening door alle bestuurders meteen tot vaststelling leidt. Dan vervallen de twee maanden tijd voor vaststelling. Dit betekent dat u de jaarstukken deponeert binnen tien maanden en acht dagen na afloop van het boekjaar, dus 8 november. In de statuten kan van dit wettelijk uitgangspunt worden afgeweken.

Sancties

boetes

faillissement

De KvK kan boetes opleggen als u te laat bent, maar dit gebeurt zelden. Wel kan het te laat deponeren van de jaarstukken vervelende gevolgen voor u hebben bij faillissement. Bent u te laat met deponeren, dan kan de curator stellen dat het faillissement aan u te wijten is. U bent als bestuurder dan ook in privé aansprakelijk. Zorg daarom dat u jaarlijks tijdig deponeert!

5.1.4 Bestuurdersaansprakelijkheid

Zoals eerder vermeld, is de bv in principe aansprakelijk voor schulden die de onderneming maakt. Behalve bij het te laat of niet deponeren van de jaarstukken, kan de bestuurder in nog een aantal gevallen in privé worden aangesproken.

Interne aansprakelijkheid

taak behoorlijk vervullen

Bent u bestuurder van een bv, dan bent u verplicht om de u opgedragen taak behoorlijk te vervullen. Doet u dit niet, dan kan de bv u aansprakelijk stellen. U bent dan als bestuurder aansprakelijk tegenover de bv.

statuten

Enkele voorbeelden van deze interne aansprakelijkheid zijn:

• het handelen in strijd met de wet of statuten;
• het nemen van onnodige financiële risico’s;
• verzuimen goede verzekeringen af te sluiten voor de bv.

Externe bestuurdersaansprakelijkheid

selectieve 
betaling

Naast de interne aansprakelijkheid, bent u als bestuurder medeaansprakelijk tegenover derden die schade hebben geleden door uw handelen. Enkele voorbeelden van deze externe bestuurdersaansprakelijkheid zijn:

• het aangaan van verplichtingen waarbij u had moeten weten dat de bv deze niet kon nakomen;
• selectieve betaling van schuldeisers;
• het ‘leeghalen’ van de bv, zodat een schuldeiser geen verhaal meer heeft.

onmacht

Ook de Belastingdienst en het pensioenfonds kunnen u als bestuurder van de bv in privé aanspreken. Dit kan in ieder geval als de bv de belastingschuld niet kan betalen en u deze betalingsonmacht niet op tijd heeft gemeld.

Bestuurder is rechtspersoon

natuurlijk 
persoon

hoofdelijk 
aansprakelijk

Als de bestuurder zelf ook een rechtspersoon (bijvoorbeeld een andere bv) is, dan is ook die bestuurder aansprakelijk. Dit werkt net zolang door totdat een natuurlijk persoon de bestuurder is. Een bestuurder ontkomt dus niet aan zijn persoonlijke aansprakelijkheid door een of meerdere bv’s ‘ertussen’ te schuiven. Bent u met meerdere bestuurders, dan is iedere bestuurder hoofdelijk aansprakelijk. U kunt dus ook verantwoordelijk worden gehouden voor een besluit waar u niet bij betrokken was.

5.1.5 Overeenkomsten

verplicht

managementfee

rekening-courant

lijfrente

dividendbeleid

Het is verder verstandig om rechtsverhoudingen tussen de bv en de aandeelhouders schriftelijk vast te leggen. Hiermee kunt u onenigheid voorkomen. Is er maar één aandeelhouder, dan bent u zelfs verplicht om de overeenkomsten op schrift vast te leggen. De belangrijkste overeenkomsten zijn:

• Arbeidsovereenkomst: Hierin is het salaris van de directeur-grootaandeelhouder (dga) vastgelegd.
• Managementovereenkomst: Staat de dga op de loonlijst, maar verricht hij werkzaamheden voor andere bv’s? Dan is er sprake van een managementfee. Deze vergoeding legt u vast in een managementovereenkomst.
• Rekening-courantovereenkomst. Betalingen die bv’s voor elkaar of voor de dga doen, worden verrekend in rekening-courant. De afspraken over de rente en aflossing legt u vast in een rekening-courantovereenkomst.
• Huurovereenkomst. Staat het bedrijfspand of het materieel op de balans van een andere bv dan de bv waarin deze zaken worden gebruikt? Dan moet u een huurovereenkomst opstellen, waarin u de hoogte van de huur vastlegt.
• Lijfrenteovereenkomst. Is er een lijfrente bedongen bij de overgang van een onderneming naar de bv voor de stakingswinst of de vrijval van de oudedagsreserve? Dan moet u binnen zes maanden na afloop van het boekjaar een lijfrenteovereenkomst (laten) opstellen die aan de fiscale voorwaarden voldoet.
• Aandeelhoudersovereenkomst. Als er meer aandeelhouders zijn, legt u in deze overeenkomst de afspraken vast over onder meer ziekte, dividendbeleid en aanbiedingsplicht van aandelen (zie paragraaf 5.1.2).