2.3 Uitzondering op het schriftelijkheidsvereiste
hard maken
gebruikelijke voorwaarden
Zoals gebruikelijk bij wettelijke verplichtingen geldt er ook voor het schriftelijkheidsvereiste een uitzondering. Het schriftelijkheidsvereiste geldt namelijk niet als de afspraken onder de overeengekomen voorwaarden ‘tot de gewone bedrijfsuitoefening van de vennootschap behoren’. Dit is echter een uitzondering waar u liever geen beroep op doet, omdat het niet mee valt om dit hard te maken in de rechtszaal. Er is dan ook al veel geprocedeerd over de vraag of de afspraken onder de bedongen voorwaarden ‘tot de gewone bedrijfsuitoefening van de vennootschap behoren’. Voor een succesvol beroep op de uitzondering zijn de volgende twee vragen van belang:
- Wat moet verstaan worden onder ‘de gewone bedrijfsuitoefening van de vennootschap’?
- Zijn de bedongen voorwaarden ook onder gebruikelijke voorwaarden aangegaan?
Gewone bedrijfsvoering
inschrijving
Voor de beantwoording van de vraag of er sprake is van gewone bedrijfsuitoefening hanteren rechtbanken diverse uitgangspunten. Rechtbanken nemen vaak de inschrijving bij de Kamer van Koophandel (KVK) en de daarin omschreven activiteiten als uitgangspunt.
statuten
Er wordt ook vaak aansluiting gezocht bij de doelomschrijving in de statuten van de bv. Wel zijn rechters over het algemeen van oordeel dat wat onder de ‘gewone bedrijfsuitoefening’ valt minder ruim is dan wat er in de statutaire doelomschrijving van de bv staat.
Feitelijke werkzaamheden
toetsingskader
Naast het ‘formele’ toetsingskader van de gewone bedrijfsuitoefening is over het algemeen voor de rechter doorslaggevend wat de feitelijke werkzaamheden van de bv zijn. Meestal zijn het sluiten van een managementovereenkomst, huurovereenkomst of rekening-courantovereenkomst niet de feitelijke werkzaamheden van de bv. Echter, het aangaan van dit soort overeenkomsten is voor een bv in de praktijk zonder meer gebruikelijk. Om die reden kan er (sneller) een succesvol beroep gedaan worden op de uitzondering.
Bedongen voorwaarden
redelijke vergoeding
glijdende schaal
De vraag of de bedongen voorwaarden binnen de gewone bedrijfsuitoefening vallen, is bijzonder feitelijk. Er moet bijvoorbeeld sprake zijn van een redelijke managementvergoeding. En als de vergoeding exorbitant hoog is, zal de rechtbank oordelen dat de afspraken op papier hadden moeten staan. De inhoud van de afspraken is dan ook bijzonder belangrijk. Soms zit er een glijdende schaal in afspraken en is het daardoor steeds moeilijker om te beargumenteren dat die nog binnen de gebruikelijke bedrijfsuitoefening vallen.
Ongebruikelijke afspraken over rekening-courant
boekhoudkundig
schuld- overneming
Een rekening-courantovereenkomst tussen een moeder- en een dochtervennootschap is niet ongebruikelijk. Stel dat er meerdere dochters samenwerken, waarbij aan het einde van het jaar de rekening-courantrelaties via de moeder boekhoudkundig ‘recht worden getrokken’. Hierdoor hebben de dochters geen rekening-courantrelatie met elkaar, maar alleen met de moeder. De rekening-courant- overeenkomst bevat dan meer dan enkel een afspraak over de rekening-courantrelatie. De overeenkomst bevat namelijk ook afspraken over schuldoverneming en verrekening. Deze afspraken zijn minder gebruikelijk. Schriftelijke vastlegging is dan ook noodzakelijk.