1.1 Herstructurering
tijdig
Een mogelijkheid om een faillissement te voorkomen is om (tijdig!) te herstructureren. Hierbij ligt de nadruk op tijdig, want herstructureren met aanwezigheid van voldoende liquide middelen gaat veel makkelijker dan als u pas herstructureert op het moment dat u iedere euro om moet draaien. Vergeet namelijk niet dat herstructureren niet van de een op de andere dag is gerealiseerd. Herstructureren kost tijd en soms ook geld. Dit laatste klinkt paradoxaal, maar wordt duidelijker aan de hand van een aantal voorbeelden.
1.1.1 Personeel
arbeidsovereenkomst
Eén van de tekenen aan de wand in aanloop naar een faillissement is natuurlijk dat het aantal opdrachten of het werk afneemt. Als uw onderneming niet meer alle werknemers nodig heeft, kunt u het beste alle arbeidsovereenkomsten bij elkaar pakken en letten op de arbeidsduur van de overeenkomsten. Zijn er bijvoorbeeld arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd die binnenkort aflopen? Is er wellicht nog een werknemer in zijn proeftijd? Maar let wel op de regels die gelden voor het opzeggen van een arbeidsovereenkomst!
Let op de aanzegplicht van één maand!
aanzegplicht
schriftelijk
vergoeding
Als een contract voor bepaalde tijd (van rechtswege) afloopt, moet uw onderneming rekening houden met de aanzegplicht. Deze aanzegplicht houdt in dat uw onderneming bij tijdelijke contracten van zes maanden of langer, één maand voordat het contract afloopt, de werknemer schriftelijk in kennis dient te stellen of het contract wordt verlengd. Doet uw onderneming dit niet (tijdig), dan moet u de werknemer een vergoeding van maximaal één maand loon betalen. Als uw onderneming het contract wenst te verlengen, moet de werknemer één maand voordat het contract afloopt schriftelijk geïnformeerd worden over de voorwaarden van dat contract.
zonder opgaaf van reden
Is een werknemer nog in de proeftijd, dan kan zowel uw onderneming als de werknemer, zonder opgaaf van reden de arbeidsovereenkomst (schriftelijk) beëindigen. Vergeet niet om bij het aangaan van de arbeidsovereenkomst deze proeftijd (maximaal twee maanden) schriftelijk vast te leggen. Dit kan in de arbeidsovereenkomst of de cao zijn opgenomen. U moet wel een transitievergoeding betalen.
Ontslagaanvraag bij UWV
UWV
afspiegelingsbeginsel
Uw onderneming kan een ontslagaanvraag indienen bij UWV op basis van bedrijfseconomische redenen. Het ontslag zal veelal betrekking hebben op meer dan één persoon en het is dan goed om te weten dat u rekening dient te houden met het afspiegelingsbeginsel. Verder moet uw onderneming de verslechterde bedrijfseconomische omstandigheden voldoende onderbouwen. UWV controleert de aanvraag op de volgende punten:
- de aannemelijkheid dat er een bedrijfseconomische reden is voor het structureel vervallen van de arbeidsplaats(en);
- of er rekening is gehouden met het afspiegelingsbeginsel;
- of herplaatsingsmogelijkheden zijn onderzocht.
Beëindiging contract met wederzijds goedvinden
beëindigingsovereenkomst
Een andere optie is om het contract met wederzijds goedvinden te beëindigen. Dit legt u schriftelijk vast in een zogenoemde beëindigingsovereenkomst. Het vastleggen van alle afspraken is noodzakelijk om in ieder geval de aanspraak voor de werknemer op een WW-uitkering veilig te stellen. Uw onderneming moet er rekening mee houden dat met deze beëindigingsovereenkomst (vrijwel) altijd een ontslagvergoeding gepaard gaat.
Uw onderneming kan een ontslagvergoeding het beste zien als een afkoopsom aan de werknemer om zijn toestemming te verlenen voor de beëindiging.
Ontbinding via kantonrechter
kantonrechter
jurist
Tot slot kan uw onderneming de kantonrechter verzoeken de arbeidsovereenkomst te ontbinden. Vergeet niet dat u in de meeste gevallen een transitievergoeding moet betalen, maar daarnaast ook nog kosten moet maken voor een jurist. Dit laatste is overigens niet verplicht, maar wel aan te raden.
Er leiden dus meerdere wegen naar Rome met elk de nodige voor- en nadelen. Het is aan uw onderneming om na te gaan wat in uw geval de beste oplossing is, waarbij de aspecten tijd en geld een prominente rol spelen.
1.1.2 Verkoop activa
activa
taxeren
Om de schuldeisers te kunnen voldoen is het ook mogelijk om activa te verkopen. Houd er wel rekening mee dat dit soort rechtshandelingen bij een eventueel faillissement onder het vergrootglas van de curator komen te liggen. Uw onderneming doet er daarom goed aan om de te verkopen activa te laten taxeren door een taxatiebureau om zo een objectieve, onafhankelijke vaststelling van de waarde van de activa te verkrijgen. Daarmee vergroot u namelijk de kans dat de curator de rechtshandeling in stand laat.
1.1.3 Huisvestingskosten
huisvestingskosten
beëindigen
Een veelal grote kostenpost zijn de huisvestingskosten. Hoewel het niet zonder meer mogelijk is om van de een op de andere dag de huurovereenkomst op te zeggen, kan het zeker geen kwaad om in overleg te treden met de verhuurder. De verhuurder is er namelijk ook niet bij gebaat dat de rekeningen niet voldaan worden en wellicht is het mogelijk om in onderling goedvinden de huurovereenkomst tussentijds te beëindigen. Ook voor deze vorm van herstructurering geldt dat er eerst de nodige (verhuis)kosten gemaakt moeten worden, maar op de lange termijn kan uw onderneming dat terugverdienen met lagere huisvestingskosten.
1.1.4 Financiering
bankkrediet
vordering
(agio)reserve
Een voor de hand liggende oplossing is om een bankkrediet aan te vragen of om het bestaande bankkrediet te verhogen. Maar dit gaat niet zo makkelijk als u misschien denkt. Als er twijfel is over het voortbestaan van uw onderneming, dan zal de bank al helemaal voorzichtig zijn met verschaffen van krediet. Buiten het feit dat het uiteindelijk krijgen van krediet een tijd op zich laat wachten, zal iemand vaak ook wat water bij de wijn moeten doen. Heeft een aandeelhouder bijvoorbeeld nog een vordering op zijn onderneming waar hij krediet voor wenst? Dan kan de bank als voorwaarde stellen dat hij zijn vordering als (agio)reserve noteert. Met andere woorden: de vordering op de onderneming is nu geen vordering meer, maar onderdeel van het eigen vermogen.
Een andere mogelijke voorwaarde om krediet te krijgen is dat uw onderneming de eerstkomende jaren geen dividend mag uitkeren. De bank probeert hiermee te voorkomen dat de onderneming eventuele winst direct uitkeert aan de aandeelhouders en de bank dus het nakijken heeft.
besparingen
Hoewel financiering op korte termijn voor wat mogelijkheden kan zorgen, moet u niet vergeten dat u in feite de ene schuld met de andere schuld probeert te verhelpen. Het is daarom verstandiger om eerst eens kritisch te kijken naar de mogelijke besparingen in plaats van uw onderneming nog verder in de schulden te steken. En als uw onderneming dan toch besluit om financiering aan te vragen, zorg dan voor een goed plan om de schulden af te lossen.
1.1.5 Overleg met uw schuldeisers
huurverlaging
schuldeisers
leveranciers
Regelmatig komt in het nieuws dat ondernemingen in overleg treden met onder andere de verhuurders om een huurverlaging te vragen. Dit kan een kostenbesparing opleveren. Uw onderneming kan ook in overleg treden met schuldeisers, het mes snijdt namelijk aan twee kanten. Uw schuldeisers zitten natuurlijk niet te wachten op uw faillissement, want dat betekent in veel gevallen dat zij hun vordering in moeten dienen in het faillissement en moeten afwachten of zij nog iets van hun vordering terugzien. Daarnaast verliezen zij weer een klant en dus (mogelijke) inkomsten voor de toekomst. Als uw onderneming in de loop der jaren een goede relatie heeft opgebouwd met de (vaste) leveranciers, zijn zij vrijwel altijd bereid om nadere afspraken te maken. U kunt hierbij denken aan een ruimere betaaltermijn of kwijtschelding van een gedeelte van de vordering.
1.1.6 Debiteurenbeheer
Als uw onderneming al moeite heeft om aan haar verplichtingen te voldoen, is al het geld dat binnenkomt hard nodig. Schenk dan ook extra aandacht aan uw debiteurenbeheer.
Vraag waar mogelijk een voorschot. Hierdoor hoeft uw onderneming de kosten van een opdracht niet voor te financieren en verlaagt de druk op uw cashflow.
betaaltermijn
Een andere mogelijkheid is om de betaaltermijn van uw onderneming te verkorten. Het maakt een groot verschil voor uw cashflow of het geld binnen 30 dagen betaald wordt of binnen 14 dagen. Verder verdient het altijd de voorkeur, of er nou sprake is van een financieel moeilijke tijd of niet, om de onwelwillende debiteuren achter de broek aan te zitten. Als uw onderneming het erbij laat zitten, weet u zeker dat u geen geld ontvangt. En voor een onderneming in financieel zwaar weer, is iedere euro er één!
1.1.7 Verkoop van uw aandelen
aandelen
Dit is misschien wel de meest pijnlijke oplossing voor uw onderneming waar jarenlang tijd, geld en energie in is gestoken. Maar toch dient zich de vraag aan: wat is beter? Dat de onderneming uiteindelijk in staat van faillissement wordt gesteld of dat de aandelen worden verkocht aan iemand anders die over de nodige financiële middelen beschikt om de koers te wijzigen van de onderneming en er weer een gezonde onderneming van te maken?
Buiten het feit dat de verkoop van de aandelen geld oplevert voor de onderneming, kan de overnemende partij er ook voor kiezen om de bestuurder-aandeelhouder in dienst te nemen. Hij kent de onderneming immers als geen ander en zo blijft hij betrokken bij de onderneming.