Adviesrecht OR bij fusie of overname over de grens

Een bestuurder moet de ondernemingsraad altijd om advies vragen bij een fusie, overname of duurzame samenwerking met een andere Nederlandse organisatie. Dat is anders als het gaat om een buitenlandse organisatie.

De bestuurder van een Nederlandse organisatie is niet in alle gevallen verplicht de ondernemingsraad (OR) om advies te vragen bij een voorgenomen fusie, overname of duurzame samenwerking met een buitenlandse organisatie. Een OR heeft pas adviesrecht als de fusie, overname of duurzame samenwerking één of meer van de volgende gevolgen heeft:  

• de beëindiging van werkzaamheden van (een onderdeel van) de organisatie;
• een belangrijke inkrimping, uitbreiding of andere wijziging van werkzaamheden;
• een belangrijke reorganisatie;
• een verhuizing van (een onderdeel van) de organisatie. 

OR moet zich niet buitenspel laten zetten

Voor een OR is het vaak lastig om invloed uit te oefenen als de organisatie te maken heeft met een buitenlands moederbedrijf of een buitenlandse bedrijfsdivisie. Dat geldt zeker bij complexe fusies, overnames of duurzame samenwerkingsverbanden. De OR moet ervoor waken dat hij niet buitenspel wordt gezet, want juist bij internationale structurele samenwerkingen is het van belang dat de OR zijn Nederlandse achterban zo goed mogelijk vertegenwoordigt. Als de bestuurder de OR niet om advies vraagt, kan de raad naar de Ondernemingskamer (OK) stappen en het besluit aanvechten. Hij kan ook ongevraagd adviseren met een beroep op zijn initiatiefrecht (art. 23, lid 3 WOR).

OR behoudt zijn rechten, plichten en bevoegdheden

Is de fusie, overname of duurzame samenwerking over de grens eenmaal een feit, dan behoudt de OR zijn rechten, plichten en bevoegdheden zoals vastgelegd in de Wet op de ondernemingsraden (WOR). De stelregel is: als een besluit gevolgen heeft voor Nederlandse werkgelegenheid, is de Nederlandse bestuurder gebonden aan Nederlandse procedures en regels. Bij het communiceren over zijn bevoegdheden met een Engelstalige partner kan de OR zich baseren op de Engelse vertaling van de WOR (de Works Council Act (pdf)), die de Sociaal-Economische Raad (SER) eerder heeft gepubliceerd. De invloed van de Nederlandse OR houdt in principe op bij de landsgrenzen. Heeft de onderneming vestigingen in meer Europese landen, dan kan het zinvol zijn om voor grensoverschrijdende onderwerpen een Europese ondernemingsraad (EOR) in te stellen. Eerder dit jaar stemde het Europees Parlement in met een herziening van de Richtlijn Europese Ondernemingsraden (artikel). Deze richtlijn moet de positie van de EOR versterken en het overleg tussen de EOR en lokale ondernemingsraden verbeteren.