7.1 Lasrook

mengsel

verontreiniging

Laswerkzaamheden komen veel voor in de industrie. Vooral bij het maken van metalen, auto’s en machines. In de bouw en handel gebeurt er laswerk bij de reparatie van auto’s, motorfietsen en aanhangers. Lasrook is een mengsel van gassen (stikstofoxiden, koolmonoxide en ozon) en aerosolen (de rook) met veel deeltjes die kleiner zijn dan 1 μm. Die geven dus het grootste gezondheidsrisico. Bij blootstelling aan lasrook zijn drie punten van belang:

• Aard van de verontreiniging. Dit hangt af van het lasproces en de gebruikte materialen (elektroden en metalen).
• Hoeveelheid verontreiniging die vrijkomt. Dit hangt af van het lasproces en neemt toe met het lasvermogen (stroomsterkte of grootte van de brander).
• Mate van blootstelling van de lasser. Die neemt toe naarmate de lasser het hoofd dichter bij de lasrook houdt en de inspanning bij het werk groter is. Ook beschermende maatregelen zoals bronafzuiging spelen mee.

grenswaarde

Het verschil in blootstelling tussen werknemers kan om deze redenen aanzienlijk zijn.

7.1.1 Gezondheidseffecten

metaaldampkoorts

Bij een lasrookconcentratie die de wettelijke grenswaarde overschrijdt, kunnen een aantal acute en chronische effecten op de gezondheid optreden. De wettelijke grenswaarde voor lasrook is vastgesteld op 1 mg/m³. Lasrookblootstelling wordt beoordeeld als inhaleerbare stof. Acute effecten (treden direct op na blootstelling) van lasrook zijn:

• irritaties van de ogen en luchtwegen;
• metaaldampkoorts (bijvoorbeeld door zinkdamp). Metaaldampkoorts lijkt op griep. De verschijnselen zijn algehele malaise, hoesten, pijn achter het borstbeen, hoofdpijn en koorts.

7.1.2 Chronisch

longkanker

Chronische effecten zijn (na langdurige en herhaaldelijke blootstelling):

• astma (bijvoorbeeld door lasrook in het algemeen);
• chronische bronchitis (bijvoorbeeld door stikstofdioxide);
• siderose (ook wel lasserslong genoemd, een longziekte veroorzaakt door het inademen van ijzer of ijzeroxide stofdeeltjes. Het is een ophoping van stofdeeltjes in de longen die zichtbaar is op een röntgenfoto);
• schadelijk voor de voortplanting (bijvoorbeeld door lasrook in het algemeen, lood, mangaan en koolmonoxide);
• longkanker (bijvoorbeeld door chroom en nikkel, ontstaat bij het lassen van rvs).