Plannen voor één Europese arbeidsinspectie voor EU
De Europese Commissie wil één arbeidsinspectie voor de hele EU oprichten. Deze Europese Arbeidsautoriteit moet de rechten van EU-burgers die in een ander EU-land werken, beter beschermen. De handhaving blijft in handen van de afzonderlijke lidstaten.
Steeds meer Europese werknemers wonen en werken in een ander Europees land dan waar zij vandaan komen, op dit moment ongeveer 17 miljoen burgers. Echter, niet in alle Europese lidstaten gelden dezelfde regels voor een eerlijke beloning en gezonde en veilige arbeidsomstandigheden. Daarom wil de Europese Commissie een European Labour Authority (ELA) oprichten. Deze Europese ‘arbeidsinspectie’ moet zorgen dat de arbeidsinspecties van afzonderlijke lidstaten beter samenwerken en elkaar informeren. Bedrijven met werknemers over de grens, die de wet overtreden, ontlopen nu nog vaak een boete. De lidstaten blijven wel elk verantwoordelijk voor de handhaving.
Europese arbeidsinspectie tegen social dumping
Arbeidsmarktfraude gaat over grenzen heen en vindt dus ook in andere landen plaats. Vooral in de bouw- en transportsector komt ontduiking voor van de wettelijke regels voor arbeidstijden, het minimumloon en het afdragen van premies. Het tegengaan van ‘social dumping’, het misbruiken van werknemers door schijnconstructies, moet één van de taken van de ELA worden. Verder stelt de Europese Commissie voor om een elke EU-burger een Europees sociale zekerheidsnummer te geven. Zo is eenvoudig na te gaan of iemand zijn premies heeft betaald en recht heeft op zorg of ondersteuning. Sociale zekerheid moet toegankelijk worden voor alle werkenden, dus ook voor zzp’ers en flexwerkers.
Uitbuiting op agenda Inspectie SZW
Ook in Nederland staat bestrijding van uitbuiting en onderbetaling hoog op de agenda van de toezichthouder, Inspectie SZW. Die handhaaft onder meer de Arbowet, de Arbeidstijdenwet en de Wet aanpak schijnconstructies (WAS) (tools). De inspectie controleert of werkgevers zich schuldig maken aan arbeidsmarktfraude, uitbuiting en onderbetaling. De vakbonden vinden het plan niet ver genoeg gaan; ook de handhaving zou in Europees verband geregeld moeten worden. De ministers hebben het voorstel besproken in het Algemeen Overleg van 15 maart 2018. Het verslag is te downloaden van de site van de Tweede Kamer. Het voorstel moet ook nog langs de lidstaten van de EU en het Europees Parlement.