7.1 Aandelenoverdracht
schulden
schade
due diligence
Bij de verkoop van de aandelen in de bv, koopt de opvolger de gehele onderneming. Dat is inclusief bezittingen en schulden, rechten en verplichtingen, contracten met leveranciers, personeel en afnemers, maar ook de licenties en de vergunningen en eventuele belastingschulden. De koper zal in de regel daarom ruime garanties vragen voor eventuele ‘verborgen gebreken’. Denk aan tegenvallers die zich pas na de overdracht openbaren, zoals niet-voorziene claims van de fiscus, een milieuvervuiling of een onverwachte vordering tot schadeloosstelling van een afnemer. Om dit soort risico’s tot een minimum te beperken is het gebruikelijk dat de koper een due diligence laat uitvoeren bij de bv, waarbij de onderneming aan de hand van een uitgebreid (boeken)onderzoek wordt doorgelicht.
Als een kandidaat-koper zich heeft gemeld, wordt u als verkoper geacht om vertrouwelijke informatie te verstrekken. Door diegene een geheimhoudingsverklaring te laten tekenen, zorgt u ervoor dat uw bedrijfsinformatie niet in de verkeerde handen terechtkomt. Zie paragraaf 2.1.
7.2 Eén bv is géén bv
Voor de fiscale gevolgen van de verkoop van de aandelen van de bv is het belangrijk om te weten wie de aandelen in handen heeft: is dit de dga privé of bezit een (holding-)bv de aandelen? In het eerste geval heeft de transactie gevolgen voor box 2 van de IB. Is de verkopende partij de (holding-)bv, dan valt dat onder de VPB. Voordeel hiervan is dat de directeur-grootaandeelhouder (dga) de verkoopwinst gespreid kan overhevelen naar privé.
7.2.1 Bedrijfsrisico’s
Oefent u uw onderneming uit in de bv-vorm, en heeft u slechts één bv? Alle door de onderneming uitgevoerde transacties vinden dan plaats binnen die bv en het bedrijfsresultaat komt integraal binnen die bv tot uiting. Dat lijkt overzichtelijk, maar dit weegt niet op tegen het nadeel dat alle bedrijfsrisico’s zich in die bv bevinden.
Winstreserves
Krijgt u te maken met een project met zware verliezen of een teruglopende afzetmarkt? En lukt het niet het tij te keren, dan heeft dit direct zijn uitwerking op de in de bv aanwezige winstreserves. Door te kiezen voor een holding (houdstermaatschappij), waarbij de onderneming is opgedeeld in een werk-bv en een holding-bv, ondervangt u dit risico. De onderneming bevindt zich in de werk-bv; de holding-bv – waarvan de aandelen in uw handen zijn – bezit de aandelen van de werk-bv.
Winstuitkering
De holdingstructuur biedt de mogelijkheid om de winsten die in de werk-bv worden gemaakt uit te keren aan de holding. Daar zijn ze ‘veilig’ voor eventuele verliezen die geleden zijn door de werk-bv. In de praktijk blijft het overigens vaak niet bij één holding en één werk-bv. Verschillende bedrijfsactiviteiten kunnen in verschillende werk-bv’s worden ondergebracht, waardoor u het principe van risicospreiding optimaal kunt toepassen.
7.2.2 Verkoop onderneming
Als u maar één bv heeft waarvan u de enige aandeelhouder bent, dan is de verkoop van de onderneming qua transactie tamelijk eenvoudig. U hoeft het dan alleen maar eens te worden over de verkoopprijs van de aandelen.
Bij meer aandeelhouders kunnen de statuten van de bv een blokkeringsregeling bevatten. Deze regeling kan inhouden dat men de aandelen eerst aan mede-aandeelhouders aanbiedt bij een voorgenomen overdracht.
Inkomstenbelasting
Over de verkoopwinst van de aandelen (het aanmerkelijk belang) moet u afrekenen in box 2 van de inkomstenbelasting. Daarmee is meteen het tweede nadeel van de enkele bv benoemd: bij de aandelenverkoop moet u direct afrekenen met de fiscus. Dit nadeel ondervangt u door een zogenoemde holdingstructuur. Daarbij komt de verkoopwinst namelijk bij de holding terecht. Zoals eerder aangegeven is de verkoopwinst het verschil tussen de verkoopprijs en de oorspronkelijke prijs die u heeft betaald bij de verkrijging van de aanmerkelijkbelangaandelen.
In 2023 geldt er nog één tarief van 26,9% in box 2. Vanaf 1 januari 2024 moet u rekening houden met twee tarieven. Tot aan een inkomen van € 67.000 geldt een tarief van 24,5%, boven die grens is het 33%.
Uitschrijven
Net als de IB-ondernemer moet u zich als verkopende dga direct na de aandelentransactie uitschrijven uit het Handelsregister. Zolang u als mede-eigenaar vermeld staat, kunt u namelijk privé aansprakelijk worden gesteld voor bestuurshandelingen van de opvolger.