Adviseur over: succesvol fuseren en de rol van de OR

Zowel in de profit- als de non-profitsector wordt weer meer gefuseerd, gereorganiseerd, transities en samenwerkingen opgestart. Ook het aantal overnames nemen weer sterk toe. Uit onderzoek blijkt echter dat 70% van de fusies faalt. Hoe kunt u nu zorgen voor een succesvolle fusie?

Dat slechts 30% van fusies goed verloopt is een zorgwekkende score voor de werkgever, werknemer en de ondernemingsraad (OR). Om mislukking te voorkomen, moeten de werkgever en de OR zich verdiepen in welke soort fusie (tool) zij opgaan en welke implementatiestrategie daarbij het beste past.

Tips voor een goede afronding van de fusie

Geen enkele fusie verloopt geruisloos. Er ontstaan altijd problemen, belemmeringen of tegenslagen. Wat kan de werkgever doen om een voorgenomen fusie goed af te ronden?

• Eerlijk zijn over de beweegredenen om te fuseren. Als de organisatie een andere onderneming overneemt, is dit een andere situatie dan die waarin de organisatie wordt overgenomen.
• Een visie schrijven op de nieuwe organisatie, die vooraf bij de OR en een adviesbureau laten toetsen en vragen om alternatieve scenario’s.
• Een keuze maken voor één systeem, één salarisadministratie, één arbeidsvoorwaardenpakket, één merknaam, één hoofdkantoor, één kerstpakket.
• Een plan schrijven en een strakke planning maken (tools) met de OR.
• Zijn visie communiceren. Als de werkgever regelmatig zijn visie en plannen herhaalt, zullen de werknemers erin gaan geloven.
• Aan de slag gaan. De werkgever moet de voorgenomen stappen implementeren en daarbij over kleine onvolkomenheden heen stappen. Die zijn in een later stadium eenvoudiger en gelijk beter passend op te lossen.
• Een halfjaarlijkse evaluatie inbouwen. 

De invloed van de OR op de fusie

Voor de OR is het van belang dat hij twee stappen onderscheidt in het fusietraject (tool).

1. De eerste opdracht is om kritisch te zijn over de fusie. Welke redenen liggen er aan ten grondslag? Zijn die oprecht? Is er een onderbouwde visie die intern en extern gecheckt is? Worden er echte strategische en operationele keuzes gemaakt? De OR moet de werkgever vragen om een stevig plan en een strakke planning. Daarbij zou de OR zijn kennis over fuseren tijdig moeten aanvullen.
2. Betrek de werknemers door bijeenkomsten te organiseren waar de OR luistert in plaats van enkel de mening deelt van de OR. De OR stelt daarbij een overzicht op van punten waarop hij het slagen van de fusie en de voortgang monitort. Het slagen van de fusie legt de OR vast in bereikte doelstellingen (tool) als organisatie. Denk daarbij aan omzetdoelen, marktaandeel, nieuwe klanten, innovatie, werkgelegenheid, et cetera. De OR houdt de voortgang bij aan de hand van de verstrekte planning en de bijstelling in de halfjaarlijkse evaluatie.

In de rubriek 'Adviseur over' laat Rendement een van de adviseurs verbonden aan de adviesdesk uitleg geven over de praktijk van wet- en regelgeving. In deze editie: JOhan Berends over fusies en de rol van de OR.