Veel klokkenluiders ondervinden nadeel van melding misstand

Voor bijna twee derde van de klokkenluiders heeft het melden van een misstand negatieve gevolgen. Vaak gaat het om ontslag of het uitblijven van een contractverlenging. Een toenemend aantal klokkenluiders ervaart een angstcultuur binnen de eigen organisatie.

In 2017 vroegen 471 mensen om advies aan het Huis voor Klokkenluiders, 39 zaken werden aangemerkt als klokkenluiderszaak. Tien klokkenluiders zijn ontslagen of hebben geen contractverlenging gekregen. Zes werden gepest (tool), bedreigd of onder druk gezet en vijf hebben zich ziek gemeld. Dat blijkt uit het jaarverslag (pdf) van het Huis voor Klokkenluiders. De meeste meldingen, achttien stuks, hadden betrekking op het schenden van voorschriften of regels. Verder gingen zeven zaken over een gevaar voor gezondheid, veiligheid of milieu. Zes klokkenluiders kaartten fraude, verduistering of diefstal in de organisatie aan. Het Huis voor Klokkenluiders wijst een klokkenluider altijd op de risico’s die melden met zich meebrengt. De risico’s kunnen leiden tot stress of psychische klachten.

Melden brengt risico’s mee voor klokkenluider

Een toenemend aantal klokkenluiders geeft aan dat er een angstcultuur heerst binnen hun organisatie en dat werknemers niets durven te ondernemen. De OR kan in zo’n situatie ingrijpen en een angstcultuur ombuigen door bijvoorbeeld een medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO) uit te laten voeren. Werknemers kunnen zo anoniem hun ongezouten mening geven over het functioneren van hun afdeling of organisatie.

Huis voor Klokkenluiders ontving 513 vragen in 2017

Werkgevers kunnen het Huis voor Klokkenluiders om advies vragen over bijvoorbeeld het opstellen van een meldregeling (tool), het aanstellen van een vertrouwenspersoon (tool) of integriteitsvraagstukken. Ook OR-leden kunnen vragen stellen. Het Huis ontving 513 vragen van werkgevers in 2017. Uit onderzoek dat het Huis in het najaar van 2017 uitvoerde, blijkt dat werkgevers nog onvoldoende mogelijkheden aanbieden aan werknemers om misstanden veilig te kunnen melden.