6.1 Zittend werk
beweging
Langdurig achtereen zitten kan leiden tot ernstige gezondheidsklachten en daarom is het goed als uw werkgever werknemers die zittend hun werk moeten doen, regelmatig in beweging laat komen!
Diabetes
kanker
Veel werkzaamheden worden gedaan op een pc, waardoor werknemers een groot deel van hun werkdag zitten. Lang zitten verhoogt de kans op vroegtijdig overlijden, diabetes type 2, hart- en vaatziekten, depressies, bepaalde vormen van kanker en klachten aan het bewegingsapparaat. Zitten is een arbeidsrisico en uw werkgever moet daartegen maatregelen nemen.
6.1.1 Wetgeving
richtlijnen
In de arbowetgeving is geen specifieke aandacht voor zitten. Het onderwerp valt onder de (vrij algemene) regels over fysieke belasting in hoofdstuk 5 van het Arbobesluit. Ook zijn er geen internationale richtlijnen voor het aantal uren dat een werknemer maximaal mag zitten. Toch is duidelijk dat langdurig zitten een risico vormt voor de gezondheid.
Na 9,5 uur zitten hoger sterfterisico
overlijden
De exacte negatieve effecten van uren stilzitten zijn lastig te meten. Deskundigen zijn het er wel over eens dat het risico op vroegtijdig overlijden al vanaf 7,5 uur zitten per dag toeneemt. Vanaf 9,5 uur of langer zitten was die toename ook statistisch significant. Nu duurt een werkdag geen 9,5 uur, maar een achturige werkdag achter de pc met reistijd in de auto of trein, en een aantal uren zitten op de bank voor de buis telt snel op tot een uur of tien per etmaal. De hoeveelheid zittijd per dag verminderen – zowel op werk als thuis – is dus van groot belang.
Cultuur
stimuleren
U moet het risico van zitten opnemen in de RI&E en de maatregelen in het bijbehorende plan van aanpak. De bedrijfscultuur speelt daarbij een rol. Als het gebruikelijk is dat werknemers de hele dag zitten, moet uw werkgever toewerken naar een cultuur waarin werknemers elkaar stimuleren om te bewegen. Zo helpen zittend lunchen en vergaderen niet om een werknemer van zijn stoel te krijgen.
Bij beeldschermwerk lopen werknemers het risico op Klachten aan Arm, Nek en Schouder (KANS). Het Arbobesluit, artikel 5.10 beveelt aan om intensief beeldschermwerk na twee uur te onderbreken.
6.1.2 Maatregelen
fietsbureau
Uw werkgever kan stabureaus neerzetten, die naar stastand te verzetten zijn. Denk ook aan fietsbureaus waarbij de werknemer onder tafel op de pedalen kan trappen. Sommige fietsen kunt u zelfs aansluiten op de computer. De werknemer voorziet zijn computer van stroom door te trappen. Niet trappen betekent niet kunnen werken.
Door statafels te plaatsen in de kantine en een aantal vergaderzalen, garandeert u een actieve houding tijdens de vergadering; dit kan het verloop ervan positief beïnvloeden doordat er bijvoorbeeld efficiënter wordt vergaderd.
Speelse kantooromgeving
tafeltennistafel
yoga
Een speelse kantooromgeving nodigt uit tot bewegen. Zo kan uw werkgever sport en spel aanmoedigen, door bijvoorbeeld – als de ruimte dat toelaat – een tafeltennistafel of voetbaltafel neer te zetten of een basketbalnet op te hangen. Denk ook aan een vrijwillig wekelijks sportmoment, bijvoorbeeld bootcamp na werktijd of een (bijdrage aan een) sportschoolabonnement. Een gratis variant is per afdeling op vaste momenten een aantal oefeningen doen. Denk aan opdrukken, op één been staan of een simpele yoga-oefening.
Lunchwandelingen organiseren
Stimuleer werknemers zo veel mogelijk! Organiseer bijvoorbeeld in samenwerking met de preventiemedewerker en de OR een week waarin beweging centraal staat. Zo kunt u routes uitdelen voor lunchwandelingen of een wedstrijd organiseren. Ontwerp een strippenkaart en zet een collega ’s ochtends een uurtje met een stempel op de bovenste verdieping in het trappenhuis neer. Werknemers krijgen bij elke traploopsessie een stempel en bij vijf stempels kunnen ze een verrassing ophalen.
Ommetje
stappenteller
Ook de app Ommetje van de Hersenstichting is populair. Dat is een soort stappenteller, maar heeft ook de optie om een wandelcompetitie te starten met bijvoorbeeld collega’s of vrienden.