Werkdruk is meer dan overwerk alleen

Voor de werkdruk die werknemers ervaren, zijn de werkomstandigheden minstens zo bepalend als overwerk. Dat merken bijvoorbeeld verpleegkundigen en verzorgenden vaak. Als mensen langdurig een te hoge werkdruk ervaren, is de kans op burn-out, uitval of vertrek groot. De ondernemingsraad wacht dus de schone taak om de bestuurder erop te wijzen dat de leidinggevenden zich vooral met kwaliteit en waardering moeten bezighouden.

Het gekke is: verzorgenden in verpleeg- en verzorgingshuizen die weinig overwerken zijn negatiever over de werkdruk dan verpleegkundigen in de thuiszorg die vaker overwerken. Andere werkomstandigheden hangen ook samen met de werkdruk. Verzorgenden die vinden dat ze niet de juiste kwaliteit van zorg kunnen leveren, weinig waardering ervaren van het hoger management en weinig ruimte hebben hun werk zelf in te delen, zijn minder tevreden over de werkdruk dan degenen die positief zijn over kwaliteit, waardering en autonomie. De ervaren kwaliteit van de zorg, de waardering vanuit de leidinggevenden en de mate van zelfstandig werken moeten meer aandacht krijgen. Maar hoe stuurt u als OR daar nou op aan? U kunt het inititatiefrecht hanteren en een voorstel doen. U moet dus wel volhouden en niet direct op resultaat uit zijn.

Overwerk en werkdruk als PSA

Het is niet gemakkelijk voor u om op de regels over overwerk te controleren. Sinds de vereenvoudiging van de Arbeidstijdenwet komt het begrip ‘overwerk‘ hier namelijk helemaal niet meer in voor. Het is dus niet wettelijk bepaald wanneer precies sprake is van overwerk en hoe vaak werknemers over mogen werken. Er staat wél in de Arbeidstijdenwet hoeveel uur een werknemer maximaal per dag en per week mag werken. Verder is bij wet bepaald dat overwerk geen structureel karakter mag krijgen. Uw rol als OR ligt vooral in het beschermen van de werknemers tegen een te hoge werkdruk. Dit is namelijk een vorm van psychosociale arbeidsbelasting (PSA).

Arbeidstijdenwet is ruim

In de Arbeidstijdenwet zijn wel afspraken vastgelegd over de werktijden van werknemers. En die zijn ruim, héél ruim. Voor een werknemer van 18 jaar en ouder gelden de volgende regels:

• Hij mag maximaal 12 uur per dag werken en zestig uur per week.
• In een periode van vier weken mag hij gemiddeld maximaal 55 uur per week werken.
• In een periode van 16 weken mag hij gemiddeld 48 uur per week werken.

Hier is overwerk bij inbegrepen. Werknemers die overuren draaien, mogen dus nooit boven dit maximum aantal uren uitkomen. Specifieke groepen, zoals zwangere werknemers en jongeren, genieten wél extra bescherming.