OR belangrijk bij wijzigen arbeidsvoorwaarden

Als de werkgever eenzijdig de arbeidsvoorwaarden wil wijzigen, speelt ook de ondernemingsraad (OR) een belangrijke rol. De kans dat de werkgever de wijzigingen met succes kan doorvoeren, is groter als hij de OR aan zijn zijde heeft.

De OR heeft instemmingsrecht bij de invoering, wijziging of beëindiging van een deel van de arbeidsvoorwaarden. Deze staan opgesomd in artikel 27, lid 1 WOR. Het gaat onder meer om regelingen op het gebied van arbeidsomstandigheden, het beloningssysteem, scholing en winstdelingsregelingen. Primaire arbeidsvoorwaarden, zoals het salaris of het aantal uren dat werknemers werken, vallen bijvoorbeeld niet onder het instemmingsrecht. Toch doet de bestuurder er verstandig aan om de OR erbij te betrekken als hij arbeidsvoorwaarden wil wijzigen waarbij de OR geen instemmingsrecht heeft.

Voordelen van instemming OR

De OR kan met de bestuurder meedenken over de gevolgen van de wijziging voor de werknemers. Zo kan de bestuurder zijn plannen daar beter op afstemmen en vergroot hij de draagkracht voor de wijziging onder de werknemers. De bestuurder moet er wel rekening mee houden dat hij dan meestal ook de individuele werknemers nog om toestemming moet vragen voor de voorgenomen wijziging. Om dit te ondervangen, kan hij een eenzijdig wijzigingsbeding (tool) in de arbeidsovereenkomst opnemen. Hier kan hij zich echter alleen op beroepen als hij een zwaarwichtig belang heeft. Daarvan kan bijvoorbeeld sprake zijn als de organisatie in financiële nood verkeert. Zonder eenzijdig wijzigingsbeding kan de bestuurder mogelijk terugvallen op het beginsel van goed werkgever- of werknemerschap (artikel). Hierbij is het uitgangspunt dat werknemers akkoord moeten gaan met een redelijk voorstel van de werkgever.

Het oordeel van de OR en vakbond bij wijziging arbeidsvoorwaarden

De bestuurder kan een voorgenomen wijziging die niet valt onder uw instemmingrecht ook voorleggen aan de vakbond. Instemming van de vakbond heeft vaak nog meer gewicht dan instemming van de OR. De vakbond staat namelijk verder van de organisatie af en oordeelt daardoor objectiever. Hoe meer de bestuurder heeft overlegd met de betrokken partijen, hoe meer waarde de instemming van de OR en vakbonden heeft. Ook als onenigheid over de voorgenomen wijziging van de arbeidsvoorwaarden uitloopt op een rechtszaak, hecht de rechter hier veel waarde aan.