8.1 Civielrechtelijk bestuursverbod
strafrecht
Bij een civielrechtelijk bestuursverbod wordt u het recht ontzegd als bestuurder van een rechtspersoon te fungeren. Het strafrecht kende al vrij ruime mogelijkheden om een dergelijk verbod op te leggen, maar sinds 1 juli 2016 is het op grond van de Wet civielrechtelijk bestuursverbod ook mogelijk om civielrechtelijk in te grijpen.
Faillissementsfraude
faillissementsfraude
oninbaar
De Wet civielrechtelijk bestuursverbod is met name bedoeld om faillissementsfraude en onregelmatigheden bij een faillissement te bestrijden. Bij faillissementsfraude worden schuldeisers gedupeerd door het weghalen van waardevolle bezittingen of vermogen uit een onderneming, zodat die buiten de boedel blijven bij een faillissement. Schuldeisers kunnen dan niet uit dit vermogen betaald worden en blijven dus zitten met oninbare vorderingen.
8.1.1 Inhoudelijk
afschrikken
Bij een civielrechtelijk bestuursverbod mag u gedurende een periode van maximaal vijf jaar geen rechtspersoon besturen. Schuldeisers in een faillissement, zoals de Belastingdienst, kunnen zelf bij de curator vragen om een bestuursverbod. Het bestuursverbod moet, naast een afschrikkende werking, voorkomen dat frauduleuze bestuurders hun activiteiten ongestoord kunnen voortzetten in een nieuwe onderneming en zo dus opnieuw faillissementsfraude plegen.
Een civielrechtelijk bestuursverbod beperkt zich niet tot de eigen onderneming. Een bestuurder met een bestuursverbod mag ook geen bestuursfunctie of commissariaat meer uitoefenen bij een andere organisatie.
Opleggen
Openbaar Ministerie
Handelsregister
Een bestuursverbod kan door de civiele rechter alleen op verzoek van het Openbaar Ministerie (OM) of de curator worden opgelegd. Het kan gelden voor bestuurders, oud-bestuurders en feitelijk leidinggevenden van rechtspersonen, maar ook voor natuurlijke personen die hebben gehandeld in de uitoefening van een beroep of bedrijf. Een bestuursverbod wordt, voor de duur waarvoor het is opgelegd, ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel (KvK) en is daarmee dus openbaar.
Een civielrechtelijk bestuursverbod is bedoeld als ‘een uitzonderlijke sanctie voor uitzonderlijke situaties’. Na faillissement zal dus niet automatisch een bestuursverbod worden opgelegd!
8.1.2 Hoe te voorkomen?
aannemelijk
medewerking
Een civielrechtelijk bestuursverbod is een zware sanctie. Om niet het risico te lopen dat de rechter u zo’n verbod oplegt, zult u in elk geval in een periode van drie jaar voorafgaand aan een faillissement van uw onderneming het volgende moeten voorkomen:
- het onbehoorlijk vervullen van uw taak als bestuurder waarbij het aannemelijk is dat dit een belangrijke oorzaak is van het faillissement van uw onderneming;
- het doelbewust benadelen van crediteuren;
- minstens tweemaal betrokken zijn bij een faillissement waarvan u als bestuurder een persoonlijk verwijt treft;
- het wegens een vergrijp opgelegd krijgen van een boete op grond van enkele specifieke artikelen uit de Algemene Wet Rijksbelastingen;
- het (na een faillissement) tekortschieten in de informatie- en medewerkingsplicht naar de curator toe.
Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie
rechts- bescherming
Het bestuursverbod komt ook aan de orde in een wetsvoorstel over zogeheten turboliquidaties. Met de turboliquidatieregeling kan een rechtspersoon snel worden ontbonden als er geen baten meer zijn. Turboliquidatie is nu al mogelijk. De voorgestelde Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie bevat onder meer maatregelen om de rechtsbescherming van schuldeisers bij turboliquidatie te verbeteren en misbruik tegen te gaan.
misbruik
deponering
Bestuurders die gebruik willen maken van de turboliquidatie worden verplicht om stukken bij het Handelsregister van de KvK te deponeren. Ook moeten zij de betrokken schuldeisers hiervan op de hoogte stellen. Schuldeisers die menen dat misbruik wordt gemaakt van de turboliquidatie, kunnen hier tegen opkomen. Het niet naleven van de deponeringsverplichting wordt strafbaar gesteld in de Wet op de economische delicten.
Verder riskeren bestuurders die misbruik maken van de turboliquidatie een bestuursverbod voor maximaal vijf jaar. Wanneer de wet in werking treedt is nog niet bekend.