Staatssecretaris Van Ark: aanpak tegen werkstress is maatwerk

Staatssecretaris Van Ark van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid geeft in de beantwoording van Kamervragen aan dat het aanpakken van werkstress maatwerk is. Een wettelijk recht op onbereikbaarheid hoeft niet voor alle werkgevers en werknemers een oplossing te zijn.

In Frankrijk hebben werknemers wettelijk het recht om buiten werktijd onbereikbaar te zijn. Zij hoeven buiten werktijd niet te reageren op werkmails en werkgerelateerde telefoontjes. Ook grote organisaties, zoals BMW en Volkswagen in Duitsland, hebben het recht op onbereikbaarheid ingevoerd. Toch geeft staatssecretaris Van Ark in de beantwoording van Kamervragen (pdf) aan het niet nodig te vinden om dit recht te bespreken met sociale partners. Ze verwijst naar een rapport van TNO dat aangeeft dat het aanpakken van werkstress vooral een kwestie is tussen werkgevers en werknemers.

Altijd bereikbaar moeten zijn kan leiden tot technostress

Uit het rapport van TNO blijkt dat werkgevers en werknemers heldere afspraken zouden moeten maken over het gebruik van e-mail en smartphones. Organisaties zouden vaak niet expliciet de regel hebben dat een werknemer altijd bereikbaar moet zijn, maar een werknemer zou dit wel zo (kunnen) ervaren. Over deze verwachtingen zou de werkgever het gesprek aan moeten gaan. Dit is belangrijk, want het (gevoel) altijd bereikbaar (te moeten) zijn kan leiden tot zogeheten technostress. Deze vorm van werkstress komt voort uit de continue stroom van informatie die ons bereikt via bijvoorbeeld de smartphone of de pc. Een werkgever kan het risico van technostress opnemen in de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) en de maatregelen ertegen opnemen in het bijbehorende plan van aanpak.

Door bereikbaarheid buiten werktijd niet tot rust komen

Stress is het gevolg van psychosociale arbeidsbelasting (PSA) (tools). Daaronder vallen agressie en geweld, discriminatie, pesten, (seksuele) intimidatie en werkdruk. Door het lezen van werkmail buiten werktijd laat een werknemer het werk niet los en komt hij niet voldoende tot rust. Hij kan het gevoel krijgen dat hij toch met werk bezig moet zijn en dat kan leiden tot een verhoogde werkdruk. PSA is de grootste oorzaak van ziekteverzuim op het werk in Nederland. Dat de druk van altijd bereikbaar moeten zijn, leidt tot een toename van stressklachten is niet wetenschappelijk aangetoond. Toch is het belangrijk  om werknemers hun rust te gunnen. Daarom kan een werkgever er bijvoorbeeld voor kiezen om verplichte bereikbaarheid expliciet te beperken tot de reguliere werktijden.