6.3 Preferente aandelen

vereffening

Preferente aandelen zijn aandelen waaraan in de statuten rechten zijn verbonden die liggen op het financiële vlak. De bijzondere statutaire rechten kunnen betrekking hebben op de winstverdeling en/of op de aanspraak bij vereffening na ontbinding van de bv.

6.3.1 Gewone preferente aandelen

voorrang

Allereerst zijn er gewone preferente aandelen. Preferente aandelen genieten bij de verdeling van de winst voorrang ten opzichte van andere aandelen. Meestal blijft het bij voorrang. De resterende winst wordt verdeeld onder de houders van gewone aandelen. De winstverdeling loopt wel anders als er preferente winstdelende aandelen bestaan:

6.3.2 Cumulatief preferente aandelen

Nog een andere situatie ontstaat als er houders van cumulatief preferente aandelen zijn. Houders van dit soort aandelen krijgen met voorrang een aandeel in de winst en worden tijdens ‘vette’ jaren met voorrang gecompenseerd als ze in de jaren daarvoor een lagere winstuitkering hebben gehad dan waar ze recht op hadden. Ook cumulatief preferente aandelen kunnen recht geven op extra winstdeling.

Voorrang

liquidatiesaldo

volgestorte bedrag

Het recht op een bepaald percentage van de winst kan zowel bij de gewone als bij de cumulatief preferente aandelen gekoppeld worden aan een voorrang of een beperking van het recht op een uitkering bij de verdeling van het liquidatiesaldo (het saldo bij opheffing van de bv). Zo kan er bepaald worden dat houders van cumulatief preferente aandelen als eerste uit de beschikbare middelen het bedrag aan dividend krijgen uitgekeerd dat in voorafgaande jaren te weinig is ontvangen. Daarna volgt het ‘nominale volgestorte bedrag’ van die aandelen. Bij een beperking kan bijvoorbeeld worden bepaald dat maximaal het nominale volgestorte bedrag van het aandeel wordt uitgekeerd. Een volgestort aandeel is een aandeel waarop de volledige stortingsplicht is voldaan. Dus de nominale waarde is gestort, in contanten of door middel van een inbreng van bijvoorbeeld een onderneming.

6.3.3 Bedrijfsopvolging

Stel, een vader wil zijn onderneming ter waarde van € 1 miljoen overdragen aan zijn dochter. De bedrijfsopvolging kan dan als volgt worden vormgegeven.

Holding

De aandelen die de persoonlijke holding van vader heeft in de bv worden omgezet in cumulatief preferente aandelen. De nominale waarde van dit aandelenbelang is de werkelijke waarde van de overgedragen onderneming. De nominale waarde van de cumulatief preferente aandelen is dus € 1 miljoen. Aan de holding van de dochter worden vervolgens voor een relatief klein bedrag gewone aandelen uitgereikt. Op deze manier komen de toekomstige winsten ten goede aan de dochter. De cumulatief preferente aandelen vertegenwoordigen de waarde van de onderneming tot het moment dat de dochter toetreedt.

Financieren

lening

rente

Door ten laste van de toekomstige vrije reserves van de bv of ten laste van uitgekeerde winsten de cumulatief preferente aandelen van vader (in) te kopen kan de dochter in het voorbeeld hierboven de overname financieren (bijna) zonder geld te hoeven lenen. De cumulatief preferente aandelen fungeren na de bedrijfsoverdracht als een lening. Het jaarlijks verschuldigde dividend kan in feite gezien worden als een betaalde rente aan de vader. Fiscaal gezien is hier echter geen sprake van een lening.

Familie

niet aftrekbaar

Nadeel van de cumulatief preferente aandelen is dat in vergelijking met een normale lening het dividend niet aftrekbaar is bij de overnemende bv. Per saldo kan deze financieringsvorm daardoor duurder uitpakken dan de overdracht tegen een lening, waarbij de betaalde rente wel aftrekbaar is. Omdat onderling vertrouwen bij zo’n constructie van wezenlijk belang is, komt deze vooral voor in familierelaties.

6.3.4 Kapitaalbehoefte

stemrecht

U kunt ook preferente aandelen creëren om hiermee in de kapitaalbehoefte van de bv te voorzien. Hierbij moet u wel bedenken dat aan preferente aandelen in principe stemrecht is verbonden (zie hoofdstuk 7). Als de bv veel preferente aandelen moet uitgeven om aan de kapitaalbehoefte te kunnen voldoen, kan de situatie ontstaan dat de houders van preferente aandelen zoveel stemrechten krijgen dat zij de dienst kunnen uitmaken in de bv. Dat zal niet de bedoeling zijn.

Agiostorting

Dit kunt u deels voorkomen door op de preferente aandelen meer te laten storten dan het nominale bedrag (een agiostorting). Deze agiostorting wordt geboekt op een aan de preferente aandelen verbonden reserve. De financiële vergoeding voor de houders van de preferente aandelen wordt gewaarborgd door het dividend te berekenen over:

• het bedrag van de nominale waarde van de preferente aandelen; en
• het bedrag van de aan die aandelen verbonden reserve.

zeggenschap

De zeggenschapsrechten van die aandelen ten opzichte van de gewone aandelen blijft dan beperkt.