1.2 De bv in oprichting
Nog voordat aan alle formele oprichtingseisen van de bv is voldaan, kunt u met uw onderneming aan de slag. Vooruitlopend op de oprichting kunt u namens de bv in oprichting (bv i.o.) verplichtingen aangaan. Denk aan het afsluiten van een huurcontract, de financiering of het leasen van bedrijfsmiddelen. Wanneer bent u (ook) privé aansprakelijk en wanneer is de bv aansprakelijk?
1.2.1 De voorperiode
In de opstartfase – voordat alle formele oprichtingshandelingen zijn afgerond – moet u als oprichter of toekomstig bestuurder vaak al (rechts)handelingen namens de nog niet opgerichte bv verrichten. De eerste stappen naar buiten worden vaak al gezet. De nieuwe website gaat in de lucht, u regelt een bedrijfsruimte, noem maar op. Daarvoor sluit u contracten af namens de bv i.o. Let op: in deze zogenoemde voorperiode, voorafgaand aan de uiteindelijke oprichting van de bv, kunt u aansprakelijk zijn voor de rechtshandelingen die u verricht.
Bekrachtiging na oprichting
hoofdelijk aansprakelijk
In de voorperiode handelt u namens de bv in oprichting en niet op eigen naam. U wilt dan ook dat deze aangegane verplichtingen voor rekening en risico van de bv i.o. komen. Toch blijft u hoofdelijk aansprakelijk voor dit handelen, tot het moment waarop de nieuwe bv de verplichtingen na de formele oprichting bekrachtigt.
verbonden
Omdat de bv formeel nog niet is opgericht, kan de tegenpartij u persoonlijk aansprakelijk stellen als de bv de overeenkomst niet nakomt of het bestaan ervan ontkent. De bv moet de verplichting formeel overnemen, aldus de wettekst: ‘degene die namens de op te richten bv handelt, wordt daardoor zelf verbonden totdat de bv, na oprichting, de handeling heeft bekrachtigd, tenzij anders is overeengekomen’.
Als de nieuwe bv de handeling bekrachtigt, vervalt de persoonlijke aansprakelijkheid. Het is belangrijk dat u de in de voorfase verrichte rechtshandelingen goed documenteert, zodat u niet achteraf nog wordt geconfronteerd met een persoonlijke claim.
Bekrachtiging: stilzwijgend of uitdrukkelijk
vormvrij
niet expliciet
erkennen
Het is van belang dat u de rechtshandelingen die in de voorfase door u namens haar zijn verricht door de bv laat bekrachtigen. Deze bekrachtiging is in beginsel vormvrij en kan stilzwijgend of uitdrukkelijk plaatsvinden:
- Van stilzwijgende bekrachtiging is sprake als de bv – zonder dit expliciet te melden – de verplichtingen uit de overeenkomst nakomt. Dit is bijvoorbeeld het geval als in de oprichtingsfase een huurovereenkomst of lening is gesloten en de bv de huurtermijnen of aflossing betaalt.
- Uitdrukkelijke bekrachtiging vindt plaats als de bv schriftelijk de desbetreffende handeling(en) erkent. De uitdrukkelijke bekrachtiging kan alleen na de oprichting van de bv plaatsvinden. Dit vindt plaats doordat de daartoe bevoegde bestuurder de verklaring ondertekent.
Vermeld persoonlijke gegevens in contract
###
Als u zakendoet met een bv i.o. is het belangrijk dat u naast de naam van de bv i.o. op het contract ook de namen en adresgegevens opneemt van de personen die stellen dat ze handelen namens de bv i.o. Stelt de bv i.o. na oprichting (of zelfs daarvoor) niet gebonden te zijn aan de overeenkomst of schiet de bv i.o. tekort in de nakoming, dan kunt u deze persoon privé aansprakelijk stellen voor de verplichtingen die zijn aangegaan namens de bv.
Hoofdelijke verplichting
uitsluiten
Komt de nieuwe onderneming niet van de grond en wordt de bv toch niet opgericht? Of bekrachtigt de nieuwe bv een of meer van de rechtshandelingen niet? Dan heeft u een probleem. U bent persoonlijk gebonden om de aangegane verplichtingen na te komen. Is nakoming niet mogelijk, dan kan de tegenpartij een schadevergoeding eisen. U voorkomt dit risico door de hoofdelijke verplichting uitdrukkelijk uit te sluiten, als u een verplichting namens de bv i.o. aangaat. Hoewel niet verplicht, is het uit het oogpunt van bewijsvoering verstandig om dit schriftelijk vast te leggen.
Wettelijk vermoeden
curator
aantonen
Zelfs als de bv de verplichting bekrachtigt, bent u toch aansprakelijk voor de schade die de wederpartij lijdt, als u wist of redelijkerwijze had kunnen weten dat de bv haar verplichtingen niet zou kunnen nakomen. Wordt de nieuwe bv binnen één jaar na oprichting failliet verklaard, dan zal de curator u aanspreken op nakoming. U bent als oprichter aansprakelijk voor schulden van de bv die zijn ontstaan gedurende de periode van oprichting, tenzij u kunt aantonen dat u te goeder trouw hebt gehandeld en dat u niet kon weten dat de bv haar verplichtingen niet zou nakomen.
Na één jaar
schuldeiser
inschrijving
Is er meer dan een jaar verstreken tussen de oprichting en het faillissement, dan moet de achtergebleven schuldeiser bewijzen dat u bij het aangaan van de overeenkomst redelijkerwijze had kunnen of moeten weten dat uw bv haar verplichtingen niet zou kunnen nakomen.
1.2.2 Aansprakelijkheid na oprichting
notaris
Als uw bv i.o. al als onderneming actief is, is inschrijving in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel (KvK) verplicht. Een notaris moet hierbij verklaren de oprichting te verzorgen.
De inschrijving is van groot belang, want ook na de oprichting bent u als bestuurder hoofdelijk aansprakelijk voor rechtshandelingen van de bv tót het moment dat de vennootschap is ingeschreven in het Handelsregister.
De aansprakelijkheid na oprichting van de bv speelt in de praktijk vooral in de dagen direct na de oprichting. Er zitten vaak een of twee dagen tussen de aanmelding bij het Handelsregister en de administratieve afhandeling.
Langlopende verplichtingen
lening
Ook nadat de bv is ingeschreven, blijft de aansprakelijkheid uit de periode voorafgaand aan de inschrijving in het Handelsregister bestaan. U kunt daarom maar beter wachten met het aangaan van langlopende overeenkomsten namens de bv i.o., totdat de KvK-inschrijving van de nieuwe onderneming een feit is.
Bij een lening of een leaseovereenkomst die u bent aangegaan in de periode dat de vennootschap nog niet was ingeschreven, kan de kredietverstrekker of leasemaatschappij de daaruit ontstane schulden op u (en uw eventuele medebestuurders) verhalen.
Volledig digitale oprichting bv wordt mogelijk
online procedure
Door een Europese richtlijn moet Nederland ook een volledig digitale oprichting mogelijk maken. De Europese Unie wil op die manier vooral het mkb tegemoetkomen, omdat een online procedure tijd en geld scheelt. Nederland kiest er voor om vooralsnog alleen de oprichting van een bv volledig digitaal aan te gaan bieden. Aan de hand van hoe dat loopt kunnen dan mogelijk andere rechtsvormen volgen.
Oprichtingsakte
KNB
Via een systeem dat de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) gaat beheren, wordt straks een digitale oprichtingsakte opgesteld en ondertekend. De oprichter moet inloggen met een elektronisch identificatiemiddel zodat duidelijk is dat hij het echt is. En het ‘verschijnen’ bij de notaris verloopt via een beeldverbinding.
uitstel
Inmiddels is de internetconsultatie over het voorstel afgerond. Het ministerie van Justitie en Veiligheid heeft begin dit jaar uitstel gekregen voor de invoering hiervan. Wanneer het digitaal oprichten van een bv daadwerkelijk ingaat is op dit moment nog niet duidelijk.