Adviesrecht OR: aandachtspunten fusie

Als een ondernemingsraad (OR) een adviesaanvraag krijgt met betrekking tot een fusie, overname of duurzame samenwerking met een andere organisatie, zijn er een aantal aandachtspunten. De belangrijkste is dat de bestuurder de OR tijdig betrekt in het proces, zodat het advies nog invloed kan hebben.

Op grond van artikel 25, lid 1a en 1b van de Wet op de ondernemingsraden (WOR) heeft de OR adviesrecht bij een fusie, overname of duurzame samenwerking. Bij de start van het proces staan er nog veel zaken open en zijn de gevolgen voor de werknemers nog niet goed te overzien. Mogelijk betekenen de veranderingen dat er banen op het spel komen te staan of dat functieomschrijvingen of arbeidsomstandigheden wijzigen. Het is voor de achterban belangrijk dat de OR in een zo vroeg mogelijk stadium meepraat over de plannen en de werknemers zo goed mogelijk vertegenwoordigt.

Aandachtspunten voor de OR

Hoewel elke situatie anders is, kan de OR in het geval van een fusie, overname of duurzame samenwerking de volgende lijst van vragen en aandachtspunten aflopen:

• Bij een fusie of overname (artikel 25, lid 1a en 1b WOR) kan er tegelijkertijd sprake zijn van beëindiging van werkzaamheden (artikel 25, lid 1c) , verandering van werkzaamheden (artikel 25, lid 1d) en reorganisatie (artikel 25, lid 1e).
• Wat zijn de motieven voor het voorgenomen besluit? Voorbeelden zijn levensvatbaarheid, winstmaximalisatie, nieuwe markten aanboren en risicospreiding.
• Wat zijn de bedrijfseconomische gevolgen? Het ondernemingsplan en het financieel meerjarenplan helpen de OR om in te schatten wat de mogelijke financiële risico’s zijn.
• Wat zijn de arbeidsrechtelijke gevolgen voor de werknemers? De OR kan hierbij de vakbond raadplegen. Bovendien kan de raad inventariseren welke eventuele individuele verworven rechten er zijn. Als deze goed zijn vastgelegd kunnen ze wellicht worden behouden.
• Als de bestuurder niet de intentie heeft een sociaal plan op te stellen, kan de OR zelf sociale maatregelen voorstellen bij de behandeling van de adviesaanvraag.
• Zijn er meer ondernemingsraden betrokken bij dit proces? Contact zoeken is in dat geval verstandig.
• Zijn er aanpassingen nodig in de medezeggenschapsstructuur en hoe kan de OR daarbij helpen?
• Als het besluit leidt tot andere belangrijke besluiten in de toekomst, kan de OR zijn rol alvast laten vastleggen. 

Fusiegedragsregels beschermen belangen van achterban OR

De Sociaal-Economische Raad (SER) heeft Fusiegedragsregels opgesteld, die de belangen van de werknemers bij een voorgenomen fusie beschermen. De Fusiegedragsregels gelden in principe voor Nederlandse organisaties met meer dan 50 werknemers. De OR doet er verstandig aan om na te gaan of de Fusiegedragsregels van toepassing zijn en ervoor te zorgen dat de bestuurder zich hieraan houdt. 

OR kan externe deskundige inschakelen

De OR kan desgewenst een externe deskundige inschakelen (artikel 16 WOR) als hij een adviesaanvraag voor een fusie, overname of duurzame samenwerking krijgt. De kosten voor het inhuren van een externe deskundige zijn in principe voor rekening van de bestuurder (artikel 22 WOR). Voorwaarde is wel dat de OR de bestuurder hier vooraf over informeert.