OR heeft ook een rol bij primaire arbeidsvoorwaarden

Primaire arbeidsvoorwaarden zijn meestal geen zaak voor de ondernemingsraad (OR). Deze afspraken zijn in principe voorbehouden aan het overleg met de vakbond en/of de individuele werknemer. Toch heeft de OR hierbij wel een rol: bevorderen dat de werkgever de voorschriften op het gebied van de arbeidsvoorwaarden goed naleeft.

Primaire arbeidsvoorwaarden zijn een zaak tussen de werkgever en individuele werknemer. Voorbeelden van primaire afspraken zijn de duur en de aard van de arbeidsovereenkomst, het aantal werkuren en het aantal vakantiedagen. In veel cao’s staan hier bepalingen over, waar de werkgever rekening mee moet houden als hij afspraken maakt met individuele werknemers. De rol van de OR is hierbij beperkt. De OR moet bevorderen dat de werkgever de voorschriften op het gebied van de arbeidsvoorwaarden goed naleeft en dat de afspraken niet strijdig zijn met de cao-bepalingen (artikel 28, lid 1 WOR). Daarnaast heeft hij instemmingsrecht op de in het eerste lid van artikel 27 WOR met name genoemde regelingen.

OR toetst ook secundaire arbeidsvoorwaarden aan cao

Ook secundaire arbeidsvoorwaarden baseert een werkgever vaak op cao-regelingen en ook deze voorwaarden uit de individuele arbeidsovereenkomsten kan de OR toetsen aan de cao. Sommige secundaire arbeidsvoorwaarden zijn geen verplichting, maar optioneel. Denk bijvoorbeeld aan bedrijfsfitness of een fietsplan. Andere voorbeelden van secundaire voorwaarden zijn de reiskostenvergoeding, een studiekostenregeling, de pensioenregeling en de collectieve ziektekostenverzekering. Ook daarvan vallen sommige regelingen onder het instemmingsrecht van artikel 27.

Tertiaire arbeidsvoorwaarden zijn vaak informeel

Tertiaire arbeidsvoorwaarden staan vaak niet in de cao, omdat ze een informeel karakter hebben. Het begrip tertiaire arbeidsvoorwaarden wordt vaak gebruikt voor arbeidsvoorwaarden die iets minder waard zijn dan de primaire of secundaire arbeidsvoorwaarden of waarvan de waarde lastig is vast te stellen. Elke organisatie beschouwt andere soort voorwaarden als tertiair en soms is er geen duidelijk genoemd onderscheid tussen secundaire en tertiaire voorwaarden. Het gaat meestal om ongeschreven of informele arbeidsvoorwaarden, zoals cadeautjes bij speciale gelegenheden (denk aan een bruiloft of de geboorte van een kind). Ook bedrijfsuitjes en het kerstpakket vallen hieronder.

OR heeft instemmingsrecht bij verschillende arbeidsvoorwaarden

Bij verschillende arbeidsvoorwaarden heeft de OR instemmingsrecht. De instemmingsplichtige arbeidsvoorwaarden staan in artikel 27, lid 1 WOR. Het instemmingsrecht is onder meer van toepassing op:

• een regeling op grond van een eventuele pensioenovereenkomst;
• een winstdelingsregeling of spaarregeling;
• een arbeids- en rusttijdenregeling;
• een vakantieregeling;
• een belonings- of functiewaarderingssysteem;
• een regeling op het gebied van de arbeidsomstandigheden;
• een regeling op het gebied van de personeelsopleiding.