9.1 Overdracht van onroerende zaken
Wie een pand koopt in Nederland betaalt in principe 10,4% overdrachtsbelasting. U zou kunnen denken dat de overdrachtsbelasting niet speelt bij de verwerving van de aandelen in een bv. De bv heeft immers rechtspersoonlijkheid en is in die hoedanigheid eigenaar van het onroerend goed. Het is zo gezien een verdedigbaar standpunt dat het onroerend goed niet in andere handen overgaat, aangezien alleen maar de aandelen in de bv van eigenaar veranderen.
Onroerendezaaklichamen
Over aandelen die iemand krijgt van een bv, nv of maatschap waarvan de bezittingen voor het grootste deel uit onroerende zaken bestaan, is echter wel overdrachtsbelasting verschuldigd. De Belastingdienst merkt dergelijke ondernemingen aan als onroerendezaaklichamen.
Als een notariële akte wordt opgemaakt bij de notaris, doet deze namens de koper aangifte. Wordt de koper alleen economisch eigenaar, dan moet hij zelf binnen een maand na de eigendomswissel aangifte doen.
9.1.1 Vrijstelling van overdrachtsbelasting
bedrijfsfusie
De WBRV kent een vrijstelling in de volgende situaties:
- Iemand moet zowel overdrachtsbelasting als BTW betalen (zie paragraaf 9.2).
- Er is sprake van bedrijfsoverdracht aan familieleden.
- Er is sprake van inbreng in een vennootschap (die geen nv of bv is).
- Er is sprake van inbreng bij omzetting van een onderneming in een nv of bv.
- Er is sprake van een bedrijfsfusie, splitsing of interne reorganisatie.
Ook al heeft de koper recht op een vrijstelling, hij of de notaris moet nog steeds aangifte overdrachtsbelasting doen bij een overgang van de eigendom.
9.1.2 Overdracht binnen de familiekring
kind
De verkrijging door (één of meer) van uw familieleden is vrijgesteld. Het gaat hierbij om de overdracht van:
- ouders aan kinderen;
- grootouders aan kleinkinderen;
- van broers of zussen aan elkaar.
Gehele onderneming
personen- vennootschap
De vrijstelling geldt voor de verkrijging van goederen die behoren tot en dienstbaar zijn aan de onderneming. De onderneming moet wel in haar geheel door de verkrijger(s) worden voortgezet. Onder de vrijstelling valt ook de situatie dat een familielid de verkregen onderneming direct of op een later tijdstip onderbrengt in een bv, waarvan hij alle aandelen houdt. Hetzelfde geldt bij een gefaseerde bedrijfsoverdracht, waarbij het familielid ter afsluiting hiervan van de oorspronkelijke ondernemer onroerende zaken verkrijgt die al dienstbaar zijn aan de onderneming. De vrijstelling geldt ook als het familielid de onderneming vervolgens inbrengt in een personenvennootschap met een ander familielid van de oorspronkelijke ondernemer. Als voorwaarde geldt dat de onderneming uitsluitend wordt voortgezet door de familieleden van de oorspronkelijke ondernemer.