6.3 Psychologisch onderzoek
psycholoog
keuze maken
Een psychologische test kan ook waardevol zijn. Daaruit kunt u bijvoorbeeld opmaken of iemand zeer ingewikkelde procedures goed kan begeleiden of bijzonder nauwkeurig kan werken. Een psychologische test geeft een redelijk objectief beeld van een bepaald aspect van iemands gedrag. De uitslag is ‘redelijk objectief’, omdat een psycholoog de uitslag vergelijkt met een representatieve steekproef en gebruikt om iemands gedrag te voorspellen.
Omdat een psychologische test niet altijd voldoende meerwaarde oplevert, kunt u zich afvragen of de resultaten van zo’n test de geïnvesteerde tijd en de gemaakte kosten rechtvaardigen.
zinvol
Met name voor functies die leidinggevende capaciteiten en zelfstandigheid vereisen, of waarin iemand beleidsmatige taken moet vervullen, kan een psychologische test zinvol zijn. Maar ook als u van een kandidaat wilt weten of hij kan doorgroeien naar dat hogere niveau, kan een psychologische test nuttig zijn.
6.3.1 Soorten psychologische tests
Er zijn een aantal verschillende soorten tests waar u gebruik van kunt maken. Afhankelijk van wat u bij een sollicitant wilt testen, heeft u de keuze uit:
- een intelligentietest;
- een persoonlijkheidstest;
- een interessetest.
combineren
Het is natuurlijk mogelijk om elementen van verschillende tests met elkaar te combineren. Sterker nog: dat is aan te raden omdat het resultaat een completer beeld geeft.
Zorg voor specialistische kennis
gecertificeerd bureau
Het afnemen van dergelijke tests vergt specialistische kennis. U kunt dit dus beter aan gespecialiseerde bureaus overlaten met ervaren psychologen. Het is wel uw taak om een betrouwbaar, gecertificeerd bureau te zoeken dat snel resultaat kan leveren.
Intelligentietest
Hoe hoger de intelligentie, hoe beter iemand geschikt zal zijn voor een functie die veel van zijn geestelijke vermogen en denkwerk vraagt. Zo’n test kan zich bijvoorbeeld richten op verbale intelligentie, ruimtelijk inzicht of analytisch vermogen.
hoge score
Let wel, een hoge score op bepaalde punten vertelt nooit het hele verhaal. Vaak komt er meer kijken bij een bepaalde functie. Het is daarom raadzaam om een intelligentietest in combinatie met een andere test te gebruiken.
Wat zegt de sollicitatiecode?
delen
De sollicitatiecode van de NVP verzoekt u om in een vacaturetekst aan te geven dat een test onderdeel is van de selectieprocedure. Als dit gefocust is op het testen van de psyche, moet het vallen onder de verantwoordelijkheid van een psycholoog die de richtlijnen van het Nederlands Instituut voor Psychologen (NIP) aanhoudt. De resultaten mag de psycholoog niet zomaar met u delen: hiervoor is toestemming van de sollicitant nodig. Na ontvangst van de resultaten moet u deze vertrouwelijk behandelen.
Persoonlijkheidstest
standaard
Er zijn veel verschillende persoonlijkheidstests en het worden er steeds meer. Zonder twijfel geldt het Big Five model nog steeds als de standaard. Dit model onderzoekt de geschiktheid van mogelijke werknemers op basis van emotionele stabiliteit, extraversie, originaliteit, vriendelijkheid en zorgvuldigheid. Het Big Five model geeft een totaalbeeld van een persoon. Dat heeft u misschien niet altijd nodig.
leiderschap
U kunt bijvoorbeeld voor een functie vooral benieuwd zijn naar aanvullende informatie over specifieke persoonseigenschappen als accuratesse of leiderschap. Dan kunt u beter kiezen voor een test die daarvoor speciaal is ontwikkeld.
Interessetest
Uw organisatie hecht mogelijk sterk aan haar eigen waarden en organisatiecultuur. Met een interessetest kunt u de waarden en de motivatie van een kandidaat meten. Dit leidt tot een profiel, dat wel of niet past bij de bedrijfscultuur en de functie. Een interessetest kan wat dat betreft een scherper beeld geven van een werknemer dan andere typen testen.
6.3.2 Het resultaat beoordelen
Een psychologische test kan u helpen om een keuze te maken tussen verschillende sollicitanten. U moet de waarde echter niet overschatten, het blijft slechts een hulpmiddel. Als het resultaat van een test bevestigt wat u zelf al dacht, zit u op het goede spoor.
Verrast de uitslag u, dan betekent dat nog niet dat uw gevoel ernaast zat. Houd er rekening mee dat ook de test maar een momentopname is en de plank kan misslaan.
Normen en waarden
allochtone kandidaat
Tests werken bijvoorbeeld niet altijd goed bij allochtone kandidaten. Niet alleen omdat ze soms wat taalbeheersing missen, maar ook omdat veel tests de waarden en normen van de westerse maatschappij als maatstaf gebruiken. Houd hier rekening mee.
Op rendement.nl/hrdossier vindt u een checklist om u te helpen kiezen bij het inzetten van een assessment, een psychologische test of allebei.