4. Aanpak dynamische RI&E

Dit hoofdstuk is eerder verschenen in Themadossier Arbo Rendement

Publicatiedatum: november 2023

Organisaties zien een RI&E vaak als een project met een lineair karakter: er is een duidelijk begin en einde. Het is dan eigenlijk al mooi als de stappen van inventarisatie en evaluatie niet op zichzelf staan, maar juist de brug vormen naar de oplossingen om risico’s te verminderen. In dit hoofdstuk komt de dynamische RI&E aan bod, waarbij juist het cyclische karakter een grote rol speelt.

projectmatig

basisbehoefte

Doordat de dynamische RI&E vaak begint met een ‘normale’ RI&E, kunt u de dynamische RI&E zien als een verdere evolutie van die RI&E. Doorgaans is er een projectmatige aanpak, met een duidelijk begin en einde. Zo’n benadering heeft echter bepaalde beperkingen, aangezien een top-down aanpak op den duur weerstand kan oproepen. Deze weerstand is te verklaren aan de hand van de basisbehoeften van mensen: werknemers willen erbij betrokken worden en hun competenties en vaardigheden benutten.

4.1 Ontwikkelproces dynamische RI&E

De dynamische RI&E benut die basisbehoeften van werknemers in een ontwikkelproces met de volgende stappen. 4.1.1 Projectmatige aanpak Een organisatie – zonder managementsysteem – zet een RI&E vaak op in de vorm van een project. Er komt dan een specifieke aanpak om de risico’s te identificeren en te evalueren. Het resultaat is een plan met...

4.2 Managementsysteem: plan-do-check-act

In eerste instantie is de RI&E de basis voor verbeteringen, en de input en het vliegwiel voor het arbobeleid. Dit komt overeen met de theorie over managementsystemen waar de plan-do-check-actcirkel (PDCA-cirkel van Shewart, statisticus en Deming, professor in de statistiek) een belangrijke rol speelt. De PDCA-cirkel is inmiddels een...

4.3 Aspecten van de dynamische RI&E

Bij het voortdurend doorlopen van de stappen in de RI&E (van inventarisatie tot het uitvoeren van de maatregelen) keren twee aspecten van de dynamische RI&E steeds terug: de RI&E als dynamisch proces (maatwerk) en de RI&E als dynamische regelkring (ontwikkeling in stappen). Het eerste is vooral van belang bij de overgang van RI...

4.4 Cyclisch karakter

Een RI&E begint meestal als een rondgang met een checklist, maar kan zich in een volwassen managementsysteem ontwikkelen tot een ‘dynamische RI&E’. De RI&E is nooit ‘af’ en vraagt om het voortdurend opnieuw doorlopen van de stappen. Hoe dynamisch de RI&E is, hangt af van de fase waarin de organisatie zich bevindt (moeten of willen...

4.5 Eenvoudig, complex, onzeker of ambigu

Voordat het tot cultuurverandering kan komen, is het belangrijk om een onderscheid te maken in de manier (zie ook paragraaf 3.6 over de beleving op risico’s) waarop uw werkgever naar risico’s kan kijken. Risico is een vorm van onzekerheid. Bij risico’s gaat het namelijk om de kans dat een gevaar (scenario en effect) kan optreden. Deze onzekerheid...

4.6 Organisatiekunde en veranderkunde

Het is handig om de verschillen tussen organisatiekunde en veranderkunde te kennen voordat u aan de slag gaat met de dynamische RI&E: Organisatiekunde is rationeel van aard en gaat over het ontwerp van een organisatie. De nadruk ligt hierbij op de ‘harde’ kanten van de organisatie, op de strategie, de structuur en de systemen. Veranderkunde...

U bent hier