2.1 Wat is een ANBI?
definitie
ANBI-status
wet
grijs gebied
voorwaarden
praktijk
De definitie van een ANBI staat in de Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR), omdat de definitie in meerdere belastingwetten wordt gebruikt. De staat, gemeenten, provincies en waterschappen zijn automatisch algemeen nut beogende instellingen. De ANBI-status is van belang voor de inkomstenbelasting (IB), erf- en schenkbelasting, vennootschapsbelasting (VPB), loonbelasting en de belastingen op milieugrondslag. Een algemeen nut beogende instelling is volgens de wet een instelling die:
- uitsluitend of nagenoeg uitsluitend het algemeen nut beoogt;
- haar gegevens op elektronische wijze via internet openbaar maakt;
- voldoet aan bij ministeriële regeling te stellen voorwaarden;
- gevestigd is in het Koninkrijk, in een andere lidstaat van de Europese Unie of in een bij ministeriële regeling aangewezen staat, en
- door de inspecteur als zodanig is aangemerkt.
2.1.1 Doelen van een ANBI
algemeen belang
In de praktijk wordt uw organisatie als ANBI-instelling aangemerkt als het doel en de feitelijke werkzaamheden voor 90% of meer een algemeen belang dienen. U kunt dan denken aan één van de volgende doelen:
- welzijn en cultuur;
- onderwijs, wetenschap en onderzoek;
- bescherming van natuur en milieu;
- gezondheidszorg;
- jeugd- en ouderenzorg;
- ontwikkelingssamenwerking;
- dierenwelzijn;
- religie, levensbeschouwing en spiritualiteit;
- de bevordering van de democratische rechtsorde;
- volkshuisvesting;
- een combinatie van de bovengenoemde doelen, alsmede het financieel of op andere wijze ondersteunen van een algemeen nut beogende instelling.
Naast het begrip ANBI is er ook nog het begrip culturele ANBI. Dit is een instelling die zich voor meer dan 90% op cultuur richt. Voor culturele ANBI’s geldt een extra giftenaftrek, dus een extra belastingvoordeel voor donateurs.
2.1.2 Algemeen of particulier belang
Bij de genoemde doelen die als algemeen nut zijn aangemerkt, speelt vooral de vraag of uw organisatie met haar doel in principe het algemeen belang of een particulier belang nastreeft. Dat kan soms een grijs gebied zijn. Het bevorderen van de verkeersveiligheid bijvoorbeeld kan als algemeen nut worden aangemerkt, maar dit betekent niet dat een goede rijschool een ANBI is. Een ander voorbeeld is sportbeoefening. Dit is zonder twijfel van belang, maar in de praktijk vooral gericht op het belang van het individu en niet van het algemeen nut. Om die reden is een sportvereniging meestal geen ANBI. Hetzelfde geldt voor lokale muziekverenigingen of voor woningbouwverenigingen. Woningbouwverenigingen zouden nog kunnen aantonen dat zij uitsluitend op het gebied van de volkshuisvesting werkzaam zijn en hun financiële middelen uitsluitend in het belang van de volkshuisvesting inzetten. In dat geval zouden ze wel het algemeen nut dienen.
Uitzondering van sportvereniging
Een organisatie in de sportieve sfeer is niet per definitie uitgesloten om zich te laten aanmerken als ANBI. Bepaalde organisaties die zich richten op specifieke doelgroepen, zoals jongeren in achterstandswijken of op gehandicapten, en hun doel willen bereiken door middel van (het bevorderen van) sportactiviteiten, kunnen toch de ANBI-status krijgen. Voorbeelden hiervan zijn de Johan Cruyff Foundation en de Richard Krajicek Stichting.