4.2 Arbobeleidscyclus: van RI&E naar actie naar RI&E

bescherming

Bij preventie draait het om de arbobeleidscyclus. Het doel van de arbobeleidscyclus is: gezondheidsbescherming. De gedachte achter de Arbowet is dat zowel werkgever als werknemer verantwoordelijkheid heeft bij het arbobeleid. De eerste stap in de arbobeleidscyclus is dan ook dat werkgever en werknemer samen beslissen (de intentie hebben) dat de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) wordt uitgevoerd, hoe dit gebeurt en dat de maatregelen worden opgevolgd.

In kaart brengen

evaluatie

Het werk kan bepaalde risico’s met zich meebrengen. Deze risico’s brengt u in kaart (de risico-inventarisatie). Daarna worden ze beoordeeld, bijvoorbeeld door ze te vergelijken met normen die voor deze risico’s gelden (de risico-evaluatie). Sommige normen, bijvoorbeeld voor geluid, liggen wettelijk vast. Andere normen staan in de arbocatalogus. Het gaat hier om onderlinge afspraken binnen bedrijfstakken of tussen werkgever en werknemers in de organisatie.

4.2.1 RI&E is verplicht

onvolledig

Iedere organisatie is wettelijk verplicht om een RI&E op te stellen. Uit de Arbobalans 2020 blijkt echter dat slechts 52% van de organisaties een RI&E heeft. Bij een deel daarvan is deze onvolledig. Van organisaties met meer dan 250 werknemers had 92% een RI&E; bij twee tot negen werknemers was dat 40%. Nederland heeft veel kleine organisaties.

Maatregelen

De volgende stap in de arbobeleidscyclus is het opstellen van maatregelen tegen de risico’s in het plan van aanpak dat bij de RI&E hoort. Welke maatregelen nodig zijn, is afhankelijk van de evaluatie van de risico’s. Er is onderscheid in maatregelen die direct moeten worden uitgevoerd (voldoen aan de wet), dringend gewenst zijn (groot risico op ziekte of ongeval) en die op een later moment kunnen. Het is niet te doen om alle verbeterpunten in één keer door te voeren. Als arboprofessional houdt u goed in de gaten of alle maatregelen zijn uitgevoerd. Zo niet, dan blijven ze als risico op de lijst staan en moeten ze op een later moment aan bod komen.

Verdwijnen

beoordelen

incident

Vaak blijkt de RI&E een papieren tijger. Een externe dienst (een arbodienst of een kerndeskundige) stelt hem meestal op, laat hem ook door een gecertificeerde andere kerndeskundige beoordelen en vervolgens verdwijnt hij weer in de kast. De RI&E komt er pas weer uit als Inspectie SZW langskomt of er een incident gebeurt. Dat ziet u als arboprofessional liever niet gebeuren. Zorg er daarom voor dat u als preventiemedewerker of arbocoördinator betrokken blijft bij het opstellen van de RI&E en de naleving ervan.

nieuwe 
gegevens

werkgroep

U kunt het verschil maken door een ‘levende RI&E’ op te stellen. Dat houdt in dat u alle verbeterpunten (het plan van aanpak van de RI&E) op een lijst plaatst. Deze lijst vult u telkens aan met nieuwe gegevens (een onderzoek, een incident, of een (bijna-)ongeval). Per item legt u vast wie verantwoordelijk is voor de uitvoering van de maatregel, op welke termijn en hoe u de voortgang bewaakt. Een maandelijkse bijeenkomst van de RI&E-werkgroep zorgt voor het up-to-date houden van de lijst.

4.2.2 Breder arbobeleid

Bovenstaande werkwijze heeft alleen betrekking op de risico’s zoals die in een RI&E zijn vastgesteld en doorlopend actueel zijn gemaakt. Het arbobeleid gaat echter over veel meer dan alleen de RI&E. Zo is de werkgever verplicht om ook arbobeleid te voeren op zaken als veiligheid, omgaan met gevaarlijke stoffen, bedrijfshulpverlening, voorlichting en ziekteverzuim. Al met al een hele waslijst.

bewaken

periodiek 
rapporteren

Wijs ook iemand aan om de doelstellingen in de gaten te houden. U bent daar als arboprofessional zeker geschikt voor. Dit kan dus een taak zijn voor de preventiemedewerker of de arboprofessional die verantwoordelijk is voor het bewaken van de voortgang van de doelstellingen uit de RI&E. U rapporteert periodiek aan de werkgever en de werknemersvertegenwoordiging. Maak de bedrijfsarts of een andere kerndeskundige medeverantwoordelijk voor de voortgang.