Wettelijk recht om onbereikbaar te zijn buiten werktijd

Even een WhatsApp-bericht of e-mail buiten werktijd naar collega’s of de leidinggevende sturen is tegenwoordig heel normaal. Toch heeft dit ook nadelige gevolgen. Het wetsvoorstel Recht op onbereikbaarheid beoogt de continue bereikbaarheid van werknemers te beperken.

Tweede Kamerlid Van Dijk (PvdA) maakte het conceptwetsvoorstel Recht op onbereikbaarheid onlangs openbaar voor internetconsultatie. Het doel van het voorstel is dat werkgevers en werknemers met elkaar in gesprek gaan over de mogelijkheden om onbereikbaar te zijn buiten werktijd. Onderzoek laat namelijk zien dat het gevoel van werknemers dat zij continu bereikbaar zijn problemen kan opleveren. Zij kunnen druk ervaren om direct, buiten werktijd, op berichten van collega’s of de leidinggevende te reageren. Dit kan vervolgens leiden tot stress- of burn-outklachten.

Uitzetten van de e-mailserver buiten werktijd

In het wetsvoorstel is geregeld dat werkgevers in hun arbobeleid invulling moeten geven aan het recht van werknemers om na werktijd onbereikbaar te zijn. Dit kan bijvoorbeeld door afspraken met werknemers te maken over de tijden waarop zij onbereikbaar zijn en hierop te handhaven of door het uitzetten van de e-mailserver buiten werktijd. Daarnaast moeten werkgevers in de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) de risico’s van continue bereikbaarheid en het gebruik van mobiele apparaten opnemen en passende maatregelen nemen om de nadelige gevolgen hiervan te voorkomen.

Geen boete voor mailtjes buiten werktijd

Het is niet de bedoeling van het wetsvoorstel om boetes te geven aan werkgevers die werknemers buiten werktijd een WhatsApp-bericht of e-mail sturen. Wel kan een werkgever die geen arbobeleid voert waarin hij invulling geeft aan het recht van de werknemer om onbereikbaar te zijn buiten werktijd een waarschuwing krijgen van Inspectie SZW. Dit geldt ook als niet in de RI&E staat hoe de werkgever de rusttijd uit de Arbeidstijdenwet waarborgt of als hij in de RI&E geen maatregelen heeft opgenomen voor het tegengaan van continue bereikbaarheid buiten werktijd. Volgt de werkgever deze waarschuwing niet op, dan kan Inspectie SZW vervolgens een ‘eis tot naleving’ opleggen. Dit kan uiteindelijk tot een boete leiden.
Werkgevers en werknemers kunnen tot 1 april een reactie geven op het wetsvoorstel via de internetconsultatie. De beoogde ingangsdatum van het wetsvoorstel is 1 januari 2021.