3.3 De publicatieplicht
website
donateurs
Sinds 2014 zijn ANBI’s wettelijk verplicht om bepaalde gegevens te publiceren op een eigen website of op een gemeenschappelijke website van bijvoorbeeld een brancheorganisatie. Het doel van de regelgeving is om meer transparantie te bieden aan het publiek, donateurs, begunstigden en de Belastingdienst.
Het internetadres is te vinden in de ANBI-lijst van de Belastingdienst. Op het internetadres moet de volledige te publiceren informatie vermeld staan. Er zijn diverse brancheorganisaties die voor deze publicatieplicht platformen hebben ingericht.
Inzicht
doelstellingen
transparantie
Een donateur of begunstigde heeft er belang bij dat hij inzicht krijgt in het functioneren van uw non-profitorganisatie. Hij wil weten wat uw doelstellingen zijn, wat uw organisatie heeft bereikt en wat deze nog wil bereiken. Donateurs willen bijvoorbeeld weten welk percentage van de schenkingen bij de doelstellingen van het goede doel terecht komt, maar ook hóe het geld is besteed, bijvoorbeeld welk percentage van het geld naar onderzoek gaat. Ook kunt u inzicht geven in de bestuurlijke organisatie en of er personeel in dienst is. Verder is belangrijk aan te geven hoe een donateur contact kan leggen met uw ANBI om u financieel te steunen. Het gaat dus om informatie die van belang is voor transparantie en verantwoording in de filantropische sector.
3.3.1 Wie moet publiceren?
publiek- rechtelijke lichamen
Sinds 2016 moeten alle ANBI’s voldoen aan de publicatieplicht. Tot 2016 waren kerkgenootschappen nog vrijgesteld van deze publicatieplicht. Ook buitenlandse ANBI’s moeten publiceren. De enige uitzondering geldt voor publiekrechtelijke lichamen. Zij zijn verplicht om op grond van niet-fiscale regelgeving verantwoording af te leggen.
Publiekrechtelijke lichamen
verantwoording
De ANBI-status van publiekrechtelijke lichamen (zoals gemeenten en provincies) vloeit rechtstreeks voort uit de wet, dus hoeven zij niet apart te voldoen aan de publicatieverplichtingen. De wijze waarop deze ANBI’s transparantie tonen en verantwoording afleggen aan het publiek is in andere regelgeving neergelegd. Ook woningcorporaties, zorg- en onderwijsinstellingen leggen verantwoording af op grond van niet-fiscale regelgeving.
Grote ANBI’s
standaardformulier
Sinds 1 januari 2021 moeten grote ANBI’s voor deze publicatieplicht gebruikmaken van een standaardformulier. Het standaardformulier is te vinden op de website van de Belastingdienst. Er zijn verschillende varianten beschikbaar, afhankelijk van het soort organisatie. In de volgende gevallen is er sprake van een grote organisatie:
- Uw organisatie werft in het betreffende boekjaar wel actief geld of goederen onder derden en de totale baten in het betreffende boekjaar bedragen meer dan € 50.000 (fondsenwervende instellingen).
- Uw organisatie werft in het betreffende boekjaar niet actief geld of goederen onder derden en de totale lasten in het betreffende boekjaar bedragen meer dan € 100.000 (niet-fondsenwervende instellingen).
Uw organisatie kan al een erkenning als goed doel hebben van het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF). In dat geval kunt u het Erkenningsrapport ook als standaardformulier gebruiken.
3.3.2 Wat moet u publiceren?
openbaar maken
Als ANBI bent u verplicht via internet op elektronische wijze informatie met betrekking tot uw functioneren openbaar te maken. Zoals hiervoor aangegeven zijn grote ANBI’s verplicht om daarvoor de standaardformulieren te gebruiken. Valt uw organisatie niet onder de grote ANBI’s, dan mag u die formulieren wel gebruiken maar dat hoeft niet.
Onderdelen
niet gebruiken
belonings-beleid
Als u ervoor kiest om de formulieren niet te gebruiken, moet u minstens de volgende onderdelen vermelden:
- de naam van uw organisatie;
- het RSIN;
- uw post- of bezoekadres;
- een duidelijke beschrijving van uw doelstelling;
- de hoofdlijnen van het beleidsplan;
- de functie en namen van de bestuurders;
- het beloningsbeleid;
- een actueel verslag van de uitgeoefende activiteiten;
- een financiële verantwoording.
Hieronder lichten we een aantal van die genoemde punten nog extra toe.
De naam van uw organisatie
Het gaat om de officiële naam van uw organisatie, zoals ook opgenomen op de ANBI-lijst van de Belastingdienst. Als uw instelling onder een andere naam bij het algemene publiek bekend is, kunt u beide namen opnemen op de ANBI-lijst.
Het post- of bezoekadres
contact
Donateurs, begunstigden en anderen moeten de mogelijkheid hebben om contact op te nemen met uw organisatie. Daarvoor zijn de contactgegevens vereist op de website. U mag zelf bepalen of u een post- of bezoekadres vermeldt. Minstens een van de twee is verplicht. Een vermelding van een telefoonnummer of e-mailadres is niet verplicht.
Uw doelstelling
missie
U moet het doel (statuten), de missie (interne regelgeving) en de bestaansreden van uw organisatie in het kort en begrijpelijk beschrijven. Hierdoor hebben begunstigden, donateurs en andere belangstellenden de mogelijkheid om te toetsen of het actuele beleidsplan van uw ANBI overeenkomt met de doelstelling.
Het actuele beleidsplan
openbaar
Op grond van de ANBI-regelgeving, moet een ANBI beschikken over een actueel beleidsplan. Bij een controle door de Belastingdienst is dit vaak één van de aspecten die wordt opgevraagd. U bent verplicht om uw beleidsplan openbaar te maken en digitaal te publiceren.
Het is niet noodzakelijk om een zeer gedetailleerd beleidsplan integraal te publiceren. U kunt ermee volstaan het beleidsplan inzichtelijk te maken via een publieksvriendelijke versie.
De functie en namen van bestuurders
voorzitter
Bij de samenstelling van het bestuur moet u denken aan de meest gebruikelijke functie(s) binnen het bestuur, bijvoorbeeld voorzitter, penningmeester en secretaris. U moet de namen van de leden van het statutaire bestuur van uw ANBI vermelden. U hoeft geen adressen te vermelden. Als uw ANBI een kerkgenootschap is, hoeft u de namen van de bestuurders niet te publiceren op internet.
Een uitzondering geldt voor bestuurders – voornamelijk van vermogensfondsen – die gegronde redenen hebben c.q. een reëel gevaar lopen ten aanzien van hun persoonlijke veiligheid (of die van hun familieleden) bij publicatie van hun namen.
Beloningsbeleid
personeel
Publiceer zowel het beloningsbeleid voor het bestuur zoals dat in de statuten staat, als voor de directie van de instelling. Ook het beloningsbeleid voor het in dienst zijnde personeel moet u publiceren.
Vaak kunt u volstaan met een verwijzing naar een van toepassing zijnde cao- of salarisregeling. Het gaat hoofdzakelijk om het salaris van het bestuur en de directie van een ANBI. Potentiële donateurs en belangstellenden van uw organisatie moeten zich daarover relatief eenvoudig een oordeel kunnen vormen.
Activiteiten
resultaten
Waar het beleidsplan een beeld geeft van de plannen van uw organisatie, biedt een actueel verslag een overzicht van de activiteiten die het afgelopen jaar zijn verricht. In combinatie met het beleidsplan wordt op deze manier dus verantwoording afgelegd. Het is niet vereist (zo al mogelijk) om ‘bereikte resultaten’ te vermelden.
De balans en exploitatierekening
baten en lasten
Als ANBI moet u jaarlijks de balans en een overzicht van de staat van baten en lasten of exploitatierekening, met een toelichting, publiceren. Bent u een normale fondsenwervende ANBI, dan kunt u volstaan met het publiceren van een samenvatting van die gegevens.
De fiscale regelgeving vereist dat de hiervoor genoemde financiële informatie binnen zes maanden na afloop van het boekjaar op de website staat. De (verkorte) financiële informatie over het laatste volledige boekjaar moet dus uiterlijk op 1 juli van het volgende jaar op internet staan.
volstaan
Ook hier geldt een uitzondering voor vermogensfondsen en kerkgenootschappen, omdat zij hun fondsen niet werven onder een breed publiek. Zij mogen volstaan met het publiceren van alleen een (verkorte) staat van baten en lasten en een overzicht van de daadwerkelijke en voorgenomen bestedingen, met toelichting.