U bent hier

Organisatie & Leidinggeven
Hybride leidinggeven8. Fysieke gezondheid op de thuiswerkplek8.1 Goed ingerichte thuiswerkplek

8.1 Goed ingerichte thuiswerkplek

Dit artikel is eerder verschenen als Themadossier Management Rendement
Publicatiedatum: januari 2024

aansprakelijk

De thuiswerkplek moet aan een aantal regels voldoen om fysieke klachten bij werknemers te voorkomen. Een goed ingerichte en ergonomisch verantwoorde thuiswerkplek draagt hieraan bij. De werkgever voorziet de werknemers hierin, hij is formeel aansprakelijk. Daarom is in de Arbowet een aantal richtlijnen opgesteld.

8.1.1 Zorgplicht van de werkgever

ziekteverzuim

ergonomisch verantwoord

Het doel van de Arbowet is het voorkomen van werkgerelateerde ongevallen en ziekten. Deze wet bevordert de gezondheid, veiligheid en het welzijn van de werknemer. En ook die van u als leidinggevende. Goede arbeidsomstandigheden voorkomen ziekteverzuim en verminderen risico’s op de werkvloer. Uiteindelijk leidt dit ook tot meer werkplezier. De werkgever hoort te zorgen voor een gezonde en veilige werkplek, ook thuis. Dit wordt ook wel de zorgplicht van de werkgever genoemd. Een werkplek thuis moet namelijk ergonomisch verantwoord zijn en aan de Arbowet voldoen. Deze wettelijke verplichting komt tot stand als werknemers minimaal twee uur per week vanuit huis werken. De mate waarin een werkgever daar invulling aan geeft, is afhankelijk van wat redelijkerwijs verwacht kan worden. Het kan namelijk ook zo zijn dat het door omstandigheden niet mogelijk is dit van de werkgever te verwachten.

Regels

In principe gelden voor een thuiswerkplek dezelfde regels als voor de werkplek op kantoor. Zo is het de taak van de werkgever om de volgende zaken te regelen:

  • een ergonomische werkplek;
  • een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) van de thuiswerkplek;
  • voorlichting over de gezondheidsrisico’s.

De werknemer moet u of de werkgever waarschuwen als het nodig is de thuiswerkplek aan te passen. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als hij klachten ervaart, maar hij kan ook eerder bij u aan de bel trekken.

Zeker als teamleden regelmatig vanuit huis werken, kunt u niet zomaar raden of iemand problemen ervaart. Het is dus belangrijk dat teamleden dit zelf aangeven en met u bespreken, zodat u hier samen een oplossing voor kunt zoeken.

8.1.2 Richtlijnen Arbowet

kaderwet

toezien

In de Arbowet staat dat een werkplek in een eigen woning ingericht moet zijn volgens de ergonomische beginselen. De Arbowet is een kaderwet: een wet zonder gedetailleerde regels, maar met een uitleg over algemene procedures en verantwoordelijkheden. De ergonomische beginselen zijn dan ook niet nader uitgewerkt in een wettelijke regeling. U moet erop toezien dat werknemers hun thuiswerkplek ergonomisch inrichten. Om te zorgen dat zij gezond en veilig vanuit huis werken, kunt u de volgende richtlijnen meegeven.

Beeldscherm

verlichting

Een aantal belangrijke voorwaarden voor het werken achter een beeldscherm vanuit huis zijn:

  • Het beeldscherm hoort van goede kwaliteit, gemakkelijk instelbaar en kantelbaar te zijn en mag niet spiegelen.
  • De werkplek moet een comfortabele houding mogelijk maken.
  • De verlichting op de werkplek zorgt voor voldoende licht en een beheerst contrast tussen het beeldscherm en de omgeving. Goede verlichting verbetert namelijk de concentratie.
  • De computerprogramma’s zijn aangepast aan de te verrichten taken.

afwisselen

Daarnaast behoort de thuiswerkplek van uw thuiswerkers te voldoen aan de eisen die zijn gesteld aan beeldschermarbeid. Dit betekent dat de werknemer werken achter een beeldscherm op gezette tijden afwisselt door andere werkzaamheden, door tussendoor te bewegen of door rusttijd.

Als werknemers voor hun werk veel achter een beeldscherm zitten, is het niet verstandig dat zij thuis ook nog zitten te gamen of te surfen op internet. U kunt hen – als het ter sprake komt – adviseren de laptop af en toe dicht te laten en een wandeling te maken of te sporten.

Bureau

doelmatig werkblad

hoogte

Het is belangrijk dat werknemers thuis ook een goed bureau tot hun beschikking hebben. In de wetgeving wordt dit ook wel een ‘doelmatig werkblad’ of ‘doelmatige werktafel’ genoemd. Zo kan een normale tafel ook voldoen, als de werknemer er maar goed aan kan zitten. Het meest ideale is als de hoogte van het bureau versteld kan worden, zodat de thuiswerker goed rechtop kan zitten en zijn armen in een natuurlijke positie kan houden als hij aan het werk is. Om de juiste hoogte van een tafel te bepalen, neemt hij plaats achter het bureau en plaatst allebei de handen op het bureau. Vormen de armen en ellebogen samen een rechte hoek? Dan is het bureau op de goede hoogte. Als de hoek niet recht is, is het bureau te hoog of te laag.

Zithouding

rugsteun

De arborichtlijnen schrijven voor dat werknemers die thuiswerken een goede zithouding moeten kunnen aannemen. U kunt hier op verschillende manieren invulling aan geven. In ieder geval moeten werknemers beschikken over een stoel die in hoogte verstelbaar is, inclusief de armsteunen en de rugsteun. Bij gebruik van een laptop is een laptophouder aan te raden voor de juiste zithouding. Met een laptophouder hoeven thuiswerkers niet zo voorover te buigen om naar hun beeldscherm te kijken, dus zitten ze vaak veel beter rechtop.

Op rendement.nl/managementdossier staat een stappenplan voor de juiste zithouding op de werkplek. U ziet in zeven stappen hoe u uw bureaustoel en uw bureau zo afstelt, dat u goed en verantwoord beeldschermwerk kunt doen.

Inrichting

werkkamer

Als uw teamleden vanuit huis werken, horen zij daar net zo fijn te kunnen werken als op kantoor. Het is daarbij van belang dat zij de mogelijkheid hebben rustig te kunnen werken zonder afleiding. Een aparte werkkamer is hiervoor de beste oplossing, maar niet iedereen heeft voldoende ruimte of mogelijkheden in huis. Werknemers die geen extra kamer hebben om tot een kantoor om te toveren, kunt u adviseren om een hoek van een kamer in te richten tot vaste thuiswerkplek. Werken er meerdere personen vanuit huis (bijvoorbeeld de partner, kinderen of huisgenoten), dan zal er samen bedacht moeten worden hoe slim om te gaan met de ruimtes in huis.

Als het thuis niet mogelijk is om iedereen een eigen thuiswerkplek te bieden, is het misschien wel mogelijk om een ruimte in huis in te richten voor online overleg en telefoongesprekken om anderen niet te storen in hun werk.

Risico-inventarisatie en -evaluatie

werkomgeving

identificeren

Het beste is om als leidinggevende proactief te zijn in het creëren van een gezonde werkomgeving, zowel op kantoor als op afstand, en dat werknemers de verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen welzijn. Of u als leidinggevende hiervoor ook echt een gedegen risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) uitvoert, is aan u. Dit helpt echter zeker om mogelijke gevaren en risico’s te identificeren en aan te pakken. Als u daarnaast voorziet in passende trainingen en richtlijnen over gezond werken, zelfzorg en het omgaan met stress, brengt dit zeker voordelen op de lange termijn. Een open communicatie over gezondheidskwesties en ondersteuning voor mentaal welzijn is daarbij onmisbaar.

Met de juiste balans tussen flexibiliteit en arbomaatregelen bouwt u een succesvolle en duurzame hybride werkcultuur op. Op rendement.nl/managementdossier vindt u tools voor een veilige thuiswerkplek en de RI&E.