4.6 Organisatiekunde en veranderkunde

ontwerp

Het is handig om de verschillen tussen organisatiekunde en veranderkunde te kennen voordat u aan de slag gaat met de dynamische RI&E:

• Organisatiekunde is rationeel van aard en gaat over het ontwerp van een organisatie. De nadruk ligt hierbij op de ‘harde’ kanten van de organisatie, op de strategie, de structuur en de systemen.
• Veranderkunde gaat over het veranderen van organisaties. Daarbij komen niet alleen de harde, maar ook de ‘zachte’ kanten van de organisatie aan bod, zoals de stijl van leidinggeven en werken, en de cultuur van de organisatie.

4.6.1 Rationeel en emotioneel

emotie

uitdaging

Veranderen betekent: laveren tussen vernieuwen en beheersen. Zo zijn de technische veranderprocessen gepland en hebben ze een rationele aanpak. Onder deze rationele ‘bovenstroom’ beweegt vaak een emotionele ‘onderstroom’. Vaak gaan veranderingen namelijk samen met emoties en sterk uiteenlopende opvattingen over de verandering. Organisatiekunde gaat vooral over de rationele bovenstroom, veranderkunde over de emotionele onderstroom. Dit zijn niet alleen uitdagingen voor de organisatie en werknemers, maar ook voor u als arboprofessional als u anderen begeleidt tijdens het proces van de dynamische RI&E.

4.6.2 Model voor cultuurontwikkeling

ritueel

groepservaring

Een organisatiecultuur ontstaat en ontwikkelt zich in essentie door het delen van ervaringen in een organisatie. Dit ‘natuurlijke’ proces is vergelijkbaar met het ontstaan van rituelen in een groep. Het ontstaan van een cultuur is daarom op te vatten als een gezamenlijk leerproces dat uit verschillende stappen bestaat. Het model voor cultuurontwikkeling van de sociologen Berger en Luckmann (1966) bestaat uit de volgende vier stappen: