1.1 Achtergrond bedrijfsarts

arbobeleid

Voor een goed arbobeleid heeft u regelmatig contact met de bedrijfsarts. Maar de bedrijfsarts spreekt ook een flink aantal andere partijen. Zo heeft hij te maken met de werkgever, personeelsmanager, leidinggevenden, preventiemedewerker en de ondernemingsraad (OR) of personeelsvertegenwoordiging (PVT). Bedrijfsartsen werken verder samen met andere professionals in een organisatie of arbodienst, zoals de arbeidsdeskundige, arbeidshygiënist, veiligheidskundige, arbeids- en organisatieadviseur, bedrijfsfysiotherapeut, psycholoog en bedrijfsverpleegkundige. Voor het opvragen van informatie of afstemmen van beleid hebben bedrijfsartsen contact met behandelaren van de werknemer.

Uitgangspunten

NVAB

duurzame
inzetbaarheid

op maat

preventief

werkplek

samenwerken

Om een indruk te krijgen van wat de bedrijfsarts allemaal kan betekenen voor uw organisatie en werknemers, vindt u hieronder een overzicht van de uitgangspunten waar de bedrijfsarts voor staat. Dit overzicht is opgesteld door de beroepsvereniging van de bedrijfsartsen – de Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde (NVAB):

• Al het handelen van de bedrijfsarts is gericht op het voorkomen van beroepsziekten en beroepsgebonden aandoeningen, en op behoud van duurzame inzetbaarheid van de werknemer. Dit alles is in het belang van die werknemer, de maatschappij waarin hij leeft, en de organisatie waaraan de bedrijfsarts adviseert.
• Goede bedrijfsgeneeskundige zorg gaat over de wisselwerking tussen arbeid en gezondheid. De bedrijfsarts stemt die zorg af op de specifieke arbeidssituatie: een zorgpakket op maat.
• De bedrijfsarts levert bedrijfsgeneeskundige zorg vanuit een professioneel onafhankelijke positie, waarin hij de verantwoordelijkheid neemt voor de aard en inhoud van zijn zorgverlening.
• Goede bedrijfsgeneeskundige zorg is zowel preventief als curatief (genezend). De werknemer heeft vrije toegang tot die zorg (bijvoorbeeld in een open spreekuur). Zijn recht op privacy wordt altijd gerespecteerd.
• Goede bedrijfsgeneeskundige zorg vereist actueel inzicht in de werkomstandigheden. Voor het onderzoek daarnaar moet de bedrijfsarts toegang hebben tot de werkplekken.
• De bedrijfsarts is toegankelijk voor leidinggevenden en de vertegenwoordiging van werknemers, en andersom kan de bedrijfsarts hen ook goed aanspreken.
• Voor goede bedrijfsgeneeskundige zorg is het in bepaalde situaties nodig om samen te werken met of te verwijzen naar andere deskundigen binnen en buiten de organisatie en de gezondheidszorg.
• Goede bedrijfsgeneeskundige zorg voldoet aan wettelijke kaders en door de beroepsgroep opgestelde wetenschappelijk onderbouwde richtlijnen en normen. Elke bedrijfsarts kent die kaders, richtlijnen en normen.
• Het medisch beroepsgeheim wordt altijd gerespecteerd.
• Goede bedrijfsgeneeskundige zorg betekent ook een goede bedrijfsarts: hij is opgeleid en geregistreerd op basis van in het beroepsprofiel vastgelegde en toetsbare kennis- en vaardigheidseisen.
• Goede bedrijfsgeneeskundige zorg wordt geleverd volgens afspraken die zijn overeengekomen met opdrachtgevers. Zulke overeenkomsten zijn nooit in strijd met deze kernwaarden. De bedrijfsarts is zelf verantwoordelijk voor het toetsen van de overeenkomsten aan deze kernwaarden.

Vragen aan bedrijfsarts

arbodienst

instemmingsrecht

De rol en positie van de bedrijfsarts in een organisatie kunnen verschillen; het hangt af van de afspraken die uw organisatie met de bedrijfsarts maakt. De werkgever is verantwoordelijk voor gezonde arbeidsomstandigheden en het beleid bij arbeidsverzuim. De werkgever moet een contract afsluiten met een arbodienst of met de bedrijfsarts zelf. Over de inzet van de bedrijfsarts heeft de ondernemingsraad instemmingsrecht. De inzet van de bedrijfsarts, gericht op preventie en re-integratie, komt er globaal op neer dat hij bepaalde vragen van de werkgever, werknemers en behandelaars moet kunnen beantwoorden (zie het kader hieronder).

Werkplekoriëntatie

RI&E

schadelijke stoffen

Om bovenstaande vragen goed te kunnen beantwoorden moeten bedrijfsartsen kennis hebben van het werk. Ook inzicht in de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) en werkplekoriëntatie is onmisbaar om advies over werk te kunnen geven. De kwaliteit van het werk is te onderscheiden in:

• Inhoud van het werk: is het werk passend bij de eigenschappen van de werknemer? Fysiek en mentaal?
• Arbeidsomstandigheden: is het werk veilig, schoon, is er kans op blootstelling aan schadelijke stoffen? Zijn er fysieke risico’s, zoals lawaai, trillingen, straling, hitte, kou?
• Arbeidsverhoudingen: hoe is de sociale steun op het werk? Hoe is de sfeer? Wordt er gepest, zijn er conflicten?
• Arbeidsvoorwaarden: zijn de werktijden en beloning passend?

Arbocontract

Bedrijfsartsen moeten een laagdrempelig spreekuur hebben en goed bereikbaar zijn voor de werkgever en voor overleg met andere collega’s – intercollegiaal overleg genoemd. Deze voorwaarden moeten in het arbocontract – het samenwerkingscontract tussen werkgever en arbodienst of bedrijfsarts – zijn geregeld.