1.7 Collectieve afspraken
collectieve regeling
De Arbeidstijdenwet geeft uw organisatie mogelijkheden om onderlinge afspraken te maken met werknemers, zolang dit gebeurt op collectief niveau. De ATW verstaat onder een collectieve regeling een regeling waarover in gemeenschappelijk overleg overeenstemming is bereikt. Die collectieve regeling kan een collectieve arbeidsovereenkomst (cao) zijn of een schriftelijke overeenkomst tussen het medezeggenschapsorgaan en de bestuurder.
1.7.1 Medezeggenschap
maatwerk
Als uw organisatie gebruik wil maken van een collectieve regeling die niet via een cao is geregeld, moet de werkgever met de ondernemingsraad (OR) of personeelsvertegenwoordiging (PVT) tot overeenstemming komen. Is er geen medezeggenschapsorgaan én staan er geen afspraken in de cao, dan kan uw organisatie geen gebruik maken van de maatwerkopties die de ATW of het Arbeidstijdenbesluit bieden.
1.7.2 Instemmingsrecht
intrekken
De Wet op de ondernemingsraden (WOR) voorziet voor de OR of PVT in een instemmingsrecht over een werktijd- of vakantieregeling. Voor het invoeren, intrekken of wijzigen van een regeling over werktijden heeft een werkgever altijd eerst groen licht nodig van de ondernemingsraad.
Met de tool op rendement.nl/salarisdossier heeft het bestuur een brief voor het invoeren, opheffen of wijzigen van een regeling zo opgesteld.
Naar de rechtbank stappen
noodzaak
Weigert de OR instemming te geven, dan rest het bestuur niets anders dan naar de rechtbank te stappen. Alleen de kantonrechter kan vervangende instemming verlenen als het bestuur deze niet van de OR kreeg. Dit heeft alleen kans van slagen als er een duidelijke bedrijfseconomische noodzaak is voor (aanpassing van) de werktijdregeling.
1.7.3 Overeenstemmingsrecht
vakantie-regeling
verantwoordelijkheid
Naast het instemmingsrecht heeft de ondernemingsraad ook een overeenstemmingsrecht, waarmee een wijziging in de werktijd of vakantieregeling is tegen te houden. Het overeenstemmingsrecht is opgenomen in de ATW, weegt zwaarder dan het instemmingsrecht uit de WOR en kent geen beroepsmogelijkheid. Een werkgever kan dus niet via de rechter alsnog zijn zin krijgen als de OR geen overeenstemming heeft verleend.
Deel van verantwoordelijkheid bij werknemers
Hoewel uw organisatie aansprakelijk is en blijft voor het handhaven van de Arbeidstijdenwet, ligt een deel van de verantwoordelijkheid bij de werknemers zelf. Werknemers moeten zelf aan de bel trekken als zij de maximaal toegestane arbeidstijden overschrijden.