2.1 Belastingrecht

publiekrecht

Alle regels voor de heffing en invordering van belastingen zijn vastgelegd in het belastingrecht. Dit recht maakt onderdeel uit van het publiekrecht, dat ziet op de verhoudingen tussen burgers en overheid. Het belastingrecht is onder te verdelen in het materiële en het formele belastingrecht.

2.1.1 Materiële belastingrecht

belastingplichtig

In het materiële belastingrecht staan de regels die bepalen hoeveel belasting u moet betalen. U kunt die regels vinden in de heffingswetten zoals de Wet op de inkomstenbelasting 2001, de Wet op de vennootschapsbelasting 1969 en de Wet op de omzetbelasting 1968. In deze wetten staat:

• wie belastingplichtig is;
• waarover u belasting moet betalen;
• welk tarief van toepassing is.

Uitvoeringsregelingen en -besluiten

Specifieke regels vindt u in de uitvoeringsregelingen en -besluiten. Daarnaast stelt de staatssecretaris van Financiën veel beleidsbesluiten op waarin de regelgeving nader wordt uitgelegd.

aanslag

Uit de heffingswetten volgt de hoogte van de belastingschuld. Dit wordt de materiële belastingschuld genoemd. Zodra die materiële belastingschuld is vastgelegd in een aanslag is er sprake van de formele belastingschuld.

2.1.2 Formele belastingrecht

belastingschuld

bezwaar

In het formele belastingrecht staan de regels voor het vaststellen van een belastingschuld door middel van een aanslag. In het formele recht is opgenomen:

• wie zo’n aanslag mag vaststellen;
• welke termijnen daarbij gelden;
• welke soorten aanslagen mogen worden opgelegd;
• wie zo’n aanslag mag invorderen;
• hoe zo’n aanslag wordt ingevorderd;
• uw rechten en plichten, zoals het recht van bezwaar en beroep bij de rechter.

Deze formele regels zijn opgenomen in de Algemene wet bestuursrecht (AWB), de Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR) en de Invorderingswet.

Daarnaast staan er ook formele regels in de afzonderlijke heffingswetten, alleen dan specifiek voor die belastingsoort.