Afspiegelingsbeginsel in Wet werk en zekerheid

Mocht u werknemers om bedrijfseconomische redenen moeten ontslaan, dan mag u vanaf 1 juli 2015 10% van de werknemers uitzonderen van het afspiegelingsbeginsel als u daar goede redenen voor heeft. Deze werknemers moeten bovengemiddeld presteren of over bijzonder potentieel beschikken. Dit staat in het wetsvoorstel Werk en zekerheid.

In het wetsvoorstel Werk en zekerheid (pdf) – dat op dit moment voor behandeling bij de Tweede Kamer ligt – staat dat het voor werkgevers mogelijk wordt om vanaf 1 juli 2015 gemotiveerd af te wijken van het afspiegelingsbeginsel bij bedrijfseconomisch ontslag (pdf). Afwijken per cao of regeling kan nu ook al, maar nieuw is dat u 10% van de medewerkers mag behouden die op grond van het afspiegelingsbeginsel voor ontslag in aanmerking komen. Het moet dan gaan om werknemers die bovengemiddeld functioneren (ze beschikken over bijzondere kennis of bekwaamheden die niet voor de functie zelf vereist zijn) of over bijzonder potentieel beschikken (ze kunnen in de toekomst een sleutelrol in uw organisatie gaan vervullen).

Bovengemiddeld presteren of potentieel aannemelijk maken

Als werkgever moet u het bovengemiddeld presteren of potentieel aannemelijk kunnen maken:

• Werknemers moeten vooraf zijn geïnformeerd over het feit dat hun functioneren wordt meegewogen in de afweging wie voor ontslag wordt voorgedragen.
• U moet een personeelsbeleid voeren waarbij medewerkers op regelmatige basis worden beoordeeld en waarbij u aandacht heeft voor het selecteren van werknemers met veel potentie voor de toekomst.
• De medewerkers die voor ontslag worden voorgedragen, moeten dezelfde kansen hebben gehad als de medewerkers voor wie een uitzondering wordt gemaakt, als het gaat om ontwikkeling en scholing.

Jongeren en ouderen worden extra beschermd tegen ontslag

In de leeftijdscategorieën 15 tot 25 jaar en 55 jaar en ouder mag u niet meer werknemers ontslaan dan bij volledige toepassing van het afspiegelingsbeginsel. Jongeren en ouderen worden dus 'beschermd'. Jongeren hebben namelijk nog onvoldoende kansen gehad om te laten zien wat ze kunnen en ouderen hebben een zwakke arbeidsmarktpositie. Het kabinet wil bovendien voorkomen dat werkgevers zouden stoppen met het investeren in de duurzame inzetbaarheid van oudere medewerkers.
Voor twee groepen komen er aparte regels: arbeidsgehandicapten en medewerkers die via een payrollbedrijf voor u werken. Leidt toepassing van het afspiegelingsbeginsel ertoe dat u niet meer kunt voldoen aan het quotum behorend bij de Participatiewet voor het in dienst nemen van arbeidsgehandicapten, dan mag u deze medewerkers uitzonderen van het afspiegelingsbeginsel. En voor medewerkers die via een payrollorganisatie voor u werken, geldt dat ze recht hebben op dezelfde ontslagbescherming als uw vaste medewerkers.