9.3 Due diligence-onderzoek

informatie
verstrekken

Een goed voorbereid en uitgevoerd due diligence-onderzoek is een essentieel onderdeel van een overnametraject. De verkoper moet de potentiële koper zo veel informatie verstrekken dat hij zijn koopintentie wil omzetten in een daadwerkelijke koop.

Dataroom

soepeler en sneller

Om een due diligence-onderzoek goed te laten verlopen, is het in de eerste plaats van belang dat de verkoper een complete en geordend gevulde (virtuele) dataroom beschikbaar maakt. De adviseur van de koper zal voorafgaand daaraan een uitgebreide lijst verstrekken met daarop alle informatie die onderzocht moet worden. De verkoper zal die informatie moeten verstrekken en het liefst méér. Hij heeft hier ook zelf belang bij, omdat het due diligence-onderzoek daarmee soepeler en sneller kan verlopen en er niet onnodig aanvullende vragen worden gesteld.

Begeleiding

De verkoper doet er goed aan om zich in dit proces te laten begeleiden door een overnameadviseur, omdat die weet met welke informatie de dataroom gevuld moet worden en ook weet hoe aanvullende vragen beantwoord moeten worden. De adviseur zal er ook voor zorgen dat de vragen die gedurende het due diligence-onderzoek worden gesteld en de antwoorden daarop in de dataroom worden opgenomen. Op die manier worden die onderdeel van de door verkoper verstrekte informatie.

Uitkomst: heronderhandelen?

beslissen

slechtere 
voorwaarden

Het due diligence-onderzoek heeft voor de koper in de eerste plaats als doel om te kunnen beslissen of hij nog steeds geïnteresseerd is in de overname van de onderneming. Het kan ook zijn dat hij die interesse weliswaar nog steeds heeft, maar hij door het due diligence-onderzoek een ander beeld krijgt van de waarde van de bv. Dat kan reden zijn voor een heronderhandeling over de koopprijs of andere voorwaarden. Voor de verkoper is dat vaak een lastig punt. De verkoper is niet verplicht om akkoord te gaan met een lagere koopprijs of slechtere voorwaarden. Als de constateringen van de koper echter terecht zijn, zal de verkoper tegelijk beseffen dat een andere gegadigde hetzelfde zal denken over de waarde van de onderneming.

Uitkomst:

vrijwaring?

Tot slot kan in het due diligence-onderzoek blijken dat in de onderneming sprake is van risico’s die volgens de koper voor rekening van de verkoper moeten blijven. Dit omdat die niet tot de normale bedrijfsrisico’s horen. De koper vraagt dan aan de verkoper om voor dat risico een zogeheten vrijwaring op te nemen in de koopovereenkomst (zie paragraaf 9.4.2). Daarbij kan uiteraard discussie ontstaan over de vraag of het risico tot de normale bedrijfsrisico’s hoort (ondernemen is nu eenmaal risico nemen) of niet. Hierover moet dan voorafgaand aan het sluiten van de koopovereenkomst eventueel onderhandeld worden.

Onderzoeksplicht

Zoals de verkoper een mededelingsplicht heeft, heeft de koper een onderzoeksplicht. Hij kan niet simpelweg vertrouwen op een koopovereenkomst als hij niet zelf een deugdelijk onderzoek verricht. Dat onderzoek kent uiteraard zijn beperkingen. Niet alleen doordat de koper afhankelijk is van de verstrekte informatie, maar ook omdat ten aanzien van die informatie sprake is van een kennisverschil tussen de verkoper en de koper. De verkoper kent de onderneming per definitie beter dan dat de koper de onderneming kan leren kennen aan de hand van het onderzoek.